انکولوژیست کیست؟ و چگونه در درمان سرطان با روش شیمی درمانی به فرد بیمار کمک خواهد کرد؟

انکولوژیست پزشک متخصص در تشخیص و معالجه افراد مبتلا به سرطان است. اگر مبتلا به سرطان هستید، متخصص انکولوژی بر اساس گزارشات آسیب شناسی دقیق برنامه درمانی مناسب شما را طراحی خواهد کرد که نشان دهنده اطلاعاتی مانند نوع سرطان، وخامت، سرعت گسترش و قسمت های درگیر کننده بدن است.

روش درمان بیشتر انواع سرطان ها به صورت ترکیبی است.

شیمی درمانی و عوارض شیمی درمانی برای فرد بیمار از زبان متخصص انکولوژی

شیمی درمانی سرطان یکی از راه های درمانی برای مبارزه با رشد بیش از اندازه سلول ها می باشد. این درمان با استفاده از روش های مختلفی صورت می گیرد از جمله به صورت تزریق و هم چنین به صورت خوراکی که در ادامه بیشتر به آنها می پردازیم. شیمی درمانی برای بدن افراد عوارضی به دنبال دارد و تا حدی با استفاده از راه های مختلف این عوارض قابل کنترل می باشند.

عملکرد داروهای شیمی درمانی به گونه ایی است که سلول های بدخیم سرطانی را که به سلول های سالم آسیب می زند را از بین ببرد. درمان با استفاده از داروهای شیمیایی به دو صورت زیر می باشد:

• درمان های تزریقی
• داروهای خوراکی

درمان های تزریقی را می توان به دو صورت انجام داد:

با وسیله ‌ای به نام آنژیوکت توسط پرستار داخل رگ بیمار زده شده و سپس تزریق دارو انجام می ‌شود یا وسیله‌ای به نام پورت با عمل جراحی زیر پوست در قسمت فوقانی قفسه سینه قرار داده می‌شود و از این طریق تزریق انجام می‌شود. نکته بسیار مهم: برخی از داروهای درمانی به دلیل این که نباید نور ببینند با وسیله پوششی محافظت می‌ شوند.

از بین بردن علائم ناشی از سرطان

پزشک متخصص انکولوژی در تهران و یا در نقاط مختلف دیگر در مورد هدف از شیمی درمانی قبل از شروع درمان سرطان با شما صحبت خواهد کرد. بهتر است که قبل از آن که این نوع درمان را شروع کنید، آرامش خود را حفظ کرده و هم چنین روحیه خود را بالا ببرید تا درمان با استفاده از دارو های خاص به خوبی صورت گیرد. درمان سرطان با استفاده از روش شیمی درمانی، می تواند علائم ناشی از سرطان در بدن شما را کاهش دهد.

• تاثیر شیمی‌ درمانی بر مغز استخوان

مهم ‌ترین نقطه از بدن که سلول‌ های آن فعالیت های دائم و سریعی دارند، مغز استخوان می باشد. مغز استخوان سازنده اجزای خون مانند پلاکت ‌ها، گلبول ‌های قرمز خون، سلول‌های دفاعی و… است. پس در نتیجه اگر هنگام شیمی درمانی مغز استخوان فرد آسیب ببیند که جزو عوارض شیمی درمانی می باشد فرد دچار کم‌خونی، ضعف سیستم امنیتی و استعداد برای ابتلا به بیماری‌های عفونی، خونریزی‌های جلدی و کبودی پوست و… می شود.

• تاثیر شیمی‌ درمانی بر دستگاه گوارش

سلول‌های دستگاه گوارش نیز جزو سلول ‌های فعال می باشند و دارو روی آن ها تاثیر فراوانی دارد. اولین علامت های شیمی‌ درمانی، بی ‌اشتهایی است که بعد از مدتی حالت تهوع و استفراغ نیز به آن اضافه می‌ شود. ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که حالت تهوع بعد از شیمی درمانی چند روز طول می کشد؟ برای پاسخ به این سوال باید بیان شود که این موضوع بستگی به ایمن بودن بدن شما دارد. حالت تهوع در بدن شما ممکن است حتی تا یک هفته نیز طول بکشد، ولی معمولا 24 ساعت پس از شیمی درمانی شروع شده و تا یک یا دو روز ادامه می یابد.

