راهنمای جامع تغذیه برای حفظ قدرت در مسیر درمان سرطان
مسیر درمان سرطان، مسیری چالش برانگیز است و در این میان، عوارضی مانند تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها می تواند این مسیر را دشوارتر کند.
وقتی حتی فکر کردن به غذا ناخوشایند است، غذا خوردن به یک نبرد روزانه تبدیل می شود. این احساس کاملا قابل درک و بسیار شایع است. اما باید بدانید که تغذیه، فقط برای سیر شدن نیست؛ بلکه بخشی حیاتی از فرآیند درمان شماست.
یک تغذیه خوب به بدن شما کمک می کند تا با قدرت بیشتری با بیماری مبارزه کند، عوارض جانبی درمان هایی مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی را بهتر تحمل کند، انرژی لازم برای فعالیت های روزانه را حفظ نماید و بافت های سالم آسیب دیده را ترمیم کند.
این مقاله یک راهنمای عملی و صمیمانه است تا به شما و همراهان و مراقبین شما کمک کند با استراتژی های ساده و موثر غذایی، بر این دو چالش بزرگ غلبه کنید و کنترل سلامت خود را در دست بگیرید. با ما همراه باشید…
علت تهوع و بی اشتهایی در طول درمان سرطان
درک علت این عوارض می تواند به مدیریت بهتر آن ها کمک کند. دلایل اصلی عبارتند از:
-
داروهای شیمی درمانی
بسیاری از داروهای شیمی درمانی، علاوه بر سلول های سرطانی، بر سلول های سالم و با رشد سریع بدن مانند سلول های پوششی دستگاه گوارش نیز تأثیر می گذارند. این داروها همچنین می توانند مرکز کنترل تهوع در مغز را تحریک کنند.
-
اشعه رادیوتراپی (پرتودرمانی)
اگر پرتودرمانی توسط متخصص رادیوتراپی در تهران در ناحیه شکم، لگن، قفسه سینه یا سر و گردن انجام شود، می تواند باعث التهاب و تحریک دستگاه گوارش، تغییر حس چشایی و بویایی و در نهایت ایجاد تهوع شود.
-
خود بیماری سرطان
برخی سرطان ها موادی ترشح می کنند که متابولیسم بدن را تغییر داده و اشتها را کاهش می دهند.
-
عوامل روحی و فشارها
استرس، اضطراب و خستگی ناشی از بیماری نیز می توانند به شدت بر اشتهای شما تأثیر منفی بگذارند.
استراتژی های کاربردی برای مبارزه با تهوع
وقتی حالت تهوع دارید، هدف اصلی آرام کردن معده و جلوگیری از کم آبی بدن است.
۱. وعده های کوچک، دفعات زیاد
به جای سه وعده غذایی بزرگ که معده را سنگین می کند، ۵ تا ۶ وعده کوچک و سبک در طول روز میل کنید.
هرگز اجازه ندهید معده تان برای مدت طولانی خالی بماند، زیرا گرسنگی خود می تواند تهوع را تشدید کند. همیشه مقداری کراکر یا نان خشک کنار تخت خود داشته باشید و قبل از برخاستن از خواب، یکی دو عدد میل کنید.
۲. انتخاب غذاهای مناسب
- غذاهای نرم و بی ادویه: غذاهای ساده، نشاسته ای و با هضم آسان بهترین انتخاب هستند. رژیم غذایی BRAT (موز، برنج سفید، پوره سیب، نان تست) یک الگوی کلاسیک و مفید است. سیب زمینی آبپز، ماست ساده، مرغ آبپز بدون پوست و غلات پخته شده نیز گزینه های خوبی هستند.
- غذاهای سرد یا هم دمای اتاق: غذاهای گرم بوی بیشتری دارند و می توانند تهوع را تحریک کنند. ساندویچ های سرد، سالاد مرغ، میوه ها و ماست انتخاب های بهتری هستند.
۳. از یکسری غذاها پرهیز کنید
از غذاهای چرب، سرخ شده، پر ادویه، بسیار شیرین یا با بوی تند دوری کنید. این غذاها دیر هضم هستند و می توانند حال شما را بدتر کنند.
