سرطان های کودکان

هر سلول بدن دارای سیستمی است که رشد و تکثیر و طول عمر آن را کنترل می کند. سرطان هنگامی ایجاد میشود که سلول های خاص ،بدون وقفه و هیچ کنترلی به رشد و تکثیر خود ادامه می دهند و توده های سرطانی را ایجاد می کنند .این سلول ها گاهی اوقات دچار متاستاز شده و در بدن پخش می شوند. سرطان های دوران کودکی نادر می باشند و انواع سرطان در کودکان به نوع درمان خاصی نیاز دارد. با این حال تنها پزشکان متخصص و آموزش دیده، از دانش و تجربه کافی برای درمان آن ها برخوردار هستند.

نوع سرطان کودکان کاملاً متفاوت از سرطان هایی است که نوجوانان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار میدهند .انواع مختلف سرطان کودکان، بسته به نوع سلول درگیر و سرعت رشد سلولها دارای نشانه ها، علائم، درمان و نتایج متفاوت هستند.

علت سرطان در کودکان

علت سرطان های کودکان دقیقا مشخص نیست. اما عوامل متعددی وجود دارند که خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهند. اگرچه اکثر کودکان مبتلا به سرطان هیچ کدام از این عوامل خطر را ندارند و بسیاری از کودکانی که دارای عوامل خطر هستند به سرطان مبتلا نمیشوند. این عوامل خطر عبارتاند از:

• مشکلات ژنتیکی
• مشکلات رشد در رحم مادر
• قرار گرفتن در معرض عفونت ها
• قرار گرفتن در معرض اشعه

انواع سرطان های شایع در کودکان شایع ترین سرطان های کودکان عبارتند از:

۱) سرطان خون (Leukemia)

سرطان خون، شایع ترین سرطان های دوران کودکی هستند. این نوع سرطان ها حدود 28 درصد از کل سرطان های کودکان را شامل می شوند. شایع ترین انواع سرطان خون در کودکان شامل لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) و لوسمی حاد میلوئیدی (AML) است. این سرطان ها می توانند باعث درد استخوان و مفصل، خستگی، ضعف، رنگ پریدگی پوست، خونریزی یا کبودی، تب، کاهش وزن و سایر علائم شوند. سرطان خون حاد می تواند به سرعت رشد کند، بنابراین به محض تشخیص بیماری نیاز به درمان دارند.

۲) تومورهای مغز و نخاع

تومورهای مغز و نخاع دومین سرطان شایع در کودکان است که حدود 26 درصد سرطان های کودکان را تشکیل می دهد. با این حال تومورهای نخاع در کودکان شیوع کمتری نسبت به تومورهای مغزی دارد. اغلب تومورهای مغزی در کودکان قسمت های پایین مغز مانند مخچه یا ساقه مغز را درگیر می کنند. این تومورها می توانند باعث سردرد، حالت تهوع، استفراغ، تاری دید، سرگیجه، تشنج، مشکل در راه رفتن و …. شوند.

۳) نوروبلاستوما (Neuroblastoma)

سرطان در اشکال اولیه سلول های عصبی جنینی، نوروبلاستوم نامیده می شود که حدود 6 درصد از سرطان های دوران کودکی را شامل می شود. این نوع سرطان در نوزادان و کودکان خردسال رخ می دهد و در کودکان بزرگ تر از 10 سال نادر است .شایع ترین نقطه شروع بیماری شکم است و علاوه بر تورم شکم، درد استخوان و تب از دیگر علائم این بیماری است.

۴) تومور ویلمز (Wilms tumor)

تومور ویلمز یا نفروبلاستوما که حدود 5 درصد از سرطان های دوران کودکی را تشکیل می دهد، بیشتر در کودکان 3 تا 4 سال شیوع دارد. این تومور از یک کلیه و به ندرت از هر دو کلیه شروع شده و می تواند به صورت تورم یا توده در شکم ظاهر شود. بعضی اوقات ممکن است علائم دیگری مانند تب، درد، حالت تهوع یا کم اشتهایی داشته باشند.

