شیمی درمانی چیست؟

به عنوان بخشی از فرآیندهای طبیعی بدن، سلول‌ها به صورت مداوم از راه تقسیم شدن، جایگزین می‌شوند. زمانی که سرطان ایجاد می‌شود، سلول‌ها به صورت کنترل ‌نشدنی و با سرعت غیرطبیعی تکثیر می‌شوند.

سلول‌های بیشتر و بیشتری تولید می‌شود و این سلول‌ها فضای بسیار زیادی را اشغال می‌کنند که در حقیقت در اختیار سلول‌های سالم و مفید بوده است. داروهای شیمی درمانی در توانایی تقسیم شدن سلول سرطانی مداخله می‌کنند. در این راستا ممکن است فقط از یک دارو یا ترکیبی از چند دارو در روند درمان سرطان با شیمی درمانی استفاده شود.

این داروها ممکن است به صورت مستقیم وارد جریان خون بشوند و به سلول‌های سرطانی سرتاسر بدن حمله کنند؛ یا به صورت اختصاصی فقط قسمت‌های سرطانی را هدف قرار دهند.

شیمی درمانی سرطان سینه به صورت دوره ای انجام می شود. این دوره برای شیمی درمانی متفاوت بوده و از یک بار در هفته الی هر سه هفته یکبار متغییر می باشد. هر دوره درمانی شامل یک دوره ریکاوری نیز می گردد.

روش‏ های مختلف شیمی‏ درمانی

داروهای شیمی ‏درمانی به چندین صورت تجویز می‏شوند:

• روش تزریق عضلانی، زیرپوستی، به ‏طور مستقیم داخل مایع مغزی – نخاعی یا
• روش تزریق داخل ورید که از طریق آنژیوکت و یا از طریق یک پورت در وریدهای مرکزی بدن تجویز می‏گردد.
• روش تزریق داخل شریان که داروی شیمی‏ درمانی به‏ طور مستقیم معمولا در شریان‏های تغذیه‏ کننده تومور انجام می‏شود.
• روش خوراکی به‏ صورت قرص یا کپسول که بیمار می‏خورد.

در درمان سرطان پستان معمولا از روش تزریق وریدی یا خوراکی استفاده می شود.

عوارض جانبی کوتاه مدت شیمی درمانی عبارتند از

داروهای شیمی درمانی در سرتاسر بدن پخش می شوند. عوارض جانبی بستگی به داروهایی که دریافت می کنید و واکنش بدن به آنها دارد. ممکن است عوارض جانبی در طول پروسه درمانی شدیدتر هم بشود.

بیش تر عوارض جانبی زودگذر بوده و بلافاصله پس از اتمام دوره درمانی از بین می روند. در برخی موارد شیمی درمانی می تواند از خود اثرات طولانی مدت بر جای گذارد.

• ریزش مو
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• تهوع و استفراغ
• یبوست و اسهال
• زخم های دهان
• تغییرات پوست و ناخن
• افزایش خطر ابتلا به عفونت (به علت تعداد کم گلبول های سفید خون)
• آسیب عصبی (نوروپاتی)
• مشکلاتی در عملکرد شناختی که حافظه و تمرکز را تحت تأثیر قرار می دهد.

شیمی درمانی چه کار می‌کند؟

تقسیم سلولی را معیوب می کنند یا از آن جلوگیری می کنند. این کاری است که داروهایی با سمیت سلولی انجام می‌دهند.
منبع غذای سلول را هدف قرار دهند و اجازه ندهند هورمون‌ها و آنزیم‌های لازم به سلول سرطانی برسد.
سلول‌های سرطانی را ترغیب به خودکشی کنند. در اصطلاح پزشکی به این امر خزان یاخته‌ای می‌گویند.
جلوگیری از تشکیل و رشد مویرگ‌های تازه که وظیفه‌ی خون‌رسانی به غده‌ی سرطانی را به عهده دارند.

شیمی درمانی در درمان سرطان سینه

استفاده از داروهای شیمیایی ضد سرطان یکی از روشهای درمان سرطان پستان است. در این روش دارو وارد بدن می شود و در صورتی که سلول های سرطانی از ناحیه اولیه به مناطق دیگر بدن منتشر شده باشند، باعث از بین رفتن آنها در آن نقاط نیز می شود. بنابراین وقتی که احتمال می رود سلول های سرطانی در سایر نقاط بدن پخش شده باشند، لازم است شیمی درمانی شروع شود. انواع و میزان این داروها توسط پزشک متخصص انکولوژی (رادیوانکولوژیست) تعیین می شود و براساس خصوصیات غده سرطانی، میزان پیشرفت بیماری و وضعیت عمومی بیمار می تواند متفاوت باشد.

