روش تشخیصی اندوسونوگرافی (EUS) چیست؟
اندوسونوگرافی EUS یا Endoscopic Ultrasonography یک روش پیشرفته است که ترکیبی از تکنولوژی اندوسکوپی و اولتراسوند است. این روش به پزشکان این امکان را می دهد که از داخل بدن، به ویژه دستگاه گوارش، تصاویر دقیقی از ارگان ها و بافت های اطراف دریافت کنند.
EUS در تشخیص انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان های دستگاه گوارش: سرطان مری، سرطان معده، سرطان پانکراس، سرطان روده و سرطان مقعد و همچنین در ارزیابی گسترش سرطان به غدد لنفاوی و بافت های اطراف کاربرد دارد.
کاربردهای روش EUS در سرطان
-
تشخیص سرطان های دستگاه گوارش
همانطور که گفته شد EUS به ویژه در تشخیص سرطان های معده، مری، پانکراس، روده بزرگ، و سایر اندام های دستگاه گوارش موثر است. این روش امکان مشاهده دقیق ضخامت دیواره های ارگان ها و همچنین گسترش سرطان به لایه های مختلف بافت را فراهم می کند.
-
ارزیابی عمق تومور و گسترش سرطان
یکی از مزایای EUS این است که می تواند عمق تومور و اینکه آیا سرطان به لایه های عمیق تر بافت ها نفوذ کرده است یا خیر را تعیین کند. این اطلاعات به پزشک متخصص انکولوژی در تهران کمک می کند تا مرحله سرطان را بهتر ارزیابی کند و درمان مناسب تری را انتخاب کند.
-
ارزیابی غدد لنفاوی و متاستازها
EUS قادر است غدد لنفاوی را ارزیابی کند و مشاهده کند که آیا سلول های سرطانی به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته اند یا خیر. همچنین، این روش می تواند به تشخیص متاستازها (گسترش سرطان به سایر بخش های بدن) کمک کند.
-
دستیابی به نمونه برداری (بیوپسی)
یکی از ویژگی های مهم EUS این است که می تواند از طریق سوزن مخصوص به بافت های مشکوک وارد شده و نمونه برداری یا بیوپسی سرطان را انجام دهد. این کار کمک می کند تا تشخیص قطعی تری از نوع سرطان انجام شود.
-
پیشگیری از درمان های غیرضروری
EUS می تواند به پزشک کمک کند تا از انجام جراحی های غیرضروری که ممکن است خطراتی برای بیمار داشته باشد، جلوگیری کند. این به دلیل دقت بالای آن در تشخیص گسترش سرطان به نواحی دیگر بدن است.
روش انجام اندوسونوگرافی EUS چگونه است؟
آماده سازی بیمار
قبل از انجام اندوسونوگرافی، بیمار باید دستورالعمل های خاصی را دنبال کند. این موارد شامل:
- ناشتا بودن (به ویژه برای ارزیابی دستگاه گوارش فوقانی)
- قطع مصرف داروهایی که ممکن است باعث خونریزی شوند.
- قطع مصرف داروهای آرامبخش
- همچنین، ممکن است به بیمار داروهایی داده شود که معده اش را شل کند.
مراحل انجام اندوسونوگرافی
۱. بیمار بطور معمول به پشت یا پهلو می خوابد.
۲. پزشک یک اندوسکوپ (لوله باریک و انعطاف پذیر که دارای دوربین در نوک خود است) را از طریق دهان (برای ارزیابی مری، معده و دوازدهه) یا از طریق مقعد (برای ارزیابی رکتوم و کولون) وارد بدن بیمار می کند.
۳. اندوسکوپ مجهز به سونوگرافی است که امواج صوتی را به ناحیه مورد نظر ارسال می کند و تصاویری از بافت های داخلی را به پزشک نمایش می دهد.
۴. با استفاده از این تصاویر، پزشک می تواند عمق تومور و گسترش آن را به بافت های اطراف ارزیابی کند.
۵. نمونه برداری (بیوپسی)؛ در برخی موارد، اگر پزشک مشکوک به وجود سرطان باشد، از سوزن مخصوصی که به انتهای اندوسکوپ متصل است، برای گرفتن نمونه (بیوپسی) از ناحیه مشکوک استفاده می کند. این نمونه برای آزمایش های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود.
مدت زمان انجام
EUS این فرآیند معمولا بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می کشد. پس از اتمام این فرآیند، بیمار ممکن است نیاز به استراحت کوتاه مدت داشته باشد تا اثرات داروهای بیهوشی و آرامبخش از بین بروند.
مزایای روش EUS در تشخیص سرطان
-
دقت بالا
EUS به پزشکان این امکان را می دهد که عمق تومور و اندازه دقیق آن را با دقت زیادی مشاهده کنند. همچنین، می تواند گسترش سرطان به بافت های مجاور را شناسایی کند.
-
نشان دادن غدد لنفاوی
این روش قادر است غدد لنفاوی را ارزیابی کرده و گسترش سرطان به این غدد را شناسایی کند.
-
نمونه برداری آسان
توانایی گرفتن بیوپسی از نواحی مشکوک به سرطان، این روش را به ابزاری دقیق و کاربردی تبدیل می‌کند.
سوالات متداول کاربران و بیماران
آیا روش تشخیص اندوسونوگرافی دردناک است؟
EUS معمولا دردناک نیست. بیمار ممکن است در حین انجام این روش کمی ناراحتی احساس کند، اما چون به بیمار داروهای آرامبخش داده می شود، درد و ناراحتی به حداقل می رسد.
آیا برای انجام EUS اندوسونوگرافی نیاز به بستری شدن در بیمارستان است؟
در اغلب موارد، انجام EUS به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. بیمار می تواند بعد از اتمام عمل به خانه برگردد، البته پس از اینکه اثر داروهای آرامبخش از بین برود.
آیا نتایج اندوسونوگرافی EUS بلافاصله در دسترس هستند؟
نتایج اولیه EUS بلافاصله پس از انجام آن توسط پزشک بررسی می شود، اما برای تأیید نهایی تشخیص سرطان یا مشکلات دیگر، ممکن است نیاز به آزمایش های تکمیلی یا بیوپسی باشد که نتیجه آن ممکن است چند روز طول بکشد.
آیا اندوسونوگرافی EUS برای تمام سرطان ها مناسب است؟
EUS بیشتر برای سرطان های دستگاه گوارش مانند سرطان های مری، معده، پانکراس و روده ها استفاده می شود. برای سایر سرطان ها، روش های تشخیصی دیگر مانند سی تی اسکن یا MRI (انواع روش های تصویربرداری جهت تشخیص سرطان و مزایای آنها) ممکن است مناسب تر باشند.
آیا به غیر از تشخیص EUS اندوسونوگرافی، به روش تشخیصی دیگری نیاز دارم؟
پزشک انکولوژیست پس از دریافت نتایج آزمایش ها و بررسی های بیشتر، برای برنامه ریزی درمانی به شما راهنمایی خواهد کرد. معمولا نیاز به پیگیری های بعدی وجود دارد تا نتایج کامل بررسی شوند.
خلاصه مقاله
اندوسونوگرافی (EUS) یک روش غیرتهاجمی و دقیق است که به پزشکان کمک می کند تا بطور مؤثری سرطان های دستگاه گوارش را تشخیص دهند، عمق و گسترش تومورها را ارزیابی کنند و از طریق نمونه برداری به تشخیص قطعی دست یابند. این روش به ویژه در مراحل اولیه تشخیص سرطان و همچنین برای برنامه ریزی درمانی دقیقتر بسیار مفید است.
جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه