رحم چیست؟

رحم یک عضو تو خالی در زنان است که در لگن شکل گرفته است. لایه داخی را آندومتر و لایه بیرونی آن را میومتر می گویند. این نوع سرطان رشد غیر طبیعی سلول ها در رحم است که به آن تومور های سرطانی می گویند.

رحم قسمتی از اندام های داخلی زنانه است که رشد جنین در آنجا شکل می گیرد. انواع مختلف سرطان رحم نیز وجود دارد که شایع ترین آن، آندومترویید کارسینوما است که مربوط به پوشش دیواره رحم است. این نوع سرطان، در خود رحم شروع می شود، ابتدا در دیواره های آن شکل می گیرد و شروع به گسترش می کند.

دلیل ابتلا به سرطان رحم چه می باشد؟

یکی از مهم ترین مواردی که ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد، عدم تعادل هورمونی است. به ویژه بالا بودن میزان هورمونی به نام استروژن، خطر ابتلا به این سرطان را بیش از پیش افزایش می دهد.

از جمله عواملی که منجربه بهم خوردن تعادل استروژن در بدن می شود، میتوان به چاقی، دیابت، و درمان جایگزینی هورمونی (HRT) اشاره کرد. مصرف طولانی مدت داروی سرطان سینه تاموکسیفن نیز تا حدی ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد.

همیشه امکان پیشگیری از سرطان رحم وجود ندارد؛ با این وجود مواردی مانند داشتن وزن متعادل و استفاده طولانی مدت از برخی روش های پیشگیری بارداری، قادر به کاهش احتمال ابتلا به این بیماری هستند.

 

مهم ترین نشانه سرطان رحم چیست؟

این نوع سرطان با علائم و نشانه های مختلفی همراه است اما نشانه مهمی در خصوص این بیماری وجود دارد که تشخیص آن را راحت تر می کند این علائم و نشانه ها شامل موارد زیر می باشند:

۱) خونریزی واژن بعد از یائسگی

خونریزی واژن پس از یائسگی می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد، از جمله تغییرات در لایه‌های داخلی رحم، عفونت‌ ها، تحت تأثیر قرار گرفتن بیماری های هورمونی، یا برخی مشکلات جدی مانند سرطان رحم.

در بسیاری از موارد، خونریزی واژن پس از یائسگی ناشی از تغییرات عادی در بافت‌های داخلی رحم به علت کاهش هورمون‌ها است که به همراه یائسگی رخ می‌دهد. اما، در بعضی از موارد، خونریزی واژن ممکن است نشانه سرطان رحم باشد.

علائمی که خونریزی واژن می تواند به علت سرطان رحم داشته باشد شامل:

• خونریزی بعد از یائسگی به مدت طولانی
• خونریزی پس از فعالیت جنسی
• خونریزی پس از انجام واژینال اسکرینینگ یا آزمایش پاپ اسمیر

هرگونه خونریزی واژن پس از یائسگی که ناگهانی و غیرطبیعی باشد، نیاز به مشاوره پزشک متخصص دارد. اگر این علائم وجود دارد، مراجعه به پزشک یا آزمایش‌ های تشخیصی مانند سونوگرافی یا بیوپسی ممکن است لازم باشد تا علت واقعی خونریزی بررسی شود.

۲) خونریزی بین عادت های ماهانه

خونریزی بین دوره‌های قاعدگی (بین عادت‌های ماهانه) ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله تغییرات هورمونی، استفاده از برخی داروها، عفونت‌ها و یا مشکلات جدی‌تر مانند سرطان رحم. در موارد سرطان رحم، خونریزی بین دوره‌های قاعدگی ممکن است ناشی از تغییرات غیرطبیعی در بافت‌های رحم باشد که می‌تواند ناشی از سلول‌های سرطانی یا پیش سرطانی باشد. این نوع خونریزی معمولاً به طور ناگهانی شروع می‌شود و ممکن است به میزان زیادی ادامه داشته باشد.

