شایع ترین سرطان های زنان
هرچند علت اصلی ابتلا به سرطان هنوز برای بشر کاملا مشخص نشده‌است، اما می‌دانیم که عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی در این امر دخیل هستند. یکی از این عوامل جنسیت فرد است. زنان به دلایل مختلفی به برخی از انواع سرطان بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند. علاوه بر این برخی سرطان‌ها هم مختص زنان است مانند سرطان واژن و…
🎗 صحبت های سرکار خانم دکتر مریم میرزایی مقدم در رابطه با اینکه آیا بروز سرطان ها در مردان بیشتر از زنان است؟ 🎗
شایع ترین سرطان هایی که در زنان دیده می شود:
- سرطان پوست
- سرطان پستان
- سرطان ریه
- سرطان روده بزرگ (کولورکتال)
- سرطان دهانه رحم
- سرطان تیروئید
- سرطان آندومتر یا سرطان رحم
- سرطان تخمدان
- سرطان واژن
در ادامه مقاله به معرفی این سرطان ها می پردازیم و به صورت مختصر در مورد عوامل خطر، روش غربالگری، علائم و درمان آنها با شما عزیزان صحبت خواهیم کرد.
۱) سرطان پوست
شایع‌ترین سرطان در جهان سرطان پوست است. این سرطان امید به درمان خوبی دارد. برای مثال نرخ بقای ۵ ساله برای ملانوما در مراحل اولیه ۹۹ درصد است و نرخ بقای ۵ ساله در موارد پیشرفته‌ی آن که سرطان به ارگان‌های دور متاستاز کرده باشد حدود۳۰ درصد است.
برخی از عوامل خطر احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهند:
- قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (از جمله نور خورشید و دستگاه های برنزه)
- داشتن پوست روشن
- داشتن تعداد زیادی خال
- ….
علائم و نشانه های رایج سرطان پوست عبارتند از:
- تغییرات پوستی
- خالی که بزرگ‌تر می‌شود
- زخمی که خوب نمی‌شود
- لکه‌های قرمز پوسته‌پوسته
سرطان پوست انواع مختلف و به تبع آن راه‌های درمانی زیاد و متنوعی دارد. انتخاب روش درمان به اندازه، نوع و محل ایجاد تومور بستگی دارد. برای درمان ابتدا از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- انجماد
- برش جراحی
- جراحی موس
- کورتاژ، الکترودسیکاسیون یا کرایوتراپی
🎗 بهترین راه برای پیشگیری از سرطان پوست، اجتناب از آفتاب سوختگی، استفاده از کرم ضد آفتاب و انجام معاینات منظم خال است. اگر متوجه هر گونه تغییر شدید، برای انجام معاینه پوست به متخصص پوست مراجعه کنید.
۲) سرطان سینه
سرطان سینه بعد از سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان در بین زنان است. بیشتر توده‌ها در سینه خوش‌خیم هستند و سرطانی نمی‌شوند و برای شخص خطر زیادی ندارند. حتی در موارد سرطانی هم نرخ بقای ۵ ساله حدود ۹۰ درصد است و شانس درمان خیلی خوبی دارد.
عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه:
- سابقه خانوادگی
- قاعدگی در سنین پایین
- یائسگی در سن بالا
- چاقی
- اولین بارداری بعد از ۳۰ سالگی
- عدم بارداری در طول عمر
- دریافت درمان‌های هورمونی بعد از یائسگی
شایع ترین علائم سرطان پستان عبارتند از:
- وجود توده یا بافتی ضخیم در سینه
- تغییر اندازه، شکل یا ظاهر سینه
- تغییر در پوست بالای سینه
- پوسته‌پوسته‌شدن یا قرمز شدن هاله دور سینه
- پرتقالی شدن پوست سینه
- ترشحات خونی از نوک سینه
- نوک پستان فرورفته یا وارونه
اولین گزینه برای درمان سرطان سینه جراحی است که در آن بخشی از سینه یا کل آن برداشته می‌شود و سپس از پرتودرمانی یا شیمی درمانی سرطان سینه برای کشتن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده می‌شود. اگر تومور بزرگ باشد از این دو روش برای کوچک‌کردن تومور قبل از عمل هم استفاده می‌شود. در موارد پیچیده‌تر هم می‌توان از هورمون درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی استفاده کرد.