• تاثیر شیمی ‌درمانی بر دستگاه عصبی افراد

دستگاه عصبی نیز تحت ‌تاثیر شیمی ‌درمانی قرار می‌ گیرد. بیماران معمولا به ‌دلیل خستگی به پزشک خود مراجعه می‌ کنند. گاهی بیماران با وجود این که سن بالایی ندارند دچار فراموشی هم می ‌شوند. دست و پاها هم ممکن است دچار گزگز در ناحیه نوک انگشتان شوند. اما جای نگرانی نیست و تمامی موارد تحت نظر بهترین متخصص شیمی درمانی قابل درمان است.

شیمی درمانی تا چه زمانی در بدن فرد باقی می ماند؟

بسیاری از اثرات جانبی به سرعت از بین می روند, اما برخی ممکن است ماه ها و یا حتی سال ها طول بکشند تا کاملا نابود شوند، گاهی اوقات اثرات جانبی می تواند یک عمر طول بکشد، مانند زمانی که شیمی درمانی موجب آسیبی طولانی مدت به قلب، ریه ها، کلیه ها و اندام های تناسلی می شود.

بعضی از انواع شیمی درمانی گاهی منجر به اثرات تاخیری می شوند، مانند سرطان دوم که ممکن است سال ها بعد ظاهر شود، مردم اغلب از این که درمان آن ها چقدر طول می کشد و یا عوارض جانبی که دارند دلسرد می شوند، اگر این مورد را احساس کردید، با تیم مراقبت از سرطان خود و متخصص انکولوژیست صحبت کنید، شاید بتوانید دارو یا برنامه درمانی خود را تغییر دهید، متخصصین انکولوژیست و متخصص شیمی درمانی شما، هم چنین ممکن است راه هایی برای کاهش درد و ناراحتی شما داشته باشند.

آیا برای شیمی درمانی حتما باید به کلینیک تخصصی مراجعه کرد؟

پاسخ این سوال مثبت است مگر در شرایطی که به تشخیص پزشک متخصص بتوان در خانه، مطب یا بیمارستان اقدام به درمان کرد، در غیر این صورت باید روند درمان بیماری خود را در بهترین کلینیک شیمی درمانی در تهران آغاز نمایید.

توصیه های متخصص انکولوژی به بیمار تحت درمان شیمی درمانی

• ریزش مو و مراقبت از پوست سر در دوران درمان شیمی درمانی

🎗 قبل از شروع درمان موها کوتاه شود و اگر مقدور باشد از کلاه استفاده شود.
🎗 از شامپو و نرم کننده کمتر استفاده شود و به آرامی موها را خشک کنید.
🎗از صدمه به سر جلوگیری کنید. جهت کاهش خارش سر را با پماد A+D چرب کنید.
🎗 از کلاه-ضدآفتاب یا هر پوشش دیگری جهت جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب استفاده شود.
🎗 همواره روحیه و اعتماد به نفس خود را حفظ کرده تا درمان پایان یابد.

• جلوگیری از خونریزی های مداوم

🎗 مسواک نرم و ریش تراش برقی به جای تیغ استفاده کنید.
🎗 محل تزریق وریدی را به مدت 5 دقیقه فشار دهید.
🎗 از مصرف آسپرین خودداری کنید.
🎗 در صورت وجود خون در مدفوع به پزشک متخصص شیمی درمانی مراجعه کنید.
🎗 از انجام تزریقات عضلانی خودداری کنید و در صورت لزوم از سوزن نازک استفاده کنید.
🎗 در صورت سردرد ناگهانی و طولانی فورا به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است نشانه خونریزی داخل جمجمه باشد.

• تهوع و استفراغ در فرد تحت درمان شیمی درمانی

🎗 مایعات غیرضروری را یک ساعت قبل از غذا بخورید نه همراه غذا.
🎗 غذاهای خیلی سرد و خیلی گرم و چرب و سرخ کرده نخورید.
🎗 از رفت و آمد در مکانهایی که بوهای مختلفی مثل بوی پیاز-سیرداغ-دود سیگار-ادکلن تند-عطر به مشام می رسد بپرهیزید.
🎗 موقع تهوع نفس عمیق بکشید و اگر دندان مصنوعی دارید هنگام تهوع خارج کنید.
🎗 از غذاهای خشک مثل نان برشته-غذاهای آب پز مثل گوشت آب پز-نخودسبز آب پز- بخورید و روز تزریق دارو از خوردن غذاهای سنگین خودداری کنید.
🎗 بعد از خوردن غذا استراحت کنید، استراحت باید روی صندلی در حال نشسته باشد و تا 2 ساعت پس از غذا از دراز کشیدن بپرهیزید.