علائم خونریزی بین دوره‌های قاعدگی که به سرطان رحم مرتبط باشد عبارتند از:

• خونریزی غیرمعمول بین دوره‌های قاعدگی
• خونریزی پس از فعالیت جنسی
• خونریزی بعد از انجام آزمایش‌های واژینال مانند پاپ اسمیر
• خونریزی که بین دوره بصورت مداوم یا به صورت ناگهانی شروع می‌شود

در هرصورت، خونریزی بین دوره‌های قاعدگی که ناگهانی و غیرعادی باشد پرخطر است، نیازمند مشاوره پزشکی و انجام آزمایش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی یا بیوپسی می‌باشد تا علت دقیق واقعی خونریزی مشخص شود.

۳) احساس درد در لگن

احساس درد در لگن ممکن است یکی از علائمی باشد که به سرطان رحم مرتبط باشد، اما باید توجه داشت که دردهای لگنی ممکن است به دلایل متنوعی رخ دهند و نباید به طور اختصاصی با سرطان رحم در ارتباط قرار گرفته باشد. این درد می‌تواند ناشی از مشکلاتی مانند التهابات، عفونت‌ها، تغییرات هورمونی، یا مشکلات گوارشی مانند سرطان روده و… نیز باشد.

درصورتی که درد لگنی همراه با سایر علائم نظیر:

• خونریزی غیرعادی
• تغییرات در الگوی قاعدگی
• خونریزی بعد از رابطه جنسی
• درد شدید یا پایدار
• نفخ
• کاهش وزن بدون دلیل
• خستگی غیرمعمول همراه باشد، ممکن است به سرطان رحم اشاره داشته باشد.

با این حال، درد لگنی برای تشخیص سرطان رحم تنها علامت واحد نیست و برای تشخیص دقیق نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. اگر احساس درد لگنی با سایر علائم غیرمعمول همراه باشد، توصیه می‌شود که سریعا به پزشک مراجعه کنید تا علت این درد مشخص شود و در صورت لزوم، بررسی‌های تشخیصی مانند سونوگرافی، آزمایش‌های خون، یا بیوپسی انجام شود.

 

تشخیص سرطان رحم چگونه است؟

در صورت خون ریزی واژینال غیرطبیعی، لازم است با دکتر متخصص صحبت کنید. پزشک معالج شما احتمالاً ناحیه لگن (شامل واژن، رحم، تخمدان و مثانه) شما را معاینه کرده و در مورد علائم، زمان بروز و نیز دفعات تکرار این علائم، سوال خواهد کرد.

• سونوگرافی ترنس واژینال (TVU)

سونوگرافی ترنس واژینال، یکی دیگر از آزمایشاتی است که ممکن است مجبور به انجام آن باشید. TVU یکی از انواع سونوگرافی است که در آن، از یک اسکنر کوچک میله ای شکل استفاده می شود.
این اسکنر میله ای شکل، برای فراهم کردن یک تصویر دقیق، به طور مستقیم درون واژن قرار می گیرد. این کار ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، اما دردی به همراه نخواهد داشت. TVU تغییرات ضخامت لایه پوشاننده رحم را بررسی می کند. این تغییرات ممکن است در اثر حضور سلول های سرطانی ایجاد شده باشند.

 

• بیوپسی (نمونه برداری)

در صورتی که با سونوگرافی، تغییرات ضخامت لایه پوشاننده رحم تشخیص داده شود، جهت کسب اطمینان از این تشخیص، معمولاً نمونه برداری بافت انجام می شود.
در بیوپسی، نمونه کوچکی از سلول های پوشاننده رحم (اندومتر) برداشته می شود و سپس، نمونه مورد نظر به آزمایشگاه فرستاده شده و از نظر وجود سلول های سرطانی بررسی می شود.