داروهای شیمی درمانی به صورت دوره ای در فواصل 4-3 هفته یک بار تزریق می شود. این فاصله زمانی به سلولهای طبیعی بدن فرصت می دهد تا صدمات وارده را جبران کند. در اغلب موارد دوره شیمی درمانی بین 8-4 ماه طول خواهد کشید.

شیمی درمانی برای درمان سرطان سینه از داروهایی برای هدف قرار دادن و تخریب سلول های سرطانی سینه استفاده می کند. این داروها معمولاً مستقیم از طریق سوزن سرنگ یا به صورت قرص وارد رگ می شوند. شیمی درمانی برای سرطان پستان به طور مکرر در کنار روش های درمانی دیگر مانند جراحی، پرتودرمانی یا هورمون درمانی استفاده می شود. دریافت شیمی درمانی برای سرطان پستان ممکن است شانس بهبودی را افزایش دهد، خطر بازگشت سرطان را کاهش دهد، علائم سرطان را کاهش داده یا به افراد مبتلا به سرطان برای زندگی طولانی تر با کیفیت بهتر کمک کند.

اگر سرطان عود کرده یا گسترش یافته باشد، شیمی درمانی ممکن است با کنترل سرطان پستان به شما کمک کند زندگی طولانی تری داشته باشید، یا اینکه به کاهش علائم سرطان کمک کند. شیمی درمانی برای سرطان پستان، ممکن است با خطر عوارض جانبی موقتی و خفیف یا جدی و دائمی همراه باشد. پزشک متخصص شیمی درمانی می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید آیا شیمی درمانی برای درمان سرطان پستان انتخاب خوبی است یا خیر.

در واقع اولین قدم برای آن که بیماری را بتوان شیمی درمانی نکرد و از راه های درمانی دیگری استفاده کرد، استفاده از مهم ترین این روش ها به اسم هورمون درمانی است که شایع ترین آن ها تاموکسیفن و لتروزول است. که این روش درمانی را برای بیمارانی می توان به کار برد که گیرنده های هورمونی آن ها مثبت است.

درمان برای کاهش ابتلا به سرطان پستان

داروهای پیشگیری (که با عنوان پیشگیری شیمی درمانی شناخته می شوند) شانس ابتلا به سرطان پستان در بانوان با خطر بالای بیماری را کاهش می دهد. این درمان ها شامل داروهای مسدود کننده استروژن همانند تعدیل کننده های انتخابی استروژن و مهار کننده های آروماتاز می شوند.

داروهای فوق الذکر شامل عوارض جانبی بخصوصی می شوند. لذا پزشکان این داروها را برای بانوانی که در معرض خطر جدی سرطان پستان قرار دارند، تجویز می نمایند. در خصوص مزایا و معایب این روش با پزشک خود صحبت نمایید.

شیمی درمانی پس از جراحی در مراحل اولیه سرطان پستان

پس از جراحی برای برداشتن تومور از پستان، پزشک متخصص شیمی درمانی ممکن است شیمی درمانی را برای از بین بردن سلول های سرطانی شناسایی نشده و کاهش خطر عود مجدد سرطان توصیه نماید. این حالت به عنوان شیمی درمانی کمکی (Adjuvant Chemotherapy) شناخته می شود. اگر در معرض خطر عود مجدد سرطان یا گسترش آن به سایر نقاط بدن (متاستاز کردن) هستید، ممکن است شیمی درمانی کمکی را به شما توصیه کنند، حتی اگر هیچ شواهدی از سرطان پس از جراحی وجود نداشته باشد. اگر سلول های سرطانی در غدد لنفاوی نزدیک پستان همراه با تومور پیدا شوند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای متاستاز باشید.

درمان نئوادجوانت (شیمی درمانی قبل از جراحی) اغلب برای موارد زیر استفاده می شود:

• سرطان التهابی پستان
• سرطان پستان HER2 مثبت
• سرطان های پستان سه گانه منفی
• تومورهای درجه بالا
• سرطان هایی که به غدد لنفاوی گسترش یافته اند
• تومورهای بزرگ تر

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.