• اسهال در فرد بیمار تحت درمان شیمی درمانی

🎗 اگر اسهال بیش از 2 روز ادامه داشته باشد باید از مایعات صاف شده استفاده کنید تا به روده ها استراحت بدهد.
🎗 اگر مصرف شیر و لبنیات اسهالتان را شدید می کند از مصرف آن بپرهیزید.
🎗 از خوردن کلم-قهوه-ادویه جات-شیرینی جات که باعث دردهای عضلامی می شود بپرهیزید.
🎗 آب-آب سیب-چای-مایعات بخورید هرگز مایعات خیلی گرم و خیلی سرد نخورید از نوشابه های بدون گاز استفاده کنید.

راه ‌های مراقبت از پوست و مو در دوره شیمی ‌درمانی

عوارض پوستی آزار دهنده هستند و باید کنترل شوند اما چگونه می‌ توان عوارض داروهای شیمی ‌درمانی را به حداقل رساند؟ به این چند راه‌حل توصیه شده توسط بهترین متخصص انکولوژی توجه کنید:

• داروهای شیمی‌ درمانی در برخی از نقاط بدن بیشتر عارضه ایجاد می‌ کنند و عوارض آن ها بستگی به نوع دارویی دارد که برای بیمار تجویز می‌شود، مثلا داروی سیکلوفسفامید ریزش موی زیادی ایجاد می‌کند. پس نوع دارو در ایجاد نوع و شدت عارضه موثر است.

• وقتی خشکی پوست و پوسته ‌ریزی وجود دارد، بیمار باید پوست را مرطوب نگه دارد. استفاده از صابون‌های ملایم، مرطوب‌کننده‌ها و آب ولرم هنگام شستشو مهم است.

• بیمارانی که رادیوتراپی می ‌شوند قبل از انجام رادیوتراپی نباید از داروهای ضد عرق استفاده کنند. مردان هم باید مراقب باشند که هنگام اصلاح صورت روی پوست خراش ایجاد نشود.

• میزان مصرف مایعات و انواع سبزی تمیز و ضد عفونی ‌شده باید بیشتر شود. این مواد به شادابی پوست کمک می‌کنند.

• ناخن‌ها باید تمیز نگه داشته شوند و بهتر است هنگام شستشو از دستکش استفاده شود. گاهی ناخن‌ها دچار پارانشیا یا عفونت می‌شوند که در این مواقع احتمال بروز عفونت‌ های قارچی نیز زیاد است. رطوبت ناخن رشد قارچ‌ ها را در ناحیه افزایش می‌دهد.

بیماران حتما از ضدآفتاب استفاده کنند و در ساعاتی از روز (10 صبح الی 5 بعدازظهر) که خورشید اشعه زیادی دارد از منزل بیرون نروند. بهتر است از لباس‌های آزاد، آستین‌ بلند و پوشیده استفاده کنند. بیماران در صورت ایجاد عفونت یا زخم و تاول و عوارض غیرطبیعی در پوست حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنند.

برای مشکل اصلی بیماران یا همان ریزش مو که در خانم ‌ها هم بسیار ناراحت‌ کننده است، راهکارهایی وجود دارد، ولی هیچ‌ کدام از آن ها قطعی نیست، به طور مثال یکی از راه‌ ها این است که بیماران سر را خنک نگه دارند. وقتی دارو وارد گردش خون می‌شود با سرد نگه داشتن سر مثل گذاشتن کمپرس یخ، جریان خون آهسته می‌شود و داروی کمتری به موها می‌رسد و کمک می‌کند تا موی بیمار کمتر بریزد. گاهی هم توصیه می‌شود سر با روسری محکم بسته شود. این کار نیز جریان خون پوست سر را کمتر می‌ کند. هرچه جریان گردش خون در 24 ساعت بعد از تزریق داروی شیمی ‌درمانی کمتر شود، احتمال ریزش مو هم کمتر خواهد شد ولی این کار قطعی، صددرصد و همیشگی نیست.

جهت مشاوره و درخواست نوبت دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص رادیوتراپی، انکولوژی و شیمی درمانی با شماره های ۶۶۱۲۶۰۴۴ – ۶۶۱۲۶۰۶۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.