بیوپسی از چند روش امکان پذیر می باشد:

• بیوپسی آسپیراسیون

در این روش، یک لوله انعطاف پذیر کوچک از طریق واژن وارد رحم شده و سپس نمونه کوچکی از سلول های رحم را با مکش جمع آوری می کند.

• هیستروسکوپی

این روش به پزشک متخصص زنان این امکان را می دهد که با استفاده از یک نوع تلسکوپ کوچک به نام هیستروسکوپ که از طریق کانال واژن وارد رحم می شود، پوشش رحم را مشاهده کرده و از آن نمونه گیری کند.
در بعضی موارد ممکن است قبل از دیلاتاسیون و کورتاژ از هیستروسکوپی استفاده شود. دیلاتاسیون و کورتاژ، یک عمل جراحی سبک است که تحت بی هوشی کامل انجام گرفته و طی آن، مقداری از بافت پوشاننده رحم از بدن خارج می شود. سپس بافت مورد نظر جهت انجام آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود.

• تست خون

تست خون نیز ممکن است در بعضی موارد، به تشخیص سرطان رحم کمک کند؛ چراکه برخی از تومور های سرطانی، مواد شیمیایی خاصی را تحت عنوان مارکرهای سرطانی به درون خون آزاد کنند. این مواد شیمیایی منحصر به فرد، در آزمایشات خون قابل تشخیص هستند.

با این حال آزمایش خون چندان قابل اطمینان نیست. حضور این مواد شیمیایی لزوما به معنی ابتلای فرد به سرطان رحم نیست.

 

سرطان رحم چند مرحله دارد؟

سرطان رحم اغلب به دو نوع تقسیم می‌شود، آدنوکارسینوما و سارکوما. این بیماری در مراحل مختلف توسعه می‌یابد که مراحل عمده آن عبارتند از:

• مرحله صفر (زودرس)

سلول‌های غیرطبیعی در لایه‌های بیرونی رحم وجود دارند، اما تاکنون به بافت‌های عمیق‌تر نفوذ نکرده‌اند.

درمان در مرحله صفر سرطان رحم چگونه است؟

مرحله صفر سرطان رحم، که به عنوان “کارسینومای این سیتو” یا سرطان اولیه رحم شناخته می‌شود، وضعیتی است که سلول‌های غیرطبیعی در لایه‌های بیرونی رحم وجود دارند اما هنوز به بافت‌های عمیق‌تر نفوذ نکرده‌اند.

درمان مرحله صفر سرطان رحم به طور عمده شامل:

۱. جراحی

اکثر موارد از سرطان رحم در مرحله صفر با استفاده از جراحی به نام “دیلاتاسیون و کورتاژ” D&C  درمان می‌شوند. این جراحی شامل حذف بافت‌های غیرطبیعی و لایه‌های بیرونی رحم است. این روش همچنین می‌تواند به عنوان بخشی از روش تشخیصی استفاده شود.

۲. رصد مستمر و چکاپ

پس از جراحی، پزشک ممکن است برنامه‌ریزی برای رصد مستمر بیماری و انجام آزمایشات پیگیری کند. این رصد اهمیت دارد تا هرگونه بازگشت یا تغییرات بعدی در سلول‌ها بررسی شود.

۳. درمان‌های تکمیلی

برخی موارد ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی مانند شیمی درمانی یا رادیوتراپی داشته باشند، اما معمولاً این درمان‌ها برای مراحل بعدی سرطان رحم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درمان مرحله صفر سرطان رحم معمولاً به خوبی پاسخ می‌دهد و احتمال بازگشت بیماری به نسبت کمتر است. همچنین، بعضی از افراد ممکن است بعد از این درمان به رصد مستمر نیاز داشته باشند تا هرگونه تغییرات یا بازگشت بیماری زودتر تشخیص داده شود.

 

• مرحله اول (محدود به رحم)

سلول‌های سرطانی به بافت‌های عمیق‌تر رحم نفوذ کرده و هنوز درون رحم قرار دارند.

