درباره کلیه چه می‌دانید؟

کلیه‌ ها اندامی لوبیایی شکل به اندازه یک مُشتِ دست و به صورت جفت در دو طرف ستون مهره‌ها به دیواره پشتی و بالایی فضای شکم چسبیده‌اند و توسط دنده‌های پایینی حفاظت می‌ شوند. غدد فوق کلیوی کوچکی بر روی کلیه‌ ها قرار دارند. هر کلیه و غده‌ فوق کلیه در لایه‌ای از چربی قرار دارد که توسط یک غشای نازک لیفی احاطه شده است.

کلیه‌ ها وظیفه‌ پالایش خون را به ‌عهده دارند و مواد زائد برداشت شده از خون را به ‌‌همراه آب و نمک و سایر مواد اضافی به شکل ادرار دفع می کنند. همچنین کلیه ‌ها در تنظیم فشار‌ خون و تولید گلبول‌های قرمز خون (از طریق ترشح هورمون متحرکه مغز استخوان) نقش دارند.

سرطان کلیه

سلول‌های هر قسمتی از بدن ممکن است سرطانی شوند. سرطان کلیه به سرطانی گفته می‌ شود که از کلیه شروع می‌ شود. اگر سلول‌ های کلیه بدون کنترل تکثیر ‌شوند، توده هایی را ایجاد می کنند که می توانند سرطانی (بدخیم) و یا غیر سرطانی (خوش خیم) باشند.

سلول‌های سرطانی عملکرد طبیعی ندارند و ممکن است به سایر بخش‌ های بدن هم دست‌اندازی داشته و پخش شوند.

علائم سرطان کلیه

در مراحل اولیه سرطان کلیه معمولاً علائمی وجود ندارد. اما با گذشت زمان، علائم بیماری ممکن است ایجاد شود، از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود خون در ادرار (که ممکن است به رنگ صورتی، قرمز یا به رنگ نوشابه مشاهده شود)
• درد پایدار در ناحیه پشت یا پهلو
• از دست دادن اشتها
• کاهش غیر قابل توجیه وزن
• خستگی
• تب

عوامل خطر ابتلا به سرطان کلیه

عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهند عبارتند از:

• سن بالا

خطر ابتلا به سرطان کلیه با افزایش سن افزایش می یابد.

• مصرف سیگار

افراد سیگاری نسبت به افراد غیر سیگاری خطر بیشتری برای سرطان کلیه دارند. بعد از ترک، ریسک نیز خطر ابتلا کاهش می یابد.

• چاقی

افرادی که چاق هستند خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کلیه دارند.

• فشار خون بالا (هایپرتنشن)

فشار خون بالا خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می دهد.

• درمان نارسایی کلیه

افرادی که دیالیز طولانی مدت برای درمان نارسایی مزمن کلیه دریافت می کنند، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کلیه دارند.

• سابقه خانوادگی سرطان کلیه

اگر نزدیکان و خانواده فرد به این بیماری مبتلا باشند، خطر ابتلا به سرطان کلیه بیشتر است.

تشخیص سرطان کلیه

آزمایش ‌ها و روش ‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان کلیه عبارتند از:

🎗 آزمایش خون و ادرار

آزمایش خون و ادرار اطلاعاتی را در مورد آنچه که باعث ایجاد علائم و نشانه های می شود به پزشک ارائه می دهد.

🎗 تست های تصویربرداری

آزمایش تصویربرداری به پزشک این امکان را می دهد که تومور کلیه یا ناهنجاری ها را مکان­یابی کند. آزمایش تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی، اشعه ایکس، CT-Scan یا MRI باشد.

🎗 نمونه برداری از بافت کلیه (بیوپسی)

در برخی شرایط برداشتن یک نمونه کوچک از سلول ها از ناحیه مشکوک کلیه تجویز می شود و نمونه تهیه شده جهت بررسی های دقیق به آزمایشگاه فرستاده می شود. البته این روش همیشه مورد نیاز نیست.

مرحله بندی سرطان کلیه

پس از آن که در بررسی های تشخیصی معلوم شد که توده بدخیم است، قدم بعدی تعیین حدود گسترش تومور یا استیج تومور است. استیج تومور کلیه که از I تا IV تقسیم می شود:

• استیج I

اولین استیج سرطان کلیه است که تومور فقط محدود به کلیه بوده و حداکثر سایز آن ۷ سانتی متر است.

