داروی شیمی درمانی تریپتورلین (Triptorelin)

نام های تجاری:

• ترلستار
• تریپتودور
• ترلستار دیپوت
• تریپتادن
• دیفرلین

موارد مصرف دیفرلین

این دارو مشابه ماده طبیعی ساخته شده توسط بدن (هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین ساز-LHRH) است. از تریپتورلین برای درمان سرطان پیشرفته پروستات استفاده می شود. بیشتر انواع سرطان های پروستات برای رشد و گسترش به هورمون تستوسترون نیاز دارند. تریپتورلین باعث کاهش میزان تستوسترون در بدن می شود. این دارو باعث کاهش سرعت رشد سلول های سرطانی و یا توقف آن شده و به تسکین علائمی مانند سوزش ادرار، تکرر ادرار و …. کمک می کند.

مکانیسم اثر تریپتورلین

تریپتورلین آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) است. به این ترتیب که سطح LH و FSH  ترشح شده از غده هیپوفیز قدامی را کاهش می دهد و به دنبال آن در مردان سطح تستوسترون و در زنان سطح استروژن کم می شود. با تجویز مزمن و مداوم تریپتورلین، معمولاً ۲ تا ۴ هفته پس از آغاز درمان، کاهش مداوم در ترشح FSH و LH از غده هیپوفیز قدامی اتفاق می افتد.

فارماکوکینتیک تریپتورلین

داروی تریپتورلین متعاقب تزریق عضلانی به سرعت جذب می ‌شود و اوج غلظت پلاسمایی آن طی ۴۰ دقیقه بعد از مصرف یک دوز حاصل می ‌شود و نیمه عمر بیولوژیک آن حدود هفت و نیم ساعت است. اگر چه در بیماران مبتلا به سرطان پروستات نیمه ‌عمر‌های طولانی ‌تر و در افراد سالم نیمه‌ عمرهای کوتاه تر گزارش شده است.

اَشکال دارویی

پودر عضلانی برای تزریق

• ۷۵ میلی گرم در ماه
• ۲۵ میلی گرم در ۳ ماه
• ۵ میلی گرم در ۶ ماه

زمان و نحوه مصرف دیفرلین

این دارو به شکل عضلانی و توسط متخصص مراقبت های بهداشتی، معمولاً طبق دستور پزشک و بهترین متخصص شیمی درمانی در تهران یا هر ماه یا هر ۳ ماه یک بار (۱۲ هفته) تزریق می شود.

در طی چند هفته اول درمان، سطح تستوسترون افزایش می یابد که پاسخ طبیعی از طرف بدن نسبت به این دارو است. این اثر ممکن است در چند هفته اول علائم جدید یا شدید تری ایجاد کند. بنابرین در مبتلایان به سرطان پروستات که سلول های سرطانی به ستون فقرات گسترش یافته یا باعث انسداد ادرار شده است، به نظارت دقیق توسط پزشک، به خصوص در هنگام شروع درمان نیاز است.

❌ عوارض جانبی داروی شیمی درمانی دیفرلین

باید مورد توجه باشد که پزشک معالج این دارو را برای تجویز کرده است چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

با این حال برخی عوارض شایع آن شامل موارد زیر می باشد:

• سرگیجه
• سردرد
• گرگرفتگی
• کاهش میل و توانایی جنسی
• کوچک شدن بیضه ها
• حساسیت و تورم پستان

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی، باید فوراً به پزشک معالج و به بهترین کلینیک شیمی درمانی در تهران مراجعه شود:

• درد غیرمعمول استخوان و مفصل
• شکستگی سریع استخوان
• تورم مچ پا و پا
• ضعف غیرمعمول
• عدم توانایی در حرکت (فلج)
• افزایش تشنگی
• افزایش ادرار

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی، باید سریعاً به فوریت های پزشکی مراجعه شود:

• درد قفسه سینه، فک و بازو چپ
• ضربان قلب سریع و نامنظم
• سرگیجه شدید
• غش کردن
• ضعف در یک طرف بدن
• گفتار نامنظم

به ندرت، ممکن است مشکل جدی در غده هیپوفیز رخ دهد. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی جدی، باید فوراً به فوریت های پزشکی مراجعه شود:

• سردرد ناگهانی شدید
• تغییرات ذهنی و خلقی (مانند گیجی)
• تغییرات بینایی
• استفراغ

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، باید سریعا به فوریت های پزشی مراجعه شود:

• تحریکات پوستی
• خارش و تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکل تنفس

🚫 موارد احتیاطی و منع مصرف دیفرلین

• پیش از استفاده از تریپتورلین، حساسیت به آن یا به سایر دارو های از این خانواده مانند لوپرولید یا دیگر حساسیت ها به پزشک اطلاع داده شود.
• قبل از مصرف این دارو، سوابق پزشکی به خصوص سابقه بیماری های کلیوی، سابقه بیماری های کبدی، سابقه شخصی یا خانوادگی ضعف و پوکی استخوان، دیابت، سابقه بیماری های قلبی، سابقه سکته مغزی و کلسترول بالا به پزشک انکولوژیست اطلاع داده شود.
• تریپتورلین ممکن است باعث ایجاد عارضه ای شود که بر ریتم قلب تأثیرگذار است. بنابرین در صورت ایجاد ضربان تند قلب و نامنظم جدی (آریتمی) و سایر علائم مانند سرگیجه شدید، غش کردن و …. باید بلافاصله باید به فوریت های پزشکی مراجعه شود.
• این دارو باعث ایجاد سرگیجه می شود و مصرف همزمان الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) با این دارو می تواند سرگیجه حاصل از آن را تشدید کند. بنابرین بهتر است در دوره درمان از مصرف این مواد دوری شود و از انجام کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، خودداری شود.
• زنان باردار باید از مصرف آن خودداری کنند زیرا ممکن است باعث آسیب به جنین شود.
• شیردهی در طول درمان با تریپتورلین نیز توصیه نمی شود.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر دهد و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بنابراین بهتر است نام تمام دارو های مصرفی از جمله دارو های با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی به اطلاع پزشک رسانده شود و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی شروع یا خاتمه نیابد. همچنین به هیچ وجه میزان دوز و تعداد دفعات داروی مصرفی تغییر نکند.

🔻 توجه

بهتر است به منظور بررسی میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی آزمایشات و معاینات پزشکی دوره ای مانند آزمایش سطح خونی تستوسترون، آزمایش سطح خونی PSA و گلوکز خون انجام شود.

دوز فراموش شده

مصرف به موقع این دارو اهمیت زیادی دارد. با این حال، در صورت فراموش شدن دوز مصرفی، باید پزشک معالج برنامه جدید مصرفی تعیین و طراحی کند.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.