درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان

سرطان پستان گاهی بیماران مبتلا به سرطان پستان به منظور جلوگیری از رشد و گسترش سلول های سرطانی به نقاط دیگر، در روند درمانی خود نیاز به شیمی درمانی دارند. هر چند در بعضی موارد نیازی به این کار نیست. در شیمی درمانی سرطان پستان از دارو های ویژه ای برای هدف قراردادن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. این دارو ها معمولاً به صورت تزریقی یا خوراکی تجویز می شوند. شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان پستان ،منجر به افزایش شانس بهبودی، کاهش خطر بازگشت سرطان و علائم ناشی از آن می شود یا کمک می کند تا زندگی طولانی تر و با کیفیت بهتری برای بیمار فراهم شود.

زمان شیمی درمانی در سرطان پستان

شیمی درمانی سرطان سینه می تواند قبل از جراحی یا بعد از آن باشد.

• بعد از عمل جراحی سرطان پستان در مراحل اولیه

پس از جراحی و خارج کردن بافت سرطانی در صورت شک به باقی ماندن سلول های سرطانی، همچنین به جهت کاهش خطر عودکردن سرطان شیمی درمانی تجویز می شود که به شیمی درمانی کمکی (ادجوانت) نیز معروف است. در صورتی که سلول های سرطانی در غدد لنفاوی نزدیک به پستان آلوده به تومور مشاهده شوند، در معرض شانس بیشتری برای متاستاز وجود داشته و لزوم شیمی درمانی بیشتر می شود.

• پیش از جراحی مراحل اولیه سرطان پستان

شیمی درمانی معمولاً پیش از جراحی (نئوادجوانت) به منظور کوچک کردن تومور ها در سرطان التهابی پستان، سرطان های پستان با گرید بالا، سرطان پستان سه گانه منفی و سرطان هایی با توده بزرگ انجام شده و دارای مزیت هایی است:

🎗 افزایش شانس برداشتن کامل تومور با جراحی

🎗 تنها خارج کردن توده سرطانی به جای تخلیه کل پستان

🎗 کاهش میزان بیماری در غدد لنفاوی

🎗 کاهش خطر عود سرطان

🎗 امکان ارزیابی و انتخاب صحیح پیش آگهی و بهترین داروی شیمی درمانی

درمان پروفیلاکتیک (پیشگیری کننده) سرطان

دارو های پیشگیری که شانس سرطان پستان در بانوان با خطر بالای بیماری را کاهش می دهند به عنوان هورمون درمانی پیشگیری معروف اند. این درمان ها شامل دارو های تعدیل کننده های انتخابی استروژن و مهار کننده های آروماتاز هستند.

عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان سینه

عوارض جانبی شیمی درمانی به دارو های تجویز شده و واکنش بدن به آن ها بستگی دارد. ممکن است عوارض جانبی در طول پروسه درمانی شدید تر هم بشود.

بیش تر عوارض جانبی شیمی درمانی گذرا بوده و بلافاصله پس از اتمام دوره درمان از بین می روند. در برخی موارد شیمی درمانی می تواند از خود اثرات طولانی مدت بر جای گذارد.

• عوارض جانبی کوتاه مدت

با توجه به مکانیسم اثرگذاری دارو های شیمی درمانی بر روی سلول های سرطانی با سرعت رشد بالا، این دارو ها می توانند به سایر سلول های سالم که در حال رشد سریع می باشند همانند فولیکول های مو، مغز استخوان و دستگاه گوارش آسیب وارد کنند.

چندین داروی شیمی درمانی وجود دارند که می توانند بر انتهای اعصاب دست و پا تأثیر بگذارند و موجب بی حسی، درد، احساس سوزش، مور مور شدن، ایجاد حساسیت نسبت به گرما و سرما و یا سستی در اندام شوند.

این عوارض جانبی معمولامعمولاً پس از پایان درمان و یا یک سال پس از تکمیل فرآیند درمانی از بین می روند. در برخی از موارد ممکن است این عوارض همیشگی باشند.

برخی از عوارض جانبی کوتاه مدت رایج

🎗 ریزش مو

🎗 خستگی

🎗 از دست دادن اشتها

🎗 تهوع و استفراغ

🎗 اسهال و یبوست

🎗 زخم های دهانی

🎗 تغییرات پوست و ناخن

🎗 افزایش خطر ایجاد عفونت (به دلیل کاهش گلبول های سفید خون)

🎗 آسیب به اعصاب (نوروپاتی)

🎗 مشکلات شناختی که بر حافظه و تمرکز تأثیر می گذارد.

• عوارض جانبی طولانی مدت

یکی از عوارض جانبی طولانی مدت که ممکن است از بین نرود، ناباروری است. برخی از داروهای ضد سرطانی قابلیت آسیب رساندن به تخمدان ها را دارند. این مسئله می تواند موجب بروز علائم یائسگی، دوره قائدگی نامنظم و یا آمنوره شود و در صورت توقف تخمک گذاری، بارداری نیز غیر ممکن می شود.

اما در صورتی ادامه داشتن قائدگی، امکان بارداری حتی در مراحل درمان نیز وجود دارد. اما با توجه تأثیرات خطرناک شیمی درمانی بر جنین، استفاده از گزینه های پیشگیری از بارداری پیشنهاد می شود.

همچنین بیمارانی که دچار یائسگی زودرس ناشی از دارو های شیمی درمانی هستند، بیش از سایرین در معرض پوکی استخوان قرار می گیرند. بنابرین انجام آزمایشات دوره ای نظیر تست تراکم استخوان و درمان های مقتضی برای جلوگیری از تحلیل بیش تر مغز استخوان توصیه می شود.

مراقبت های بعد از شیمی درمانی و توصیه های پزشکی

با توجه به اینکه شیمی درمانی می تواند سلول های سالم با رشد سریع مانند گلبول های سفید خون، پلاکت ها و گلبول های قرمز خون را تحت تأثیر قرار دهد، بهبود وضعیت سلامت عمومی کمک می کند تا عوارض جانبی را به حداقل برسند.

بنابرین پزشکان برای بهینه سازی وضعیت سلامت کلی بیماران مواردی را جهت انجام توصیه می کنند:

🎗 استراحت کافی داشته باشید و استرس خود را به حداقل برسانید.

🎗 فعال باشید و زمانی را به ورزش کردن اختصاص دهید.

🎗 از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده نمایید.

🎗 از عفونت ها مانند سرماخوردگی و آنفولانزا پرهیز کنید.

🎗 با پزشکتان در مورد واکسن های توصیه شده، از جمله واکسن های سالانه آنفولانزا صحبت کنید.

🎗 برای چک کردن علائم عفونت در لثه یا دندان به دندانپزشک مراجعه کنید.

🎗 برای کاهش خطر عفونت هنگام شیمی درمانی فعال، شستن دست ها یا استفاده از ضدعفونی کننده دست قبل از غذا خوردن و استفاده از دستکش هنگام انجام کارهای خانه را جدی بگیرید.

🎗 آزمایش خون برای چک کردن وضعیت کبد و کلیه و آزمایش هایی برای بررسی عملکرد قلب انجام دهید.

جهت مشاوره و درخواست نوبت دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.