• استیج II

در این استیج سلول های سرطانی محدود به کلیه بوده و اندازه تومور بین ۷ تا ۱۰ سانتی متر است.

• استیج III

در این استیج تومور به ورید کلیه یا چربی اطراف کلیه یا به ورید اجوف تحتانی گسترش یافته است.

• استیج IV

در استیج IV تومور به خارج از فاشیای دور کلیه همان طرف گسترش یافته است و یا توده گسترش به غدد لنفاوی و دیگر ارگان ها داده است.

درمان سرطان کلیه توسط متخصص انکولوژی

معمولاً درمان سرطان کلیه با عمل جراحی برای از بین بردن سرطان شروع می شود. در مورد سرطان ‌های محدود به کلیه، جراحی می تواند تنها روش درمانی مورد استفاده باشد. اما در صورتی که سرطان به خارج از بافت کلیه گسترش یافته باشد، ممکن است درمان های اضافی تری نیز تجویز گردد.

 

۱) عمل جراحی سرطان کلیه

همان طور که گفته شد عمل جراحی درمان اولیه اکثر سرطان‌ های کلیوی است. هدف از عمل جراحی، ضمن برداشتن سرطان حفظ عملکرد طبیعی کلیه است. نوع جراحی که پزشک توصیه می کند به سرطان و مرحله آن و همچنین وضعیت کلی سلامتی بیمار بستگی دارد.

انواع روش های جراحی مورد استفاده برای درمان سرطان کلیه شامل موارد زیر است:

• برداشتن کلیه مبتلا (توتال نفرکتومی)

نفرکتومی کامل شامل برداشتن کل کلیه، یک مرز از بافت سالم و گاهی اوقات بافت های اضافی دیگری مانند گره های لنفاوی، غده فوق کلیوی یا سایر ساختارها است.

جراح ممکن است از طریق یک برش منفرد در شکم یا پهلو (نفرکتومی باز) یا از طریق یک سری برش های کوچک در شکم (نفرکتومی لاپاراسکوپیک) نفرکتومی را انجام دهد.

• برداشتن تومور از کلیه (نفرکتومی جزئی)

در این روش جراح به جای اینکه کل کلیه را خارج کند، توده سرطانی را به همراه یک حاشیه کوچک از بافت سالم که آن را احاطه کرده است بر می دارد. این عمل نیز می تواند به صورت باز، لاپاراسکوپیک یا با کمک ربات انجام گیرد.

 

۲) درمان های غیر جراحی سرطان کلیه

سرطان های کلیوی کوچک با استفاده از روش ‌های درمانی غیر جراحی مانند گرما و سرما از بین می روند. این روش ‌ها می توانند در شرایط خاص استفاده شوند.

این روش ها عبارتند از:

• درمان با انجماد سلول های سرطانی (Cryoablation)

در این روش یک سوزن مخصوص تو خالی از طریق پوست تحت هدایت سونوگرافی یا سی­تی اسکن وارد شده و به داخل تومور کلیه می رود. سپس از گاز سرد موجود در سوزن برای یخ زدن سلول های سرطانی استفاده می شود.

• درمان با گرمادهی به سلول های سرطانی (radiofrequency ablation)

در این روش نیز تحت هدایت سونوگرافی یا سی­تی اسکن یک پروب ویژه از طریق پوست وارد و به داخل تومور کلیه فرستاده می شود. جریان الکتریکی از طریق سوزن و درون سلول های سرطانی جریان می یابد و باعث گرم شدن یا سوختن سلول ها می شود.

اقداماتی جهت پیشگیری از سرطان کلیه

انجام اقداماتی برای بهبود سلامتی ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه کمک کند.

• ترک کردن سیگار

گزینه‌های بسیاری برای ترک وجود دارند، از جمله برنامه‌های پشتیبانی، داروها و محصولات جایگزین نیکوتین.

• کنترل وزن در محدوده سلامتی

برای حفظ وزن سالم ورزش و کاهش میزان کالری مصرفی روزانه می تواند موثر باشد.

• کنترل فشار خون

تغییر سبک زندگی مانند ورزش، کاهش وزن و تغییر رژیم غذایی می تواند در این زمینه کمک کننده باشد. همچنین ممکن است استفاده از دارو های کاهنده فشار خون نیز مناسب باشد.

 

جهت مشاوره آنلاین و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.