سیستم لنفاوی زیر بغل

مایعی به نام مایع میان بافتی یا لنف بین سلول های بدن انسان وجود دارد. همانند خون که در رگ های خونی گردش می کند، این مایع نیز در عروق لنفی در سرتاسر بدن در جریان است. در بخش هایی از بدن در مسیر این عروق لنفی، گره هایی وجود دارد که اصطلاحا غدد لنفاوی نامیده می شوند.

زه­کشی لنفاوی پستان اغلب توسط سیستم لنفاوی زیر بغل انجام می شود و ممکن است سلول های بدخیم را از غده ی سرطانی پستان به این ناحیه حرکت دهد. لذا در جراحی سرطان پستان لازم است علاوه بر بافت پستان، غدد لنفاوی زیر بغل هم به کمک بیوپسی مورد ارزیابی قرار گرفته و درصورت نیاز جراحی صورت گیرد.

نمونه برداری از غدد لنفاوی زیر بغل

چنانچه در بررسی های قبل از جراحی سرطان پستان درگیری غدد لنفاوی زیر بغل به طور قطع ثابت نشود، نمونه برداری از این غدد صورت می گیرد. در این روش اولین غددی که در مسیر عروق لنفی ممکن است دچار درگیری شوند (غدد لنفاوی نگهبان) با تکنیک خاصی مشخص و از آنها بیوپسی تهیه می شود. در این روش درگیری این غدد لنفی با سلول های سرطانی، از نظر مارکر های بافت شناسی و به روش سریع فروزن سکشن توسط پاتولوژیست ارزیابی می شود. گاهی این بررسی به بعد از عمل جراحی موکول می شود. اگر طبق گزارش پاتولوژی این غدد دچار درگیری زیادی شده باشند برداشت سایر غدد لنفاوی هم انجام می شود ولی در صورت عدم درگیری یا درگیری ناچیز، نیاز به برداشت سایر غدد لنفاوی زیر بغل نمی باشد.

مزیت نمونه برداری از غده لنفی

نمونه برداری از غدد لنفاوی نگهبان یک روش استاندارد در ارزیابی غدد لنفی زیر بغل است زیرا که در همان ابتدا غدد لنفی بطور وسیع برداشته نمی شوند، و پس از تعیین میزان درگیری این غدد، در مورد خارج کردن یا خارج نکردن سایر غدد لنفی تصمیم گیری می شود. بنابرین غدد لنفی بی جهت خارج نشده و عوارضی مانند تورم دست یا آسیب به اعضای و عروق ناحیه پیش نمی آید.

تشخیص غده لنفی نگهبان

مشخص کردن غدد لنفی نگهبان به دو روش قابل انجام خواهد بود:

🎗 تزریق نوعی ماده رنگی در بافت پستان: در صورت استفاده از ماده ی رنگی، پس از باز کردن ناحیه ی زیربغل، غدد لنفی نگهبان رنگ آبی به خود می گیرد و بدین ترتیب برای جراح قابل تشخیص می‌شود. اگر از این روش استفاده شود تا روز بعد از جراحی ممکن است رنگ ادرار بیمار متمایل به آبی باشد که خودبخود برطرف خواهد شد و مشکل خاصی نیست.

🎗 تزریق نوعی ماده رادیواکتیو به میزان ناچیز در پستان: در این روش غدد لنفی نگهبان با دستگاه مخصوصی به نام گاما پروب شناسایی می شوند.

خارج کردن غدد لنفاوی زیر بغل

لنفادنکتومی یا همان خارج کردن غدد لنفاوی زیر بغل در دو روش اصلی ناحیه ای یا رادیکال قابل انجام است که در نوع ناحیه ای، برخی از غدد لنفاوی مجاور تومور برداشته می شوند. لنفادنکتومی رادیکال شامل خارج کردن همه یا اکثر غدد لنفاوی مجاور تومور است. تعیین روش لنفادنکتومی بر اساس موقعیت و نوع تومور صورت می گیرد.

