انواع توده های سرطانی سر و گردن

توده های سر و گردن می توانند خوش‌ خیم یا بدخیم باشند. توده های خوش خیم شامل توده های التهابی، توده های مادرزادی، توده های چربی (لیپوم) و غیره می باشند.

توده های بدخیم شامل سرطان های مختلف مثل لنفوم، سرطان تیروئید، سرطان غدد بزاقی، و غیره هستند. سرطان ها به دو صورت اولیه و ثانویه ظهور می کنند که نوع اولیه آن شامل سرطان غدد تحت فکی، تیروئید و غدد لنفاوی است.

توده های گردنی در هر سنی شیوع دارند و چون این توده ها ممکن است علامت سرطان باشند، افراد باید به محض احساس آن به پزشک مراجعه کنند. وقتی که به علت وجود توده در قسمت سر و گردن به پزشک مراجعه می کنید، پزشک با انجام معاینه بدنی، آزمایشات خونی و بررسی های تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی علت توده را پیدا کرده و به درمان آن می پردازد. توده های گردنی، سه علت مادرزادی، عفونی و سرطانی دارند.

از کیست ها و ناهنجارهای عروقی به عنوان عوامل مادرزادی ایجاد توده های گردنی می توان نام برد. غده های لنفاوی گردن بر اثر عفونت بزرگ شده و به صورت توده هایی در گردن قابل لمس هستند. برخی تومورها خوش خیم هستند، حتی می توان با تشخیص پزشک متخصص این تومورها را از گردن خارج نکرد چرا که وجود این تومورها در بدن مشکلی ایجاد نمی کند و گاهی با روش های درمانی ساده برطرف می شوند ولی نکته اینجاست که باید برای اغلب تومورهای سر و گردن روش های جراحی اتخاذ شود تا به سرعت از بدن خارج شوند.

شایع ترین علل عفونی ایجاد توده در گردن لوزه ها، دندان ها و سینوس ها، ابتلا به بیماری سل و توکسوپلاسموز (بیماری عفونی که افراد در اثر تماس با گربه به آن مبتلا می شوند) می باشد.

عوامل و نکاتی در رابطه با تومورهای سر و گردن

عوامل محیطی، استفاده از برخی داروها، رژیم های غذایی نادرست، مصرف سیگار، مواد مخدر، الکل و عوامل متعدد ژنتیکی و محیطی در ابتلا به این بیماری نقش دارند.

سرطان های مرتبط با سر و گردن، ششمین سرطان رایج در بین افراد است و مصرف دخانیات و مشروبات الکلی، امکان ابتلا به سرطان سر و گردن را تا 7 برابر افزایش می دهند.

بنابراین زندگی به سبک سالم می تواند مهم ترین عامل جلوگیری از بروز سرطان های دهان و حنجره باشد. اما دلایل دیگری چون ارث، سابقه اشعه درمانی، ویروس HPV و غیره نیز می توانند زنگ خطری برای مبتلا شدن به تومورهای سر و گردن باشند.

این گونه بیماری ها بیشتر در دوره میانسالی و در افراد بالای 45 سال بروز می کند به همین دلیل اگر بیش از 45 سال دارید و با لمس گردن، حس می کنید توده ای در گردن است یا گردن برجسته شده است، حتما به یک متخصص درمان سرطان سر و گردن مراجعه کنید.

بسیاری از افراد بر این باورند که توده زمانی خطرناک است که با درد همراه باشد اما هر گونه توده قابل لمس، بدون در نظر گرفتن حس درد یا عدم حس درد، باید مورد بررسی و معاینه قرار گیرد.

از دیگر عوامل سرطان‌ های سر و گردن

• بهداشت ضعیف دهان و دندان
• مصرف ماری‌ جوانا
• ضعف تغذیه‌ای
• بیماری ریفلاکس معده (GERD) و بیماری ریفلاکس لارنگوفارنکس (LPRD)
• ضعف سیستم ایمنی بدن

علائم سرطان سر و گردن

تعریق زیاد، کاهش وزن غیر عادی بدون گرفتن رژیم غذایی، سر دردهای بدون علت، گرفتگی بینی، خونریزی های غیرطبیعی گلو، خونریزی غیر طبیعی بینی و تب و از دیگر علائم تومورهای سر و گردن به موارد زیر اشاره کرد

• تغییر صدا شخص
• گلو درد و دشواری در صحبت کردن
• توده های گردنی مانند غده در پشت گردن یا برآمدگی پشت گردن، غده در جلو گردن
• تغییرات پوستی
• غده دهانی
• مشکلاتی در خوردن غذا
• زخم هایی که در صورت و گردن و لب وجود دارند و بهبود نمی شوند
• گوش درد همیشگی

رفع تومورهای سر و گردن

تومورهای سرو گردن اغلب در لب و دهان ، بینی و سینوس ها، گلو و حنجره به وجود می آیند، در اکثر مواقع به وجود آمدن تومورهای سر و گردن از کنترل شخص خارج است ولی برخی رفتار ها مانند مصرف دخانیات و مشروبات الکلی می تواند دلیلی برای به وجود آمدن تومورهایی درنواحی گردن یا نواحی سر شود.

برای تشخیص تومورهای سر و گردن ، هرگاه برآمدگی در نواحی سر و گردن مشاهده کردید یا اگر توسط لمس ناحیه برآمدگی حس کردید، در اسرع وقت به متخصص انکولوژیست و یا متخصص تومورهای سر و گردن مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.