برای غربالگری سرطان پستان ماموگرافی انجام دهید. مطابق با سنتان بهتر است طبق موارد پایین برای غربالگری سرطان سینه اقدام کنید.
- زنان ۴۰ ساله: غربالگری سالانه سرطان سینه را با ماموگرافی می بایست شروع کنند.
- زنان ۴۵ تا ۵۴ ساله: ماموگرافی هر ساله
- زنان ۵۵ ساله و بالاتر: ماموگرافی سالانه یا دو سال یکبار
🎗 تقریبا یک چهارم زنان مبتلا به سرطان، سرطان سینه دارند.
۳) سرطان ریه
سرطان ریه سومین سرطان شایع در زنان بعد از سرطان سینه و سرطان پوست است. هرچند سرطان سینه در زنان شایع‌تر است اما سرطان ریه باعث مرگ‌ومیر بیشتری می‌شود. این سرطان بسیار کشنده است و ۲۵ درصد از موارد مرگ‌ومیر در اثر سرطان را شامل می‌شود. احتمال ابتلا به سرطان ریه در زنان ۱ در ۱۷ است.
عواملی که خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهند عبارتند از قرار گرفتن در معرض:
- دود دست دوم سیگار یا قلیان
- گاز رادون
- آزبست
- آرسنیک (اعم از استنشاقی یا در آب آشامیدنی)
- دود اگزوز
- آلودگی هوا
علائم سرطان ریه در زنان و مردان مشابه است:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرفه مداوم
- وجود خون در خلط یا هنگام سرفه
درمان سرطان ریه به میزان گستردگی و پیشرفت آن بستگی دارد. به‌طورکلی هیچ تفاوتی در نحوه درمان سرطان ریه در زنان و مردان وجود ندارد و روش‌های درمان اصلی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است.
🎗 بیش از ۸۰ درصد از موارد ابتلا به سرطان ریه در زنان است.
در صورت سیگار نکشیدن قابل پیشگیری است.
۴) سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ یکی از شایع‌ترین سرطان ها در زنان و به طور کلی در جهان است. این سرطان مسئول ۸ درصد از موارد ابتلا به سرطان و همچنین ۸ درصد از موارد مرگ‌ومیر بر اثر سرطان در زنان است. شانس زنان برای ابتلا به این سرطان ۱ در ۲۴ است. این سرطان بیشتر خانم‌های مسن را درگیر می‌کند.
موارد مستعد کننده ابتلا به سرطان روده بزرگ:
- سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سرطان کولورکتال یا پولیپ
- ابتلا به بیماری‌های التهابی روده از جمله کولیت اولسراتیو و بیماری کرون
- ورزش نکردن
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل به مقدار زیاد
- چاقی
- رژیم سرشار از گوشت قرمز و کم فیبر
- خوردن غذاهای فرآوری‌شده
- دیابت نوع ۲
برخی از علائم سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر است:
- اسهال
- یبوست
- درد شکمی مکرر
- کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
- زردی پوست و چشم
- نفخ
- خونریزی مقعدی
- خون در مدفوع
روش‌های مختلفی برای درمان این سرطان وجود دارد، اما می‌توان گفت جراحی روش اصلی درمان برای سرطان کولورکتال به حساب می‌آید. امید به درمان در صورت تشخیص در مراحل اولیه بسیار خوب است و به طور کلی نرخ بقای ۵ ساله برای سرطان روده بزرگ در حدود ۶۴ درصد است.
جهت پیشگیری کولونوسکوپی و دیگر تست‌ها در افراد ۴۵ تا ۷۵ ساله شانس تشخیص به‌موقع و درمان را به خوبی افزایش می‌دهد.
🎗 جلوگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ در زنان و مردان، با اصلاح رژیم غذایی میسر است؛ پرهیز از خوردن زیاد گوشت قرمز، نخوردن گوشت فرآوری‌شده و فست‌فود، افزایش سهم میوه و سبزیجات و غذاهای دارای فیبر برای پیشگیری از این سرطان لازم است.
۵) سرطان دهانه رحم
از دیگر سرطان های شایع در زنان سرطان دهانه رحم است که احتمالا زیاد اسم آن را شنیده‌اید، این سرطان حدود ۷ درصد از موارد سرطان‌های زنان را شامل می‌شود.
عامل اصلی ابتلا به این سرطان در بیشتر از ۹۰ درصد از موارد ابتلا ویروسی به نام HPV است که عامل بیماری زگیل تناسلی است.