• نحوه آماده شدن برای خارج کردن غدد لنفاوی زیر بغل

یک روز پیش از برداشت غدد لنفاوی زیر بغل باید در بیمارستان بستری شد. به این وسیله پزشک می تواند با انجام آزمایش خون و رادیوگرافی قفسه سینه تا حدی از ایمن بودن روند عمل جراحی و بیوپسی اطمینان حاصل کند.

• روند جراحی غدد لنفاوی زیر بغل

این جراحی اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام شده و برای خارج کردن غدد لنفاوی و بافت مجاور پستان برشی 2 اینچی (5 سانتی متری) در نزدیکی پستان ایجاد می شود. پس از خارج کردن غدد و پیش از بستن زخم با بخیه یک لوله کوچک برای تخلیه ترشحات زخم قرار داده می شود. سپس یک کیسه برای جمع آوری به انتهای لوله متصل می شود.

مراقبت های بعد از عمل جراحی

زمان بهبودی و مراقبت های بعدی جراحی های لنفادنکتومی متفاوت بوده و به ویژگی های مختلف ازجمله شرایط فیزیولوژیک فرد و نوع جراحی وابسته است. در نهایت پزشک تعیین کننده مدت زمان انجام مراقبت های لازم مناسب پس از جراحی است که این مراقبت ها عبارتند از:

🎗 کاهش تورم

🎗 مراقبت از زخم

🎗 گزارش علائم یا عوارض جانبی به یک متخصص

🎗 مدیریت لوله و کیسه تخلیه

همچنین در صورت کودک بودن بیمار، بسته به روش جراحی به 5 تا 7 روز بستری شدن در بیمارستان نیاز است.

مراقبت های بعد از عمل جراحی غدد لنفاوی

✅ مزایا و ❌عوارض خارج کردن غدد لنفاوی

خارج کردن غدد لنفاوی زیر بغل دارای مزیت های بسیاری از جمله بررسی روند پیشرفت سرطان است که این اطلاعات می تواند در تعیین برنامه درمانی موثر مورد استفاده قرار بگیرد.

با وجود مزیت های بسیار، برداشتن غدد لنفاوی عوارض جانبی خاص خود را نیز به همراه دارد. برای نمونه، گاهی اوقات خارج کردن کامل غدد لنفاوی زیر بغل (رادیکال لنفادنکتومی) باعث ادم لنفاوی و ایجاد تورم در بازو ها می شود.

سایر عوارض احتمالی ناشی از خارج کردن غدد لنفاوی عبارتند از:

• لخته شدن خون
• عفونتها
• تجمع مایعات در نزدیکی محل جراح
• آسیب عصبی در نزدیکی محل جراحی
• جای زخم (اسکار)
• مشکلات بهبود زخم

پیش از برداشتن غدد لنفاوی می توان در خصوص خطرات و عوارض جانبی آن با پزشک مشورت کرد.

پاسخ به سؤالات رایج در مورد جراحی پستان و غدد لنفی زیر بغل

خارج کردن غدد لنفاوی زیر بغل در سرطان پستان باعث ایجاد سوالات زیادی در ذهن افراد می شود. پزشک بهترین فرد برای پاسخ به این سوالات است:

• آیا پس از جراحی می توان سینه بند (سوتین) پوشید؟

بله، پس از ترمیم زخم ها که حدود 10 روز طول می کشد کاملاً بلامانع است.

• آیا پس از جراحی می توان از انواعی از پروتز خارجی سینه که بر روی پوست قرار می گیرد، استفاده کرد؟

بله پس از ترمیم زخم ها قابل استفاده است.

• آیا پس از جراحی می توان از مام زیر بغل استفاده کرد؟

بله.

• آیا لیزر زیر بغل برای رفع مو های زائد باعث عود بیماری می شود؟

خیر.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.