متاستاز در این بیماری‌ها بسیار دیر، و به‌طور شایع به سمت ریه یا استخوان صورت می‌گیرد.

تشخیص و ارزیابی سرطان سر و گردن توسط پزشک متخصص

برای بررسی هرگونه ناهنجاری در گردن، لب‌ها، لثه، گونه‌ها، بینی، دهان، گلو و زبان از روش های تشخیص معاینه فیزیکی و آزمایش خون و ادرار توصیه می شود.

• تست HPV

بررسی عامل HPV که یکی از ریسک‌ فاکتورهای سرطان‌ های ناحیه سر و گردن است.

• اندوسکوپی

این روش بسته به ناحیه درگیر نام‌های مختلفی دارد:

• لارنگوسکوپی (Laryngoscopy) در بررسی حنجره
• فارنگوسکوپی (Pharyngoscopy) در بررسی حلق
• نازوفارنوگوسکوپی (Nasopharyngoscopy) در بررسی ناحیۀ نازوفارنکس کاربرد دارند.
• از ترکیب این روش‌ها گاهاً تحت عنوان پانندوسکوپی (Panendoscopy) یاد می‌شود.

• بیوپسی

از پرکاربردترین روش‌های بیوپسی می‌توان به آسپیراسیون سوزنی اشاره کرد. بررسی سلول‌های نمونه حاصل در زیر میکروسکوپ معاینه سیتولوژیک (Cytologic Examination) نامیده می‌شود.

• تست مولکولی تومور

شامل بررسی آزمایشگاهی نمونه تومور، با هدف شناسایی ژن‌ها، پروتئین‌ها و سایر عوامل منحصر به تومور است.

• تصویربرداری اشعه ایکس (با کمک کنتراست خوراکی باریم)

از باریم می‌توان در بررسی ناهنجاری‌های حین بلع استفاده کرد.

• رادیوگرافی پانورامیک

نوعی از روش تصویربرداری اشعه ایکس است که در تشخیص سرطان یا ارزیابی دندان‌ها پیش از پرتودرمانی یا شیمی‌ درمانی برای متخصص انکولوژی کاربرد دارد و اغلب به نام پانورکس (Panorex) شناخته می‌شود.

• سونوگرافی

شامل استفاده از امواج فراصوت برای ایجاد تصویر از اندام‌ های داخلی است.

• CT سینوس ها

این آزمایش پزشکی تشخیصی برای متخصص انکولوژیست، چندین عکس از حفره های سینوس پارانازال بیمار تهیه می کند. تصاویر مقطعی تولید شده در طی سی تی اسکن می توانند در چندین صفحه تغییر شکل دهند و حتی تصاویر سه بعدی (3-D) ایجاد کنند. این آزمایش در درجه اول برای تشخیص سرطان های سینوس ها و حفره های بینی و برنامه ریزی برای جراحی ها استفاده می شود.

• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

برای تولید تصاویر از بافت‌های نرم، مانند لوزه‌ها می‌توان از این روش استفاده کرد. MRI در اندازه‌گیری اندازه تومور نیز کاربرد دارد.

• توموگرافی انتشار پوزیترون (PET/PET-CT)

معمولاً با همراهی CT اسکن انجام می‌شود.

درمان سرطان سر و گردن

سرطان های سر و گردن اغلب به غدد لنفاوی گردن انتشار می یابد. بنابراین، برای درمان این گره ها نیز اغلب از جراحی و یا پرتودرمانی استفاده می شود. این جراحی را کالبد شکافی گردن می نامند و معمولاً (البته نه همیشه) همزمان با جراحی محل اولیه انجام می شود.

انتخاب روش درمانی از میان گزینه‌ های موجود، وابسته به تشخیص متخصص انکولوژی و عوامل زیر است:

🎗 نوع و استیج سرطان سر و گردن
🎗 عوارض جانبی احتمالی
🎗 الویت‌ های بیمار و سلامت کلی

گزینه‌های موجود در درمان این دسته از سرطان‌ ها عبارتند از:

🎗 جراحی
🎗 پرتودرمانی
🎗 شیمی‌ درمانی
🎗 درمان هدفمند

جراحی سرطان سر و گردن

• لیزر
• برش
• خارج کردن گره‌های لنفاوی گردنی
• جراحی پلاستیک در مواردی کاربرد دارد که توده سرطانی، بخش بزرگی از صورت یا گردن را درگیر کرده باشد.

پرتودرمانی سرطان سر و گردن

اگر برنامه درمانی به پرتودرمانی سر و گردن نیاز داشته باشد، ممکن است سرطان با پرتودرمانی نیز درمان شود. بسته به پاسخ بدن بیمار به پرتودرمانی، جراحی گردن ممکن است در جلسات بعدی انجام شود.

شیمی درمانی سرطان سرو گردن

بررسی های اخیر نشان می دهد که شیمی درمانی سر و گردن همزمان با پرتودرمانی موثرتر است؛ بنابراین، در صورت پیشرفت مرحله سرطان (مرحله پیشرفته III یا مرحله IV)، برنامه های درمانی پرتودرمانی گاهی شامل شیمی درمانی می شود.

جهت مشاوره و درخواست نوبت دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص رادیوتراپی، انکولوژی و شیمی درمانی با شماره های ۶۶۱۲۶۰۴۴ – ۶۶۱۲۶۰۶۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.