۵) لنفوم ها (Lymphomas)

لنفوم از نوعی گلبول سفید به نام لنفوسیت در غدد لنفاوی یا در بافت های لنفاوی مانند لوزه ها یا تیموس شروع می شود. علائم بیماری به محل شروع سرطان بستگی دارد و می تواند شامل کاهش وزن، تب، تعریق، خستگی و توده هایی در زیر پوست گردن، زیر بغل یا کشاله ران باشد. دو نوع اصلی لنفوم، لنفوم هوچکین و لنفوم غیرهوچکین است. هر دو نوع در کودکان و بزرگسالان وجود دارد.

• لنفوم هوچکین حدود 3 درصد از سرطان های دوران کودکی را تشکیل می دهد و در کودکان و بزرگسالان تابلوی بالینی مشابهی دارد.
• لنفوم غیرهوچکین حدود 5 درصد سرطان های دوران کودکی را تشکیل می دهد. احتمال رخ دادن این بیماری در کودکان کم سن و سال یشتر از لنفوم هوچکین است.

۶) رابدومیوسارکوم (Rhabdomyyosarcoma)

این بیماری رایج ترین نوع سارکومای بافت نرم در کودکان است و حدود 3 درصد از سرطان های دوران کودکی را تشکیل می دهد. رابدومیوسارکوم در سلول های عضلات اسکلتی دیده می شود. این نوع سرطان می تواند تقریباً در هر نقطه از بدن (سر و گردن، کشاله ران، شکم، لگن و…) شروع شود.

۷) رتینوبلاستوما (Retinoblastoma)

رتینوبلاستوما (سرطان شبکیه چشم) حدود 2 درصد از سرطان های دوران کودکی را تشکیل می دهد. در چشم مبتلا به رتینوبلاستوما، مردمک چشم اغلب سفید یا صورتی به نظر می رسد.

۸) سرطان های استخوان

سرطان های استخوان که حدود 3 درصد از سرطان های دوران کودکی را تشکیل می دهند، در هر سنی ممکن است ایجاد شوند. اما اغلب در کودکان بزرگ تر و نوجوانان اتفاق دیده می شوند.

دو نوع اصلی از سرطان های اصلی استخوان در کودکان وجود دارد:

• استئوسارکوم در مناطقی که استخوان به سرعت در حال رشد است، مانند نزدیکی انتهای استخوان های پا یا بازو ایجاد می شود. این بیماری اغلب باعث تورم و درد استخوان می شود که درد کودک شب هنگام یا با فعالیت بدتر می شود.
• سارکوم Ewing اغلب در نوجوانان دیده می شود. متداول ترین مکان ها برای شروع آن، استخوان های لگن ،دندههای قفسه سینه و ….می باشد.

درمان سرطان در اطفال

درمان سرطان در کودکان میتواند شامل موارد زیر باشد:

• جراحی (حذف سلولهای سرطانی یا تومور)
• شیمی درمانی (استفاده از داروهای شیمی درمانی برای کشتن سلولهای سرطانی)
• رادیوتراپی (استفاده از انرژی تابشی برای کشتن سلولهای سرطانی)
• پیوند مغز استخوان

پزشکان ممکن است برای کودک مبتلا به سرطان از یک یا چند درمان استفاده کنند. نوع درمان موردنیاز بستگی به سن کودک، نوع سرطان و میزان پیشرفت آن دارد.

کودکان در طول درمان یا پس از اتمام درمان ممکن است با مسائل و مشکلات مختلفی روبه رو شوند. به عنوان مثال سرطان و درمان آن اثرات متفاوتی بر بدنهای رشدنیافته نسبت به بدنهای بالغ دارد. همچنین ممکن است واکنش به داروهایی که علائم بالینی را کنترل میکنند متفاوت باشد.

جهت مشاوره آنلاین و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.