درمان در مرحله اول سرطان رحم چگونه است؟

درمان مرحله اول سرطان رحم که به عنوان سرطان محدود به رحم شناخته می‌شود، مربوط به زمانی است که سرطان فقط به دیوارهای رحم محدود شده و به سایر اندام‌های مجاور نفوذ نکرده است. این مرحله از سرطان رحم معمولاً به خوبی قابل درمان است و می‌تواند به وسیله جراحی و یا در برخی موارد درمان‌های تکمیلی مدیریت شود.

۱. جراحی

عمل جراحی به عنوان روش اصلی درمان مرحله اول سرطان رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد. عمل جراحی معمولاً شامل هیسترکتومی (حذف رحم) به‌همراه سایر بافت‌های اطراف مثل تخمدان‌ها و  لوله‌های تخمدان  می‌شود.

۲. درمان‌های تکمیلی شیمی درمانی یا رادیوتراپی

در برخی موارد، پس از جراحی ممکن است درمان‌های تکمیلی مانند شیمی درمانی یا رادیوتراپی نیز تجویز شود. این درمان‌ها ممکن است به‌عنوان پیشگیری از بازگشت بیماری و یا کاهش خطر انتقال سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده شوند.

درمان مرحله اول سرطان رحم معمولاً نتایج موفقیت‌آمیزی دارد، اما پس از درمان ممکن است نیاز به پیگیری‌های دوره‌ای و چکاپ پزشکی باشد. این اقدامات برای بررسی هرگونه بازگشت بیماری و رصد وضعیت سلامت بیماری بعد از درمان انجام می‌شود.

 

• مرحله دوم (محدود به رحم)

سرطان به خارج از رحم گسترش پیدا کرده و به بافت‌های همجوار مانند دهانه رحم (باعث ایجاد سرطان دهانه رحم) نفوذ کرده است.

درمان در مرحله دوم سرطان رحم چگونه است؟

درمان مرحله دوم سرطان رحم که به عنوان سرطان گسترش یافته به مناطق نزدیک شناخته می‌شود، وقتی سرطان به بافت‌های اطراف رحم و یا اندام‌های نزدیک گسترش یافته باشد و از محدوده رحم بیرون رفته است. درمان این مرحله از سرطان رحم ممکن است از طریق یک ترکیب از روش‌های مختلف درمانی صورت گیرد.

۱. جراحی

عمل جراحی ممکن است همچنان به عنوان یکی از روش‌های اصلی درمان در نظر گرفته شود. در مواردی که سرطان به اندام‌های نزدیک گسترش یافته، عمل جراحی ممکن است شامل حذف رحم و بافت‌های اطراف مثل تخمدان‌ها، لوله‌های تخمدان و بافت‌های لگنی دیگر باشد.

۲. شیمی درمانی

استفاده از درمان‌های شیمی درمانی ممکن است پس از جراحی به منظور کنترل باقیمانده سلول‌های سرطانی و کاهش خطر بازگشت بیماری صورت بگیرد.

۳. رادیوتراپی

استفاده از رادیوتراپی ممکن است به عنوان درمان پس از جراحی یا به تنهایی به منظور کنترل سلول‌های سرطانی که ممکن است در مناطق دورتر از رحم گسترش یافته باشند، مورد استفاده قرار گیرد.

درمان مرحله دوم سرطان رحم ممکن است به دلیل گسترش بیشتر سرطان به محدوده‌های دیگر، به مراحلی پیچیده‌تر نسبت به درمان مرحله اول نیاز داشته باشد. همچنین پس از درمان نیاز به پیگیری‌های مداوم و رصد پزشکی برای کنترل وضعیت سلامت بیماری و اطمینان از عدم بازگشت بیماری بیشتر مطرح است.

