رادیوتراپی سرطان پستان

رادیوتراپی روشی است که در آن با استفاده از پرتو ها سلول های سرطانی هدف قرار گرفته و از بین می روند. اگر چه هدف اصلی در این روش درمانی از بین بردن سلول های سرطانی است اما در نهایت ممکن است که برخی سلول های سالم نیز دچار آسیب شوند.

این روش درمانی نقش مهمی در معالجه بیماران سرطانی دارد. همانند شیمی درمانی و استفاده از داروها، این روش درمانی نیز همراه با عوارض فردی برای بیمار خواهد بود. این عوارض جانبی روی پوست ایجاد می شوند اما مراقبت صحیح از پوست در طول این نوع درمان، می تواند عوارض را تا حدی کاهش دهد.

تغییرات پوستی در طول رادیوتراپی متداول و مورد انتظار است و هر فردی با توجه به اینکه سیستم ایمنی متفاوتی دارد، به روش های درمانی پاسخ متفاوتی می دهد.

برخی از عوامل می توانند شدت آسیب های پوستی ناشی از رادیوتراپی را افزایش دهند:

• سیگار کشیدن می تواند با شدت واکنش های پوستی ارتباط داشته باشد.
• پوست بسیار حساس، پوست تیره یا آسیایی بیشتر در معرض آسیب های پوستی قرار خواهند گرفت.
• در نواحی چین های پوستی مانند؛ کشاله ی ران، باسن، چین های سینه یا زیر بغل به دلیل گرما، حساسیت و رطوبت ممکن است که بیشتر در معرض اصطکاک قرار گیرند.
• ناحیه سر و گردن به دلیل حساسیت در معرض ریسک افزایش واکنش پوستی قرار دارند.
• داشتن شیمی درمانی همزمان با رادیوتراپی می تواند منجر به افزایش ریسک آسیب های پوستی شود.

مراقبت از پوست در طول رادیوتراپی

به طور کلی لازم است که فرد در طول درمان آگاه به نحوه ی مراقبت از پوست خود باشد و موارد لازم را رعایت کند. مراقبت هایی که لازم است فرد در طول درمان خود انجام دهد را عبارتند از:

• تمیز نگه داشتن پوست

روزانه با استفاده از آب گرم و شوینده های ملایم حمام کرده و پوست به خوبی شسته شود و با حوله ی نرم خشک گردد. شستشو به از بین بردن باکتری ها کمک می کند که می توانند سبب ایجاد عفونت شوند. هنگام شستشوی پوست با ملایمت رفتار کرده و در نهایت از استفاده از پارچه های آلوده برای خشک کردن پوست، پرهیز شود.

• خودداری از تحریک پوست ناحیه تحت درمان

بهتر است که در حین و پس از پرتودرمانی سرطان از لباس های پنبه ای یا نخی استفاده کرده و فقط از مرطوب کننده ها و لوسیون هایی که توسط پزشک تجویز می شوند، استفاده شود. از استفاده از لوازم آرایشی، عطر ها و سایر مواد شیمیایی در ناحیه مورد نظر خودداری شود.

چنانچه در ناحیه تحت درمان زخمی وجود دارد، از خارش و یا دست زدن به آن خودداری شود. در صورتی آزار دهنده بودن خارش زخم ها، می توان از داروهای تجویزی برای تسکین این عارضه استفاده کرد.

در طول پرتودرمانی و یا پس از آن از برنزه شدن و سوختن پوست خودداری شود. البته شنا در آب های حاوی کلر مانعی ندارد، ولی لازم است که پس از شنا حتما بدن را از کلر پاک کرده و به خوبی شسته شود.

• ممنوعیت استفاده از هر وسیله یا ماده ی چسبناک بر روی ناحیه ی تحت درمان

این امر شامل لوازم پزشکی همچون باند ها یا چسب های پزشکی است. چسب های پزشکی ممکن است که سبب تحریک یا آسیب دیدن پوست در معرض درمان شود. چنانچه به دلایل پزشکی نیاز به استفاده از باند وجود دارد، بهتر است که آن ها بر روی ناحیه ی تحت رادیوتراپی قرار نگیرند.

مراقبت های پس از انجام پرتودرمانی

محافظت از پوست پس از پایان رادیوتراپی، یک امر بسیار ضروری است. عدم مراقبت از پوست در برابر نور خورشید، ممکن است که  احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.

به طور کلی لازم است که پس از انجام این رادیوتراپی، به پوست توجه ویژه ای شود. برخی از عوارض جانبی ناشی از این نوع درمان، ممکن است که هفته ها، ماه ها و یا سال ها پس از آخرین درمان با اشعه خود را نشان دهند.

این اتفاق به احتمال زیاد رخ می دهد حتی اگر فرد در طول درمان هیچ گونه عوارضی را مشاهده نکرده باشد. برای کاهش اثرات عوارض جانبی بهتر است که به توصیه های پزشکی عمل شود. در صورتی که در ناحیه ی تحت درمان تاول وجود دارد، لازم است که به خوبی از آن مراقبت شود تا در نهایت بیمار به عفونت مبتلا نشود.

در صورت بروز عوامل زیر بهتر است که سریعا با پزشک و یا پرستار خود، تماس بگیرید:

• تب بالاتر از 38 درجه سانتی گراد
• لرز
• افزایش درد و یا ناراحتی
• افزایش قرمزی و یا تورم پوستی با احساس سفت شدگی
• وجود بثورات و یا تاول در ناحیه ی تحت درمان
• وجود هر زخم باز در ناحیه ی تحت درمان
• هرگونه علائم و یا مشکلات جدید

کلام آخر

🎗 رادیوتراپی اگر چه خود یک روش درمانی است، اما ممکن است که برای افراد تحت درمان عوارضی را به همراه داشته باشد. بهتر است که در طول درمان بیمار تحت تنش و استرس کمی بوده و در نهایت بتواند به خوبی از ناحیه ی تحت درمان مراقبت کند.

🎗 حفظ روحیه و انگیزه در طول درمان تاثیر مستقیمی بر روی بهبود فرد داشته و فرد می تواند پس از پایان این رادیوتراپی به زندگی روزمره خود بازگردد. در صورت مراقبت از ناحیه تحت درمان، لک ها و یا زخم های به وجود آمده در اثر رادیوتراپی از بین رفته و اثری از آن باقی نخواهد ماند.

🎗 در بیشتر مواقع رادیوتراپی همراه با شیمی درمانی برای بیماران توسط متخصص انکولوژی خوب در تهران تجویز می شود. بنابراین لازم است که فرد تحت درمان از عوارض هر دو روش درمانی آگاهی کامل داشته و مراقبت های لازم را به عمل بیاورد تا در نهایت این روش ها موثر واقع شده و فرد سلامتی کامل خود را به دست آورد.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.