۴. هیدراتاسیون هوشمندانه
کم آبی بدن تهوع را بدتر می کند. در طول روز، به آرامی و جرعه جرعه مایعات بنوشید. نوشیدن حجم زیادی از مایعات همراه با غذا می تواند معده را پر کرده و احساس تهوع را افزایش دهد. بهتر است مایعات را بین وعده های غذایی بنوشید.
آب، دمنوش زنجبیل یا نعناع، آبگوشت صاف شده و نوشیدنی های الکترولیتی انتخاب های خوبی هستند. مکیدن تکه های یخ یا بستنی یخی نیز می تواند کمک کننده باشد.
راهکارهایی برای افزایش اشتها و دریافت کالری مورد نیاز بدن
وقتی تهوع کنترل شد اما همچنان اشتهایی به غذا ندارید، باید هر لقمه را ارزشمند کنید.
۱) هر لقمه را غنی کنید! (افزایش چگالی کالری)
- چربی های سالم اضافه کنید: روی سبزیجات یا برنج خود کمی روغن زیتون، آووکادو یا کره بادام زمینی اضافه کنید.
- پروتئین را تقویت کنید: در تهیه سوپ ها و پوره به جای آب از شیر یا شیر خشک استفاده کنید. به غذاهای خود پودر پروتئین، پنیر رنده شده بدون چربی، تخم مرغ یا حبوبات اضافه کنید.
- از مکمل های نوشیدنی استفاده کنید: نوشیدنی های مکمل غذایی (مانند انشور، و…) می توانند در مواقعی که خوردن غذای جامد غیرممکن است، کالری و مواد مغذی لازم را به بدن شما برسانند. (حتما قبل از مصرف با پزشک متخصص انکولوژی در تهران یا متخصص تغذیه مشورت کنید)
هدف، دریافت حداکثر کالری و پروتئین از حداقل حجم غذاست.
۲) بر اساس ساعت غذا بخورید، نه حس گرسنگی!
برای خود یک برنامه غذایی تنظیم کنید و هر ۲ تا ۳ ساعت یک میان وعده کوچک بخورید، حتی اگر احساس گرسنگی نمی کنید.
۳) محیط غذاخوری را دلپذیر کنید!
در محیطی آرام و به دور از استرس غذا بخورید. استفاده از ظروف زیبا و غذا خوردن درکنار عزیزانتان می تواند اشتها را تحریک کند.
از دیگران بخواهید هنگام پخت و پز، تهویه را روشن کنند تا بوی شدید غذا شما را اذیت نکند.
۴) کالری های مایع را فراموش نکنید!
نوشیدن گاهی از خوردن راحت تر است. اسموتی ها و میلک شیک ها گزینه های عالی هستند.
به عنوان مثال:
می توانید با ترکیب میوه، ماست یونانی، کره بادام زمینی و کمی پودر پروتئین، یک نوشیدنی مغذی و پرکالری تهیه کنید.
۵) فعالیت بدنی سبک داشته باشید!
یک پیاده روی کوتاه و آرام قبل از غذا، در صورت امکان، می تواند به تحریک اشتها کمک کند.
سخن پایانی پزشک
به یاد داشته باشید که در مسیر درمان، روزهای خوب و بد وجود خواهد داشت. به بدن خود گوش دهید و خودتان را مجبور به کاری نکنید. هدف، کمال‌گرایی نیست، بلکه تلاش مداوم برای رساندن سوخت لازم به بدن است.
هرگز در این مسیر تنها نیستید و نباید در سکوت رنج بکشید. حتما با تیم درمانی کلینیک همراه (پزشک متخصص، پرستاران و متخصص تغذیه) در مورد مشکلاتتان صحبت کنید. امروزه داروهای ضدتهوع بسیار موثری وجود دارند که می توانند به شما کمک کنند. ما درکنار شما هستیم تا با ترکیبی از راهکارهای دارویی و تغذیه ای، به شما کمک کنیم این دوره را با قدرت و کیفیت زندگی بهتر سپری کنید.
“ جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید “
بدون دیدگاه