 

• مرحله سوم (گسترش به مناطق نزدیک)

سرطان به بافت‌ها و ساختارهای نزدیک‌تر گسترش یافته و ممکن است به تخمدان‌ها (سرطان تخمدان)، لوله فالوپ، دستگاه لنفاوی و سایر بافت‌ها نفوذ کند.

درمان در مرحله سوم سرطان رحم چگونه است؟

مرحله سوم سرطان رحم که به عنوان سرطان گسترش یافته به مناطق نزدیک تر شناخته می‌شود، وقتی که سرطان به بافت‌های و ساختارهای نزدیک‌تر گسترش یافته و ممکن است به تخمدان‌ها، لوله فالوپ، دستگاه لنفاوی و سایر بافت‌های فضایی نفوذ کند. درمان مرحله سوم سرطان رحم معمولاً به دلیل گسترش بیشتر سرطان به محدوده‌های دیگر، به روش‌های مختلف درمانی ترکیبی نیاز دارد:

۱. جراحی

در این مرحله، ممکن است جراحی شامل حذف رحم و بافت‌های اطراف به همراه حذف اندام‌های نزدیک مانند تخمدان‌ها و لوله‌های تخمدان انجام شود.

۲. شیمی درمانی

۳. رادیوتراپی

درمان مرحله سوم سرطان رحم به دلیل گسترش بیشتر سرطان به مناطق دیگر، نیازمند روش‌های درمانی شدیدتر و ترکیبی است. پس از درمان، پیگیری مستمر و رصد پزشکی برای اطمینان از کنترل بیماری و عدم بازگشت آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.

 

• مرحله چهارم (گسترش به مناطق دورتر)

در این مرحله سرطان به عنوان سرطان پیشرفته شناخته می‌شود که به مناطق دورتر از رحم، مانند مثانه (سرطان مثانه) یا روده (شیمی درمانی سرطان کولورکتال)، گسترش یافته است.

درمان در مرحله چهارم سرطان رحم چگونه است؟

مرحله چهارم سرطان رحم که به عنوان سرطان پیشرفته (متاستاز) شناخته می‌شود، وقتی که سرطان به منطقه های دورتر از رحم گسترش یافته و ممکن است به اندام‌های دیگر مانند مثانه، روده، معده یا اندام‌های نزدیک‌تر دیگر نفوذ کند. درمان مرحله چهارم سرطان رحم معمولاً به دلیل گسترش و پیشرفت بیشتر سرطان به مناطق دورتر، ممکن است بسیار پیچیده باشد و بیماری در این مرحله ممکن است به‌طور کامل قابل درمان نباشد. به‌طور کلی، درمان‌های زیر ممکن است در این مرحله مورد استفاده قرار گیرند:

۱. شیمی درمانی

استفاده از درمان‌های دارویی به عنوان روشی برای کاهش سایز تومور رحم و کنترل رشد سلول‌های سرطانی دیگر اندام ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲. رادیوتراپی

رادیوتراپی ممکن است برای کنترل و کاهش سلول‌های سرطانی در مناطق دورتر و یا به عنوان درمان تسکینی برای کاهش علائم ناراحتی ناشی از سرطان رحم مورد استفاده قرار بگیرد.

۳. درمان‌های هدفمند

برخی درمان‌های هدفمند ممکن است در این مرحله برای کنترل و مهار رشد سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار بگیرند.

درمان مرحله چهارم سرطان رحم ممکن است به دلیل گسترش (متاستاز سرطان) و پیشرفت بیشتر بیماری به صورت کامل قابل درمان نباشد. بنابراین، در این مرحله، تمرکز بیشتر بر تسکین علائم، بهبود کیفیت زندگی و پشتیبانی از بیمار به منظور کاهش ناراحتی‌ها و بهبود کیفیت زندگی او می‌باشد.