از دیگر عوامل خطر این سرطان عبارتند از:
- پاپ اسمیر غیرطبیعی
- سیگار کشیدن
- عفونت HIV یا ایدز
- استفاده از قرص‌های ضد بارداری برای بیش از ۵ سال
- به دنیا آوردن ۳ فرزند یا بیشتر
- داشتن چند شریک جنسی
سرطان دهانه رحم در اوایل ابتلا علائم و نشانه‌های خاصی ایجاد نمی‌کند. اما با پیشرفت بیماری علائم زیر ایجاد می شود:
- خونریزی واژینال بین پریودها یا بعد از یائسگی
- خونریزی غیرطبیعی طولانی یا شدید قاعدگی
- درد در هنگام رابطه جنسی
- خونریزی بعد از رابطه جنسی
- درد در ناحیه لگن
- ترشحات غیرطبیعی واژن با رنگ و بوی غیرطبیعی
بسته به زمان تشخیص و مرحله سرطان راه‌های زیادی برای درمان وجود دارد. سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی بسیار قابل درمان است. روش های اصلی درمان سرطان دهانه رحم شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی است. درمان سرطان دهانه رحم معمولا منجر به ناباروری می شود.
نرخ بقای ۵ ساله در صورت تشخیص زودهنگام ۹۲ درصد است. البته اگر این سرطان پیشرفت کرده‌باشد و به ارگان‌های نزدیک متاستاز کرده باشد این نرخ به ۵۸ درصد کاهش پیدا می‌کند.
یکی از راه‌های پیشگیری از ابتلا به این سرطان مراقبت از خود در برابر ویروس HPV است، از این رو تزریق واکسن HPV به نام واکسن گارداسیل و استفاده از کاندوم را فراموش نکنید.
🎗 ویروس HPV عامل اصلی ابتلا به سرطان دهانه رحم، سرطان واژن است.
۶) سرطان تیروئید
سرطان تیروئید از جمله سرطان هایی است که در زنان به طور قابل توجهی بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد.
این سرطان ۵ درصد از کل موارد ابتلا به سرطان در زنان و ۳ درصد از مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان را شامل می‌شود. شانس ابتلا به این سرطان در زنان ۱ در ۵۷ است.
عوامل خطر سرطان تیروئید عبارتند از:
- سن (زنان اغلب در ۴۰ یا ۵۰ سالگی تشخیص داده می شوند)
- برخی جهش‌های ژنتیکی
- سابقه خانوادگی ابتلا به برخی سرطان‌ها یا بیماری‌های ژنتیکی
- رژیم غذایی کم ید
- قرار گرفتن در معرض تشعشع
اکثرا سرطان تیروئید علائمی ایجاد نمی‌کنند ولی اگر موارد زیر را مشاهده کردید بهتر است به دکتر غدد مراجعه کنید:
- تغییر و گرفتگی صدایی که بعد از چند هفته خوب نمی‌شود.
- مشکل در بلع
- تورم غدد لنفاوی در گردن
- وجود توده‌ای در گردن
- درد مداوم در گلو و گردن
بیشتر سرطان های تیروئید قابل درمان هستند و روش‌های اصلی درمان این سرطان، جراحی، هورمون درمانی و درمان با ید رادیواکتیو است.
میانگین نرخ بقای ۵ ساله برای سرطان تیروئید در آمریکا ۹۸ درصد است. البته این نرخ بسته به نوع و مرحله سرطان متفاوت است.
🎗 سرطان تیروئید در زنان ۲ الی ۳ برابر مردان است.
۷) سرطان رحم یا سرطان اندومتر
سرطان اندومتر یا سرطان رحم از دیگر سرطان‌های اختصاصی زنان و از جمله سرطان های شایع در زنان است. سرطان رحم حدود ۷ درصد از کل موارد سرطان در زنان را شامل می‌شود و مسئول ۴ درصد از مرگ‌های ناشی از سرطان در زنان است. احتمال ابتلای خانم‌ها به این سرطان ۱ در ۳۶ است. این سرطان در پوشش داخلی رحم ایجاد شده و شایع‌ترین سرطانی است که اندام‌های تناسلی زنان را درگیر می‌کند.
