سرطان معده چیست؟

سرطان معده رشد غیرطبیعی سلول هاست که از معده آغاز می شود. معده یک کیسه عضلانی است که در قسمت میانی بالای شکم و درست زیر دنده ها قرار دارد. غذایی که می خورید وارد معده شده، در آنجا نگه داشته شده و سپس تجزیه و هضم می شود. سرطان معده که با نام سرطان گاستریک نیز شناخته می شود می تواند بر هر قسمت از معده تأثیر بگذارد.

در اکثر نقاط جهان سرطان معده در قسمت اصلی معده ایجاد می شود اما در ایالات متحده سرطان معده در قسمتی که لوله طولانی حمل کننده غذا (مری) با معده برخورد می کند ایجاد میشود. به این ناحیه محل اتصال معده و مری گفته می شود.

 

محل ایجاد سرطان در معده یکی از مواردی است که پزشکان متخصص انکولوژی هنگام تعیین گزینه های درمانی در نظر می گیرند.

 

درمان سرطان معده معمولا شامل جراحی برای از بین بردن سرطان معده است و احتمال دارد درمان های دیگر نیز مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی قبل و بعد از جراحی توصیه شوند که در ادامه مطلب به آنها می پردازیم.

 

چه عواملی باعث ایجاد سرطان معده می‌شوند؟

دانشمندان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث می‌شود سلول‌های سرطانی در معده شروع به رشد کنند. اما آنها چند نکته را می‌دانند که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. یکی از آنها عفونت با باکتری رایج هلیکوباکترپیلوری (H. pylori) است که باعث ایجاد زخم معده و ورم معده می‌شود. عواملی که می‌توانند شما را به سرطان معده مبتلا کنند و یا می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به سرطان معده نقش داشته باشند به شرح زیر است:

• التهاب یا ورم معده
• نوع خاصی از کم خونی طولانی مدت به نام کم خونی مخرب (pernicious anemia)
• وجود غده درون معده (پولیپ معده)
• مصرف دخانیات و سیگار کشیدن
• اضافه وزن یا چاقی
• رژیم غذایی حاوی غذاهای دودی، ترشی یا نمکی
• رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات
• جراحی معده برای رفع زخم معده
• عفونت ویروسی اپشتین بار (Epstein-Barr)
• برخی ژن‌های خاص
• کار کردن در صنایع مربوط به ذغال سنگ، فلز، چوب، رنگ یا لاستیک
• سابقه خانوادگی سرطان معده
• بیماری ریفلاکس معده

 

علائم سرطان معده شامل چه مواردی است؟

طبق منابع پزشکی معتبر، علائم سرطان معده به طور معمول در مراحل اولیه، خودشان را نشان نمی‌دهند. متأسفانه این بدان معناست که تا زمانی که سرطان به مرحله پیشرفته نرسد، فرد معمولا متوجه نخواهد شد که سرطان معده دارد. لذا برخی از رایج ترین علائم سرطان پیشرفته معده عبارتند از:

• تهوع و استفراغ خونی
• ترش کردن معده مکرر
• کاهش اشتها (که گاهی اوقات با کاهش وزن ناگهانی همراه است)
• سوء هاضمه
• نفخ مداوم معده
• احساس مشکل در بلعیدن غذا
• سیری زودرس (احساس سیری بعد از خوردن فقط مقدار کمی غذا)
• مدفوع خونی
• گرفتن بیماری یرقان یا زردی
• احساس ضعف یا خستگی مفرط
• معده درد شدید (که ممکن است بعد از غذا خوردن شدیدتر هم بشود)

 

تشخیص سرطان معده توسط متخصص

آزمایش‌های غربالگری زیر می‌توانند برای بررسی علائم سرطان معده توسط متخصص انکولوژی استفاده شوند:

🎗 معاینه بدنی

🎗 آندوسکوپی و نمونه‌ برداری

🎗 تست‌های آزمایشگاهی مانند آزمایش خون، مدفوع و ادرار

🎗 تست‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و سی تی اسکن

🎗 آزمایشات ژنتیکی و بررسی سوابق پزشکی خانوادگی

 

استفاده از یک دوربین کوچک برای دیدن داخل معده (آندوسکوپی فوقانی) 

پزشک آندوسکوپ را از راه دهان وارد مری می‌کند و سپس آن را به سمت معده و بخش ابتدایی روده کوچک هدایت می‌کند. آندوسکوپ از کانال‌های فیبر نوری تشکیل می‌شود که نور را از خود عبور می‌دهند و مشاهده داخل معده و بخش ابتدای روده کوچک را ممکن می‌سازند.

برداشتن نمونه بافت برای آزمایش (نمونه برداری)

اگر هنگام انجام آندوسکوپی قسمت های مشکوکی مشاهده شوند می توان از ابزارهایی ویژه برای برداشتن نمونه بافت و آزمایش استفاده کرد.
نمونه برای بررسی به آزمایشگاه ارسال خواهد شد.

آزمایشات تصویربرداری

سی تی اسکن و نوعی آزمایش اشعه ایکس خاص به نام بلع باریم آزمایشات تصویربرداری هستند که از آن ها برای یافتن سرطان معده استفاده می شود.

 

درمان سرطان معده با توجه به تشخیص پزشک متخصص انکولوژی – انکولوژیست

• جراحی
• شیمی درمانی
• پرتودرمانی

 

روش درمان با توجه به عامل‌های گوناگونی مانند موارد زیر انتخاب می‌شود:

🎗 میزان پیشرفت سرطان و بزرگی تومور

🎗 مرحله سرطان (انتشار یافتن آن)

🎗 وضعیت سلامت عمومی بدن

 

جراحی سرطان معده توسط پزشک جراح سرطان معده

با برداشتن تومور در مراحل اولیه سرطان معده می‌توان آن را درمان کرد؛ معمولاً بخش آسیب دیده و سرطانی معده و گاهی اوقات تمام معده از بدن خارج می‌شود. این عمل گاهی توسط جراحی لاپاروسکوپی یا لاپاراسکوپی (جراحی سوراخ کلید) صورت می‌پذیرد.