 

در هر مرحله، تعیین درمان مرحله سرطانی از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که این اطلاعات کمک می‌کند تا برنامه درمانی مطابق با مرحله بیماری و وضعیت فرد تعیین شود. همانطور که توضیح داده شد، درمان‌ها ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و درمان‌های ترکیبی باشد که بسته به مرحله بیماری و تشخیص متخصص انکولوژی مشخص می‌شوند.

” شانس زنده ماندن بیماران مبتلا به سرطان رحم، بسته به مرحله سرطان، متفاوت است. “

اگر سرطان رحم در مرحله ۱ تشخیص داده شود، چشم انداز خوبی پیش رو است و ۹۵٪ بیماران، حداقل برای ۵ سال دیگر زنده می مانند. بسیاری از زنان مبتلا به مرحله ۱ سرطان رحم، درمان می شوند.

از هر ۴ کیس مبتلا به سرطان رحم، تقریباً یک کیس در مرحله ۴ سرطان تشخیص داده می شود. در این مرحله، شانس زنده ماندن بیمار برای حداقل پنج سال دیگر، ۱۵% است.

 

درمان قطعی سرطان رحم

” با مشاهده علائم ذکر شده که می تواند نشانه سرطان رحم باشد پزشک متخصص شما ابتدا روندهای معاینه را پیگیری می کند. پس از تشخیص سرطان رحم و درجه بندی آن، بسته به نوع و درجه و پیشرفت سرطان و شرایط جسمانی بدن بیمار باید روند درمان که بسیار متنوع و جدید هستند را پیش ببرد. با توجه به شایع بودن این بیماری، لازم است همواره با متخصص خوب در ارتباط باشید و با معاینه دوره ای به خصوص در سنین بالا و در سال های نزدیک به دوره یائسگی آن را به موقع تشخیص داده و از عواقب آن به سادگی پیشگیری کنید. “

 

راه های درمان سرطان رحم چیست؟

گزینه های درمانی مختلفی در درمان سرطان توسط پزشک متخصص درمان سرطان رحم نیز وجود دارد. این درمان ها بستگی به پیشرفت سرطان در بدن بیمار و همچنین سن بیمار دارد هر چه این تومور ها در بدن گسترش پیدا کنند درمان های سخت تری نیز در بیمار صورت خواهد گرفت. این درمان ها شامل جراحی، پرتودرمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی است. شما می توانید با مشورت با پزشک متخصص رادیوتراپی در تهران و سایر مناطق بهترین روش درمانی نسبت به شرایط بیماری خود را انتخاب کنید.

• جراحی سرطان رحم

جراحی درمانی معمولا به این صورت است که با برش رحم، تخمدان ها، لوله های فالوپ، غدد لنفاوی مجاور و بخشی از واژن که دارای تومور های سرطانی است برداشته می شود. روش ها در بیماری های مختلف متفاوت است و هر که نسبت به پیشرفت بیماری خودش تحت این عمل ها قرار می گیرد.

• شیمی درمانی سرطان رحم

در دوره شیمی درمانی سرطان رحم، پزشک متخصص شیمی درمانی، معمولا با تجویز داروهای طراحی شده IV به جهت از بین بردن سلول های سرطان رحم کمک می کند. معمولا روش درمانی، شیمی درمانی در چرخه های مکرر انجام می شود و در ادامه آن بیمار باید استراحت مطلق داشته باشد تا روند بهبودی بتواند شکل بگیرد.

• پرتو درمانی سرطان رحم

در این روش درمانی سرطان رحم، با استفاده از پرتوهای خارجی و داخلی، پزشک متخصص پرتودرمانی می تواند به درمان سرطان بپردازد که این بستگی به شرایط بیمار و مرحله سرطان رحم خواهد داشت.

• هورمون درمانی سرطان رحم

هورمون درمانی سرطان رحم که معمولا توسط پروژسترون انجام می شود بر روی سلول های سرطانی قرار می گیرد که برای رشد به هورمون دیگری یعنی همان استروژن نیاز دارد.

 

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.