آيا سرطان پستان می تواند از پدر يا مادر به فرزندان به ارث برسد؟

به گفته متخصصان تاكنون علت دقيق ايجاد سرطان پستان مشخص نشده است و عوامل محيطی و ژنتيكی مختلفی را در ايجاد آن دخيل می دانند‌. در مطالعات متعدد كه در دهه‌های اخير انجام شده است، اين نكته مورد توجه قرار گرفته است كه اين بيماری در بسياری از خانواده‌ها به صورت خوشه ای بروز می كند، يعنی در يک خانواده چند بيمار وجود دارد. مشاهده چنين مواردی، فرضيه ژنتيكی بودن اين سرطان را مطرح كرد. برای اثبات اين فرضيه مطالعات زيادی بر ژن های احتمالی مسئول بيماری در خانواده‌هايي كه چند فرد مبتلا به سرطان پستان دارند، انجام شد و در نهايت دانشمندان به اين نتيجه رسيدند كه سرطان پستان در پاره‌ای از موارد ارثی است و اين موضوع به دليل اشكال در ژن‌هايی است كه از پدر يا مادر به فرزندان منتقل شده است. در اين حالت به جز فرد بيمار ساير اعضای خانواده نيز يا مبتلا هستند و يا در صورت داشتن ژن معيوب، احتمال دارد در آينده به اين بيماری مبتلا و به نسل های بعدی انتقال دهند.

ژن های دخیل در ایجاد سرطان پستان BRCA1 و BRCA2

در حال حاضر دو ژن كه در بروز سرطان پستان دخالت دارند، شناسايی شده اند كه «ژن سرطان پستان 1» يا BRCA1 و «ژن سرطان پستان 2» يا BRCA2 ناميده می شوند.

لازم است بدانيد كه در تحقيقات بعدی مشخص شد كه اين دو ژن نيز تمام موارد سرطان پستان ارثی را پوشش نمی دهند و بايد ژن های ديگری نيز در اين زمينه مطرح باشند كه دانشمندان در حال حاضر در حال پژوهش برای يافتن اين ژن ها می باشند.

حدود 75 درصد از موارد «سرطان پستان ارثی» توسط اين دو ژن از نسلی به نسل ديگر منتقل مي شوند.

توجه به اين نكته مهم ضروری است كه سرطان پستان در تمامی موارد ارثی نيست و نوع ارثی آن تنها درصد كوچكی (10-5 درصد) از كل موارد سرطان پستان را تشكيل می دهد. در واقع اغلب موارد بيماری، مواردی هستند كه اختلال مربوطه از خود فرد آغاز شده است و ارتباطی به نسل های بالاتر وی ندارد. اين موارد را سرطان پستان تک گير مي گويند.

بنابراين سرطان پستان را می توان به دو دسته كلی تقسيم بندي كرد:

1- سرطان پستان تک گير (95-90 درصد موارد)

2- سرطان پستان ارثی (10-5 درصد موارد)

افراد با چه سابقه خانوادگی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان های ارثی می باشند؟

1 .افرادی که بیش از سه فرد مبتلا به یکی از سرطان هاي سینه، تخمدان، پروستات و … در بین خویشاوندان خود داشته باشند.
2 .افرادی که در شجره خانوادگی شان فردی قبل از 50 سالگی به این بیماری مبتلا شده باشد.
3 .افرادی که در خانواده خود یک مرد مبتلا به سرطان پستان دارند.

آیا تنها زنان مبتلا به سرطان پستان می شوند؟

خیر. مردان و زنان هر دو در معرض ابتلا به این بیماری به صورت ارثی می باشند اما ممکن است بروز آن در مردان ناقل جهش در یکی از دو ژن فوق، بیشتر به صورت سرطان های پروستات، معده ای -روده ای، پانکراس و مثانه باشد.

لزوم انجام تست های ژنتیکی

بررسی ژن های BRCA1 و BRCA2 در افراد مبتلا و تعیین نوع جهش آنها می تواند در انتخاب روش مناسب درمان و نیز پیشگیری از بروز علائم بیماری موثر باشد. بنابراین تشخیص به موقع و به کار گیری شیوه درمانی مناسب توسط انکولوژیست خوب، و انتخاب سبک زندگی سالم می تواند از پیشرفت بیماری و حتی بروز علائم آن جلوگیری کند؛ زیرا افراد واجد جهش در معرض ابتلا به سرطان مجدد در همان سینه و یا در سینه ی دیگر و یا تخمدان ها هستند. البته باید توجه داشت که وجود نقص ژنتیکی در افراد لزوما نمی تواند منجر به بروز بیماری در آنها شود. افراد واجد جهش نسبت به افراد عادی در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان و تخمدان در سنین پایین تر هستند. انجام تست های ژنتیکی بر سلامت آیندگان نیز بسیار تاثیر گذار است.

جهش در یکی از ژن های BRCA1 و BRCA2، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را 16-60% نیز افزایش می دهد.

باید توجه داشت که بیماری سرطان پستان به شدت به الگوی زندگی افراد بستگی دارد؛ براي مثال فاکتورهای نامبرده زیر نقش به سزایی در ابتلا به سرطان پستان غیر ارثی دارند:

🎗 زنانی که بچه دار نشده اند و یا اولین فرزندشان را بعد 30 سالگی به دنیا آورده اند، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند.
🎗 زنانی که قرص های ضدبارداری مصرف میکنند، نسبت به زنانی که هیچ وقت آنها را مصرف نکرده اند تا حدی ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه، دارند.
🎗 عدم شیردهی توسط مادر، تا حدی احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
🎗 بی تحرکی و اضافه وزن خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
🎗 زنانی که در سن پایین و قبل 12 سالگی دچار قاعدگی میشوند و یا بعد از 55 سالگی و دیرتر دچار یائسگی میشوند، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان دارند.

روش های متداول تشخیص سرطان پستان

از جنبه های مهم درمان سرطان پستان توسط متخصص انکولوژی، تشخیص زودرس آن می باشد. در حال حاضر استفاده از تکنیک های تصويربرداری مانند ماموگرافی، MRI، PET ،CT و SPECT يکی از رويکردهای اصلی برای تشخیص و ارزيابی پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به سرطان پستان است. ماموگرافی به عنوان تکنیک استاندارد طلایی برای تشخیص بیماران مبتلا به سرطان پستان شناخته شده است که با مزايای مختلفی از جمله حساسیت و اختصاصیت بالا، ارزان و قابل تحمل بودن برای بیمار همراه است.

با اين حال، وجود معايبی مانند درد و اضطراب، سیگنال کاذب و خطرات پرتويی استفاده از آن را محدود کرده است. از اين رو، به نظر میرسد استفاده از سونوگرافی تکنیکی جديد با خصوصیات بهتر است. تکنیک تصويربرداری علاوه بر ماموگرافی، برای مديريت و تشخیص آسیب شناسی پستان ضروری است. عدم استفاده از اشعه يونیزه کننده در سونوگرافی و حساسیت بالا، آن را به عنوان ابزار تشخیصی قدرتمند برای تومورهای پستان در زنان جوان و زنان باردار و شیرده تبديل کرده است.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.