با بهره‌گیری از بعضی تکنیک‌های جراحی حتی در صورت پیشرفته بودن سرطان و قابل علاج نبودن آن می‌توان علائم را تا حدی تسکین داد، برای مثال با برداشتن بخشی از معده در عمل جراحی با لیزر یا عمل کوچک کردن معده می‌توان انسداد را برطرف نمود.

شیمی درمانی معده توسط متخصص انکولوژی

شیمی درمانی سرطان معده یکی از روش‌های درمان سرطان معده با داروهای ضد سرطانی است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا تکثیر آنها را متوقف می‌سازد. شیمی درمانی تکمیلی، درمانی است که در آن از عمل جراحی در کنار شیمی درمانی استفاده می‌شود، برای مثال، احتمالا یک دوره شیمی درمانی پس از عمل جراحی سرطان معده تجویز می‌شود تا هر گونه سلول سرطانی انتشار یافته از تومور اولیه نابود شود.

البته گاهی اوقات شیمی درمانی پیش از جراحی برای کوچک‌تر کردن تومور و تسهیل عمل جراحی انجام می‌شود، این شیوه‌ی درمان سرطان معده را نئوادجونت گویند.

پرتودرمانی معده توسط متخصص رادیوتراپی انکولوژی

در پرتودرمانی سرطان معده توسط بهترین متخصص انکولوژی پرتوهای تابشی با انرژی بالا بر روی بافت سرطانی متمرکز می‌شود تا سلول‌های سرطانی از بین بروند یا تکثیرشان متوقف گردد. پرتو درمانی معمولا برای درمان سرطان معده به کار برده نمی‌شود، اما گاهی اوقات برای کوچک کردن بخش خاصی از تومور سرطانی دامن زننده به سرطان کاربرد دارد.

پرتو ـ شیمی درمانی

در بعضی موارد ترکیبی از پرتو درمانی و شیمی درمانی (پرتو ـ شیمی درمانی) علاوه بر عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمان سرطان معده معمولا نزدیک به زمان انجام عمل جراحی بر روی بیمار انجام می‌شود.

 

پرسش و پاسخ متداول سرطان معده

۱. آیا عوامل ژنتیکی در بروز سرطان معده تأثیر دارند؟

پاسخ: بله، فاکتورهای ژنتیکی و سابقه خانوادگی می‌تواند برخی از افراد را به بروز سرطان معده در معرض خطر قرار دهد.

 

۲. آیا عواملی همچون مصرف مکرر نمک و خوراک‌های حاوی نیترات باعث بروز سرطان معده می‌شوند؟

پاسخ: بله، مصرف زیاد نمک و خوراکی های حاوی مواد نگهدارنده  و همچنین نیترات ممکن است ریسک ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.

 

۳. آیا درمان سرطان معده به صورت جراحی امکان‌پذیر است؟

پاسخ: بله، جراحی برای برخی از موارد سرطان معده به عنوان روش درمانی استفاده می‌شود، اما این بستگی به نوع و مرحله سرطان طبق دستور پزشک دارد.

 

۴. آیا سرطان معده در مراحل ابتدایی قابل تشخیص است؟

پاسخ: متأسفانه، در مراحل ابتدایی، سرطان معده ممکن است بدون علائم خاصی باشد یا علائمی که وجود دارند، ممکن است عمومی باشند.

 

۵. آیا درمان سرطان معده از طریق شیمی درمانی موثر است؟

پاسخ: بله، شیمی درمانی (کمکی یا قبل از جراحی و یا بعد از آن) می‌تواند به منظور کاهش اندازه تومور و کنترل رشد سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار گیرد.

 

۶. آیا رژیم غذایی خاصی برای کاهش خطر سرطان معده وجود دارد؟

پاسخ: بله، یک رژیم غذایی سالم، مصرف میوه‌ها و سبزیجات، کاهش مصرف چربی و مواد غذایی فرآورده، و جلوگیری از مصرف الکل و سیگار می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان معده مؤثر باشد.

 

۷. آیا تغییرات مزاج و یا مشکلات هضمی ممکن است نشانه‌های سرطان معده باشند؟

پاسخ: بله گاهی اوقات

 

۸. آیا علائمی مانند درد شکم، تغییرات در اندازه حجم شکم و کاهش  وزن بدون دلیل می‌توانند نشانه‌های سرطان معده باشند؟

پاسخ: بله، این علائم ممکن است نشانه‌های سرطان معده باشند. اما باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرند.

 

۹. آیا ارتباطی بین عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری و بروز سرطان معده وجود دارد؟

پاسخ: بله، هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند یکی از عوامل خطرزای بروز سرطان معده باشد. اما تمام افرادی که این باکتری را دارند، سرطان معده نمی‌گیرند، نیاز به چکاپ سالانه دارند.

 

۱۰. آیا سرطان معده در مردان بیشتر دیده می‌شود یا در زنان؟

پاسخ: معمولاً سرطان معده در مردان بیشتر دیده می‌شود، اما این بستگی به عوامل مختلفی از جمله عادات غذایی، سابقه خانوادگی و محیط زندگی دارد.

 

” همچنین، اگر هرگونه سوال یا نگرانی خاصی درباره‌ سرطان معده دارید، بهتر است آن را با ما مطرح کنید تا بر اساس وضعیت شخصی خود، راهنمایی و مشاوره لازم را توسط پزشک متخصص دریافت کنید. “

 

 

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.