آیا سرطان پستان می تواند از پدر یا مادر به فرزندان به ارث برسد؟

به گفته متخصصان تاکنون علت دقیق ایجاد سرطان پستان مشخص نشده است و عوامل محیطی و ژنتیکی مختلفی را در ایجاد آن دخیل می دانند‌. در مطالعات متعدد که در دهه‌های اخیر انجام شده است، این نکته مورد توجه قرار گرفته است که این بیماری در بسیاری از خانواده‌ها به صورت خوشه ای بروز می کند، یعنی در یک خانواده چند بیمار وجود دارد. مشاهده چنین مواردی، فرضیه ژنتیکی بودن این سرطان را مطرح کرد. برای اثبات این فرضیه مطالعات زیادی بر ژن های احتمالی مسئول بیماری در خانواده‌هایی که چند فرد مبتلا به سرطان پستان دارند، انجام شد و در نهایت دانشمندان به این نتیجه رسیدند که سرطان پستان در پاره‌ای از موارد ارثی است و این موضوع به دلیل اشکال در ژن‌هایی است که از پدر یا مادر به فرزندان منتقل شده است. در این حالت به جز فرد بیمار سایر اعضای خانواده نیز یا مبتلا هستند و یا در صورت داشتن ژن معیوب، احتمال دارد در آینده به این بیماری مبتلا و به نسل های بعدی انتقال دهند.

ژن های دخیل در ایجاد سرطان پستان BRCA1 و BRCA2

در حال حاضر دو ژن که در بروز سرطان پستان دخالت دارند، شناسایی شده اند که «ژن سرطان پستان 1» یا BRCA1 و «ژن سرطان پستان 2» یا BRCA2 نامیده می شوند.

لازم است بدانید که در تحقیقات بعدی مشخص شد که این دو ژن نیز تمام موارد سرطان پستان ارثی را پوشش نمی دهند و باید ژن های دیگری نیز در این زمینه مطرح باشند که دانشمندان در حال حاضر در حال پژوهش برای یافتن این ژن ها می باشند.

حدود 75 درصد از موارد «سرطان پستان ارثی» توسط این دو ژن از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند.

توجه به این نکته مهم ضروری است که سرطان پستان در تمامی موارد ارثی نیست و نوع ارثی آن تنها درصد کوچکی (10-5 درصد) از کل موارد سرطان پستان را تشکیل می دهد. در واقع اغلب موارد بیماری، مواردی هستند که اختلال مربوطه از خود فرد آغاز شده است و ارتباطی به نسل های بالاتر وی ندارد. این موارد را سرطان پستان تک گیر می گویند.

بنابراین سرطان پستان را می توان به دو دسته کلی تقسیم بندی کرد:

1- سرطان پستان تک گیر (95-90 درصد موارد)

2- سرطان پستان ارثی (10-5 درصد موارد)

افراد با چه سابقه خانوادگی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان های ارثی می باشند؟

1 .افرادی که بیش از سه فرد مبتلا به یکی از سرطان های سینه، تخمدان، پروستات و … در بین خویشاوندان خود داشته باشند.
2 .افرادی که در شجره خانوادگی شان فردی قبل از 50 سالگی به این بیماری مبتلا شده باشد.
3 .افرادی که در خانواده خود یک مرد مبتلا به سرطان پستان دارند.

آیا تنها زنان مبتلا به سرطان پستان می شوند؟

خیر. مردان و زنان هر دو در معرض ابتلا به این بیماری به صورت ارثی می باشند اما ممکن است بروز آن در مردان ناقل جهش در یکی از دو ژن فوق، بیشتر به صورت سرطان های پروستات، معده ای -روده ای، پانکراس و مثانه باشد.

لزوم انجام تست های ژنتیکی

بررسی ژن های BRCA1 و BRCA2 در افراد مبتلا و تعیین نوع جهش آنها می تواند در انتخاب روش مناسب درمان و نیز پیشگیری از بروز علائم بیماری موثر باشد. بنابراین تشخیص به موقع و به کار گیری شیوه درمانی مناسب توسط انکولوژیست خوب، و انتخاب سبک زندگی سالم می تواند از پیشرفت بیماری و حتی بروز علائم آن جلوگیری کند؛ زیرا افراد واجد جهش در معرض ابتلا به سرطان مجدد در همان سینه و یا در سینه ی دیگر و یا تخمدان ها هستند. البته باید توجه داشت که وجود نقص ژنتیکی در افراد لزوما نمی تواند منجر به بروز بیماری در آنها شود. افراد واجد جهش نسبت به افراد عادی در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان و تخمدان در سنین پایین تر هستند. انجام تست های ژنتیکی بر سلامت آیندگان نیز بسیار تاثیر گذار است.

جهش در یکی از ژن های BRCA1 و BRCA2، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را 16-60% نیز افزایش می دهد.

باید توجه داشت که بیماری سرطان پستان به شدت به الگوی زندگی افراد بستگی دارد؛ برای مثال فاکتورهای نامبرده زیر نقش به سزایی در ابتلا به سرطان پستان غیر ارثی دارند:

🎗 زنانی که بچه دار نشده اند و یا اولین فرزندشان را بعد 30 سالگی به دنیا آورده اند، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند.
🎗 زنانی که قرص های ضدبارداری مصرف میکنند، نسبت به زنانی که هیچ وقت آنها را مصرف نکرده اند تا حدی ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه، دارند.
🎗 عدم شیردهی توسط مادر، تا حدی احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
🎗 بی تحرکی و اضافه وزن خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
🎗 زنانی که در سن پایین و قبل 12 سالگی دچار قاعدگی میشوند و یا بعد از 55 سالگی و دیرتر دچار یائسگی میشوند، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان دارند.

روش های متداول تشخیص سرطان پستان

از جنبه های مهم درمان سرطان پستان توسط متخصص انکولوژی، تشخیص زودرس آن می باشد. در حال حاضر استفاده از تکنیک های تصویربرداری مانند ماموگرافی، MRI، PET ،CT و SPECT یکی از رویکردهای اصلی برای تشخیص و ارزیابی پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به سرطان پستان است. ماموگرافی به عنوان تکنیک استاندارد طلایی برای تشخیص بیماران مبتلا به سرطان پستان شناخته شده است که با مزایای مختلفی از جمله حساسیت و اختصاصیت بالا، ارزان و قابل تحمل بودن برای بیمار همراه است.

با این حال، وجود معایبی مانند درد و اضطراب، سیگنال کاذب و خطرات پرتویی استفاده از آن را محدود کرده است. از این رو، به نظر میرسد استفاده از سونوگرافی تکنیکی جدید با خصوصیات بهتر است. تکنیک تصویربرداری علاوه بر ماموگرافی، برای مدیریت و تشخیص آسیب شناسی پستان ضروری است. عدم استفاده از اشعه یونیزه کننده در سونوگرافی و حساسیت بالا، آن را به عنوان ابزار تشخیصی قدرتمند برای تومورهای پستان در زنان جوان و زنان باردار و شیرده تبدیل کرده است.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.