ورزش در مسیر درمان سرطان
تا همین چند سال پیش، اولین و شاید تنهاترین توصیه ای که به بیماران مبتلا به سرطان میشد، یک کلمه بود: استراحت
این باور وجود داشت که بدن در حال مبارزه با یک بیماری سخت است و باید تمام انرژی خود را صرفا برای این مبارزه ذخیره کند. اما امروزه، به لطف تحقیقات گسترده و شواهد علمی محکم، این نگاه کاملا دگرگون شده است. ما اکنون می دانیم که استراحت بیش از حد، نه تنها کمکی نمی کند، بلکه می تواند منجربه ضعف بیشتر، خستگی عمیق تر و افت کیفیت زندگی شود.
علم جدید پیامی قدرتمند و روشن دارد: ورزش و فعالیت بدنی ایمن و متناسب، یک بخش حیاتی و جدایی ناپذیر از برنامه جامع درمان سرطان و دوران پس از آن است.
ورزش دیگر یک انتخاب سبک زندگی نیست، بلکه یک مداخله درمانی است که می تواند به شما کمک کند عوارض جانبی را بهتر مدیریت کنید، قدرت بدنی و روحی خود را بازگردانید و نقش فعالی در مسیر بهبودی خود ایفا نمایید.
اگر در میانه درمان هستید و خستگی بر شما غلبه کرده، شاید ایده ورزش کردن دلهره آور یا حتی غیرممکن به نظر برسد. اما در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که چگونه «حرکت درمانی»، حتی در ملایم ترین شکل خود، می تواند به قوی ترین و وفادارترین متحد شما در این مسیر تبدیل شود.
چرا ورزش کردن اینقدر مهم است؟
توصیه به ورزش برای بیماران سرطانی بر پایه شواهد علمی محکمی استوار است که فواید جسمی و روانی متعددی را نشان می دهد:
۱. مبارزه مستقیم با خستگی (Cancer-Related Fatigue)
این مهم ترین و شاید عجیب ترین فایده ورزش است.
خستگی ناشی از سرطان و درمان آن، با خستگی معمولی متفاوت است و با استراحت بیشتر، بهتر نمی شود! در واقع، بی حرکتی بدن را ضعیف تر کرده و یک چرخه معیوب از خستگی و ضعف ایجاد می کند. تحقیقات متعدد نشان داده اند که فعالیت بدنی سبک تا متوسط، مانند یک پیاده روی کوتاه، می تواند این چرخه را بشکند، سطح انرژی را افزایش دهد و استقامت بدن را بهبود بخشد.
۲. بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی
مبارزه با سرطان فشار روانی عظیمی را به همراه دارد. ورزش با ترشح اندورفین (هورمون حال خوب) در مغز، به طور موثری به کاهش اضطراب، علائم افسردگی و استرس کمک می کند. داشتن یک برنامه ورزشی منظم، هرچند ساده، به شما احساس کنترل، هدفمندی و موفقیت می دهد که از نظر روحی بسیار قدرتمند است.
۳. حفظ توده عضلانی و قدرت بدنی
درمان سرطان و بی تحرکی ناشی از آن، می تواند منجربه تحلیل رفتن عضلات (سارکوپنی) و کاهش قدرت فیزیکی شود. ورزش، به ویژه تمرینات قدرتی سبک، به حفظ و بازسازی عضلات کمک کرده و به شما این امکان را می دهد که استقلال عملکردی خود را حفظ کنید و کارهای روزمره تان را راحتتر انجام دهید.
۴. مدیریت بهتر سایر عوارض جانبی
فعالیت بدنی منظم می تواند به بهبود کیفیت خواب، تحریک اشتها، کاهش درد مفاصل (که عارضه برخی هورمون درمانی هاست) و بهبود عملکرد گوارشی و کاهش یبوست کمک کند.
۵. کاهش خطر عود بیماری و بهبود بقا
این مورد یکی از هیجان انگیزترین یافته های تحقیقاتی است. شواهد بسیار قوی، به خصوص در مورد سرطان پستان، سرطان روده بزرگ و سرطان پروستات، نشان می دهد بیمارانی که پس از پایان درمان، یک برنامه ورزشی منظم را دنبال می کنند، با کاهش قابل توجهی در خطر بازگشت (عود) بیماری و افزایش شانس بقای طولانی مدت روبرو هستند.
