هورمون تراپی سرطان پروستات

هورمون تراپی سرطان پروستات، تولید هورمون مردانه تستوسترون را متوقف می کند و یا از رسیدن این هورمون به سلول های سرطانی پروستات جلوگیری می کند و از این طریق این سلول ها را از بین می برد و یا رشد آنها را کندتر می کند. هورمون تراپی سرطان پروستات می تواند شامل استفاده از دارو یا احتمالاً جراحی برای خارج کردن بیضه ها باشد. به هورمون درمانی برای سرطان پروستات “درمان محرومیت از آندروژن” نیز گفته می شود.

هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات، اغلب در موارد زیر به کار برده می شود:

• اگر سرطان بیش از حد گسترش یافته باشد که با جراحی یا پرتو درمانی بهبود نیابد یا به دلایل دیگری نتوان این روش های درمانی را انجام داد.
• اگر سرطان پس از درمان با جراحی یا پرتودرمانی باقی بماند یا دوباره عود کند.
• در صورتی که بیمار در معرض خطر بالای بازگشت سرطان پس از درمان باشد همراه با پرتو درمانی به عنوان درمان اولیه مورد استفاده قرار می گیرد.
• قبل از پرتو درمانی با هدف کوچک کردن سرطان نیز انجام می گیرد تا پرتو درمانی موثرتر باشد.

انواع هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات

انواع مختلفی از هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات می تواند استفاده شود که عبارت اند از:

• درمان برای کاهش سطح آندروژن بیضه

در روش درمانی محرومیت از آندروژن، از جراحی یا دارو ها برای کاهش سطح آندروژن های ساخته شده در بیضه، استفاده می شود.

• ارکیدکتومی (Orchidectomy)

با وجود این که ارکیدکتومی یک عمل جراحی است اما تأثیر اصلی آن به نوعی از طریق هورمون است. در این عمل جراحی بیضه ها، جایی که بیشتر (آندروژن) ساخته می شوند را خارج می کنند. با این کار بیشتر سرطان های پروستات برای مدتی رشد نمی کنند یا کوچک می شوند. این کار به عنوان یک روش سرپایی انجام می شود که احتمالاً کم هزینه ترین و ساده ترین شکل هورمون درمانی است.

• LHRH agonists

آگونیست های آزاد کننده هورمون لوتئین، داروهایی هستند که میزان تستوسترون ساخته شده توسط بیضه ها را کاهش می دهند .این دارو ها معمولا به صورت تزریقی هستند. با استفاده از این داروها، بیضه ها در جای خود باقی می مانند اما با گذشت زمان کوچک می شوند .درمان با این داروها سطح آندروژن را به همان اندازه ارکیدکتومی پایین می آورد. حتی اگر هزینه آگونیست های LHRH بیشتر از ارکیدکتومی باشد و نیاز به مراجعه مکرر به پزشک داشته باشد، بیشتر مردان این روش را انتخاب می کنند.

عوارض جانبی در این روش درمانی عبارتند از:

• عدم داشتن میل جنسی در رابطه با همسر
• سرد مزاجی
• بزرگ شدن سینه در آقایان
• از دست دادن توده عضلانی
• افزایش ناگهانی وزن
• خستگی و کسالت

• LHRH antagonists

این نوع نیز مانند آگونیست های LHRH عمل می کند اما میزان تستوسترون را با سرعت بیشتری کاهش می دهند. درمان با این دارو همچنین می تواند نوعی ارکیدکتومی باشد. این داروها نیز به صورت تزریق ماهانه استفاده میشوند.

شایع ترین عوارض جانبی این نوع درمان مشکلات در محل تزریق (درد، قرمزی و تورم) است.

• کاهش سطح آندروژن از غدد فوق کلیوی

آگونیست ها و آنتاگونیست های LHRH می توانند بیضه ها را از تولید آندروژن باز دارند اما سلول های سایر قسمت های بدن مانند غدد فوق کلیه هنوز هم می توانند هورمون های مردانه ایجاد کنند که می تواند رشد سرطان را تقویت کند. دارو هایی در دسترس هستند که از ساخته شدن آندروژن ها توسط این سلول ها جلوگیری می کنند. مانند:

🎗 آبیراترون (Zytiga): این دارو یک نوع آنزیم پروتئینی را مسدود می کند که باعث جلوگیری از ساخت آندروژن توسط سلول های آدرنال میشود

🎗 کتوکنازول (Nizoral): این دارو که اولین بار برای درمان عفونت های قارچی استفاده می شد، می تواند تولید آندروژن های ساخته شده در غدد فوق کلیوی را نیز مسدود کند. این روش اغلب برای درمان مردانی که مبتلا به سرطان پیشرفته پروستات هستند، استفاده می شود. زیرا راهی سریع برای کاهش سطح تستوسترون فراهم می کند. همچنین اگر دیگر اشکال هورمون درمانی موثر نباشد می توان این روش را امتحان کرد.

عوارض جانبی هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات

ارکیدکتومی و آگونیست ها و آنتاگونیست های LHRH همگی می توانند باعث ایجاد عوارض جانبی مشابه به علت سطح پایین هورمون تستوسترون شوند. این عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کاهش یا از دست دادن میل جنسی
• ناتوانی جنسی (اختلال در نعوظ)
• گرگرفتگی (ممکن است بهتر شود یا با گذشت زمان برطرف شود)
• ژنیکوماستی (حساسیت پستان یا رشد بافت پستان)
• پوکی استخوان (نازک شدن استخوان) که می تواند منجر به شکستگی استخوان شود.
• کم خونی (کاهش تعداد گلبول های قرمز خون)
• کاهش وضوح فعالیت و هوشیاری ذهنی
• از دست دادن توده عضلانی
• افزایش وزن
• خستگی
• افزایش سطح کلسترول خون
• افسردگی

مطالعات نشان می دهند که برخی عوارض در مردان تحت درمان با هورمون درمانی بیشتر است. اگر چه همه مطالعات این موضوع را تایید نمی کنند. این عوارض عبارتند از:

• فشار خون بالا
• دیابت
• سکته مغزی
• حمله قلبی

بسیاری از عوارض جانبی هورمون درمانی قابل پیشگیری یا درمان است:

• پرتو درمانی مختصر روی پستان ها می تواند از بزرگ شدن آن ها جلوگیری کند اما با بزرگ شدن پستان این کار موثر نیست.
• چندین دارو می تواند به پیشگیری و درمان پوکی استخوان کمک کند.
• افسردگی با استفاده از دارو های ضد افسردگی و یا مشاوره قابل درمان است. همچنین درمان با قرص ضد افسردگی می تواند در درمان گرکرفتگی نیز موثر باشد.
• ورزش می تواند به کاهش بسیاری از عوارض جانبی از جمله خستگی، افزایش وزن و از دست دادن توده استخوان و عضله کمک کند.

جهت مشاوره آنلاین و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.