تغییرات استروژنی، نقش مهمی در ابتلا به سرطان رحم دارد. برخی از عوامل تاثیرگذار بر سطح هورمون ها که عامل خطری برای سرطان رحم هستند عبارتند از:
- قرص استروژن پس از یائسگی
- قرص‌های ضد بارداری
- قاعدگی زودرس یا یائسگی دیررس
- استفاده از تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه
- هرگز باردار نشدن
- چاقی
- داشتن تومورهای تخمدانی خاص
- ابتلا سندرم تخمدان پلی کیستیک
برخی از علائم سرطان رحم عبارتند از:
- تورم یا برجستگی در شکم در ناحیه وسط استخوان لگن
- درد شکمی یا درد در ناحیه لگن
- ترشحات آبکی یا خونی از واژن که می‌توانند بدبو هم باشند
- خونریزی بین دو دوره پریود یا بعد از یائسگی
- درد در هنگام رابطه جنسی
روش‌های اصلی درمان سرطان رحم جراحی (شامل برداشتن رحم)، شیمی درمانی سرطان رحم و پرتودرمانی است. نرخ بقای ۵ ساله این سرطان ۸۱ درصد است.
🎗 استفاده از دستگاه داخل رحمی غیر هورمونی (IUD) برای کنترل بارداری باعث کاهش خطر سرطان رحم می‌شود.
۸) سرطان تخمدان
یکی دیگر از سرطان های شایع در زنان سرطان تخمدان است که شامل ۳.۶ درصد از موارد ابتلا در سال ۲۰۲۰ می‌شود. این سرطان در هر سنی می تواند ایجاد شود، اما احتمال بروز آن با افزایش سن زیاد می شود. سرطان تخمدان در مراحل اولیه علائم خاصی ایجاد نمی کند یا علائم آن مشابه با بسیاری از مشکلات شایع است.
عوامل خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان عبارتند از:
- چاقی
- دیابت
- ابتلا به اندومتریوز
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
- سابقه خانوادگی مثبت سرطان سینه، رحم، دهانه رحم، روده یا تخمدان یا سندرم لینچ
- باردار نشدن یا بارداری اول بعد از ۳۵ سالگی
از علائم این سرطان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم شکم همراه با کاهش وزن
- مشکلات گوارشی (از جمله نفخ، بی‌اشتهایی)
- درد شکم یا لگن
- احساس نیاز به ادرار کردن به صورت مداوم
- خونریزی واژینال
- ترشحات غیر طبیعی واژن
روش‌های اصلی درمان سرطان تخمدان شامل جراحی و شیمی درمانی توسط بهترین متخصص شیمی درمانی در تهران است. نرخ بقای ۱ ساله در انواع سرطان تخمدان در حدود ۷۲ درصد و نرخ بقای ۵ ساله در حدود ۴۶ درصد است. از این رو برای تشخیص در مراحل اولیه علائم را نادیده نگیرید و برای انجام چکاپ زنان را به صورت روتین از دکتر زنان نوبت بگیرید.
🎗 این سرطان در صورت تشخیص در مراحل اولیه به خوبی قابل درمان است و امید به درمان ۹۰ درصدی دارد.
۹) سرطان واژن
سرطان واژن سرطان بسیار نادری است که در واژن ایجاد می شود. عامل ایجاد این سرطان تقریبا همیشه ویروس HPV است.
علائم سرطان واژن شامل موارد زیر است:
- خونریزی واژینال بعد از یائسگی
- خونریزی بعد از رابطه جنسی یا درد در هنگام رابطه جنسی
- ترشحات بدبو یا خونی از واژن
- خونریزی بین قاعدگی
- خارش واژن که از بین نمی‌رود
- درد هنگام ادرار کردن یا نیاز به ادرار مکرر
نرخ بقای ۵ ساله این سرطان به صورت کلی ۴۹ درصد است. البته اگر این سرطان در مراحل اولیه و قبل از متاستاز به خارج از دیواره واژن تشخیص داده شود این نرخ به ۶۶ درصد می رسد.
هرچند این سرطان معمولا در تست‌های روتین چکاپ زنان و معاینات لگن مشخص می‌شود، اما تست غربالگری مجزایی برای این سرطان وجود ندارد. همچنین ممکن است شواهدی از سلول‌های سرطانی واژن در تست پاپ اسمیر پیدا شود.
🎗 روش اصلی برای درمان سرطان واژن پرتودرمانی است، هرچند ممکن است از روش های جراحی یا شیمی‌درمانی هم برای درمان کمک گرفته شود.
جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه