سرطان تیروئید

غده تیروئید یک غده پروانه ای شکل در قسمت تحتانی گردن است که وظیفه کنترل متابولیسم و سوخت و ساز بدن را بر عهده دارد. هورمون های تیروئیدی نیز تنظیم دمای بدن، مصرف اکسیژن و… را انجام می دهند. سرطان تیروئید زمانی رخ می دهد که سلول های غده تیروئید دچار تغییر شده و شروع به تکثیر غیر کنترل شده می کنند و به تدریج تومور تیروئید را تشکیل می دهند. سرطان تیروئید در صورتی که زود هنگام تشخیص داده شود یکی از قابل درمان ترین انواع سرطان است.

انواع سرطان تیروئید

سرطان تیروئید به چهار دسته کلی تقسیم بندی می شود:

• سرطان تیروئید پاپیلاری

این نوع از سرطان، شایع ترین نوع سرطان تیروئید است و بیش از 80 درصد موارد را به خود اختصاص می دهد. تومور غده تیروئید در این گونه سرطان به آرامی رشد می کند و معمولا به گره های لنفاوی ناحیه گردن سرایت می کند. با این حال، در این نوع سرطان تیروئید شانس بهبودی و درمان بیماری مطلوب است.

• سرطان تیروئید فولیکولار

در حدود 10 تا 15 درصد از کل موارد ابتلا به سرطان تیروئید را نوع فولیکولار تشکیل می دهد. احتمال پخش این سرطان از طریق رگ های خونی بیشتر است. همچنین ممکن است مانند سرطان تیروئید پاپیلاری به گره های لنفاوی گردن سرایت کند.

• سرطان تیروئید مدولاری

تنها 4 در صد از کل بیماران مبتلا به این نوع سرطان تیروئید هستند. سرطان مدولاری به دلیل تولید هورمونی به نام کلسی­تونین تشخیص آن در مراحل اولیه امکان پذیر است.

• سرطان تیروئید آناپلاستیک

این سرطان به سرعت در سایر بخش های بدن تکثیر می شود و شدیدترین نوع سرطان تیروئید است.

علت سرطان تیروئید

علت واضح و مشخصی برای این سرطان ثابت نشده است. ولی برخی موارد و بیماری ها می تواند به ابتلا به این بیماری دامن بزنند.

• موارد ژنتیکی

برخی از انواع سرطان تیروئید همانند برخی از بیماری ها و سرطان ها ژنتیکی هستند و از پدر و مادر به ارث می رسند.

• کمبود ید

در صورتی که املاح شیمیایی به ویژه ید به میزان کافی در اختیار سلول های تیروئیدی قرار نگیرد فرد در معرض برخی از انواع سرطان تیروئید قرار می گیرد. از این رو جهت جلوگیری از ابتلا به این بیماری در بسیاری از کشور ها ید به مواد غذایی مانند نمک افزوده می شود.

• قرار گرفتن در معرض پرتوها

در صورتی که در دوران کودکی سر و گردن فرد در معرض پرتو قرار گرفته باشد، احتمال ابتلا به این نوع سرطان افزایش می یابد.

علائم سرطان تیروئید

بهترین راه برای تشخیص زودهنگام سرطان تیروئید، توجه فوری به علائم و نشانه ‌های بیماری است. سرطان تیروئید می ‌تواند علائم و نشانه های زیر را ایجاد کند:

• توده ریز در گردن
• تورم در گردن
• درد در ناحیه جلویی گردن
• خشن شدن صدا یا دیگر تغییرات صوتی بدون بهبودی
• بلع مشکل
• مشکلات تنفسی
• سرفه مداوم بدون وجود سرماخوردگی

بسیاری از این علائم می‌توانند ناشی از شرایط غیرسرطانی یا حتی دیگر سرطان ‌های ناحیه گردن باشند. با این حال در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه شود.

تشخیص سرطان تیروئید

روش های مختلفی برای تشخیص سرطان های تیروئید مورد استفاده قرار می گیرد که در زیر به برخی از آن ها اشاره می شود.

• عکس برداری

عکس برداری ممکن است به دلایل مختلف از جمله پیدا کردن نواحی مشکوک انجام شود. هدف از عکس برداری آگاهی از میزان پیشرفت سرطان در بدن و کمک به درمان آن است.

• سونوگرافی

در سونوگرافی از بازتاب امواج صوتی برای گرفتن تصویر از قسمت های مختلف بدن استفاده می‌ شود.

• اسکن ید رادیواکتیو

برای تعیین این که آیا وجود توده در گردن سرطان تیروئید است یا خیر، می توان از اسکن ید رادیواکتیو استفاده کرد. اما از آنجایی که سلول های سرطان مدولاری تیروئید قادر به جذب ید نیستند، اسکن ید رادیواکتیو برای این نوع سرطان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

• رادیوگرافی قفسه سینه

در افراد مبتلا به سرطان تیروئید معمولا یک گرافی ساده اشعه ایکس از قفسه سینه انجام می شود تا مشخص شود که آیا سرطان به ریه‌ ها نفوذ کرده است یا خیر.

• نمونه برداری

تشخیص قطعی سرطان تیروئید با نمونه برداری است، که در آن تعدادی سلول از منطقه مشکوک برداشته شده و در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد.

روش های درمان سرطان تیروئید

روش های متعددی برای درمان سرطان تیروئید وجود دارد. انتخاب شیوه های درمانی تا حد زیادی بستگی به نوع و مرحله سرطان دارد.

• جراحی سرطان تیروئید

در اغلب موارد خط اول مقابله با سرطان تیروئید جراحی است. که می تواند به صورت برداشته شدن کل غده تیروئید (تیروئیدکتومی) یا بخشی از آن (لوبکتومی) باشد. جراحی این سرطان ممکن است علاوه بر حذف کل یا بخشی از غده تیروئید، با حذف گره های لنفاوی ناحیه گردن همراه باشد که بستگی به شدت و مرحله سرطان دارد.

• ابلاسیون با استفاده از ید رادیواکتیو در سرطان تیروئید

ابلاسیون ید رادیواکتیو (RAI) به منظور تخریب بافت هایی از غده تیروئید انجام می شود که در طول جراحی تیروئیدکتومی از بین نرفته اند. در این فرایند، ید به سلول­های سرطانی تیروئید وارد شده و سپس با استفاده از تاباندن پرتوهای رادیواکتیو به آن، سبب مرگ و متلاشی شدن سلول­های سرطانی می شود.

• درمان هورمونی تیروئید

اگر در فرایند جراحی کل غده تیروئید برداشته شود، لازم است بیمار هورمون درمانی به منظور کاهش سطح هورمون TSH انجام دهد. (هورمون TSH توسط غده هیپوفیز ترشح شده و علاوه بر این که به غده تیروئید فرمان ترشح هورمون ها را صادر می کند، منجر به تکثیر سلول های سرطانی نیز می شود)

• سایر درمان ها

سایر روش­های درمانی به منظور مقابله با سرطان تیروئید عبارتند از پرتودرمانی، شیمی درمانی و استفاده از داروهای هدفمند. در پرتودرمانی با استفاده از تابش مستقیم پرتوهای قدرتمند به سلول های سرطانی، این سلول ها از بین می روند. شیمی درمانی نیز از روش های رایج در درمان بسیاری از سرطان هاست و با حمله به سلول های ناهنجار و جهش یافته بدن سعی در کشتن آن ها دارد.

دارودرمانی با استفاده از داروهای هدفمند نیز یکی از روش های جدید درمانی سرطان است که تنها به بخش خاصی از سلول های سرطانی حمله می کند تا رشد و تکثیر آن ها را متوقف کند.

جهت مشاوره آنلاین و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.