ورزش در حین درمان سرطان؛ هنر «آهسته و پیوسته»
ورزش کردن در میانه شیمی درمانی یا رادیوتراپی توسط بهترین متخصص رادیوتراپی در تهران نیازمند یک رویکرد هوشمندانه، ایمن و بسیار منعطف است.
-
قانون طلایی اول
حتما قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید. قبل از شروع هرگونه فعالیتی، حتما باید از تیم انکولوژی خود اجازه بگیرید. بهترین پزشک متخصص انکولوژی در تهران شما از وضعیت شمارش سلول های خونی (CBC)، محدودیت های ناشی از جراحی یا محل رادیوتراپی و سایر شرایط پزشکی شما بطور دقیق آگاه است و می تواند چراغ سبز را برای شروع فعالیت ایمن به شما نشان دهد.
-
قانون طلایی دوم
به بدن خود گوش دهید! این مهم ترین اصل است. بدن شما بهترین راهنماست. در روزهایی که انرژی بیشتری دارید (روزهای خوب)، کمی بیشتر فعالیت کنید. در روزهایی که به دلیل عوارض درمان سرطان بسیار خسته هستید یا شمارش خون شما پایین است (روزهای بد)، به خودتان اجازه استراحت مطلق بدهید یا فقط به چند حرکت کششی بسیار ملایم بسنده کنید. به یاد داشته باشید: استراحت کردن نیز بخشی از برنامه ورزشی هوشمندانه شماست!
از کجا و چگونه شروع کنیم؟
۱. پیاده روی
بهترین، ساده ترین و در دسترس ترین ورزش! با روزی ۵ تا ۱۰ دقیقه شروع کنید و به تدریج زمان آن را افزایش دهید.
۲. حرکات کششی ملایم
این نوع ورزش برای حفظ انعطاف پذیری مفاصل و کاهش احساس خشکی و سفتی بدن عالی است.
۳. یوگا یا تایچی ترمیمی
این ورزش ها بر حرکات آهسته، تنفس عمیق و تعادل تمرکز دارند و برای کاهش استرس و افزایش آرامش فوق العاده هستند.
چه زمانی باید ورزش را متوقف کرد؟ در صورت بروز تب، درد قفسه سینه، سرگیجه شدید، تنگی نفس غیرعادی یا خونریزی، فورا فعالیت را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین اگر پزشک به دلیل شمارش بسیار پایین گلبول های سفید (نوتروپنی) یا پلاکت ها (ترومبوسیتوپنی) توصیه به عدم فعالیت کرده است، حتما از صحبت او پیروی کنید.
ورزش پس از درمان سرطان، بازسازی قدرت برای یک زندگی جدید
پس از اتمام دوره درمانی اصلی، ورزش نقش کلیدی در بازسازی بدن و بازگشت به زندگی عادی ایفا می کند. هدف بلندمدت شما باید رسیدن به توصیه های جهانی باشد: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط (مانند پیاده روی سریع) به همراه ۲ جلسه تمرین قدرتی در هفته
-
ورزش هوازی
فعالیت هایی که ضربان قلب شما را بالا می برند مانند پیاده روی سریع، شنا، دوچرخه سواری
-
ورزش قدرتی
استفاده از وزنههای سبک، کشهای مقاومتی یا وزن بدن (مانند اسکات کنار صندلی) برای بازسازی عضلات و تقویت استخوانها
-
ورزش های انعطافی و تعادلی
ادامه حرکات کششی و یوگا برای بهبود دامنه حرکتی و کاهش خطر افتادن، به ویژه در افرادی که دچار نوروپاتی هستند.
در این مرحله، کمک گرفتن از یک فیزیوتراپیست یا مربی ورزشی متخصص در زمینه کار با بیماران سرطانی میتواند بسیار مفید باشد تا یک برنامه شخصیسازی شده و ایمن برای شما طراحی شود.
سخن پایانی پزشک
ورزش کردن در مسیر سرطان، به معنای ثبت نام در یک مسابقه دوی ماراتن نیست! بلکه به معنای قدم های کوچکی است که هرروز برای بازپس گیری کنترل زندگی و سلامت خود برمی دارید. هر قدم، هر حرکت کششی، یک پیروزی است. این پیام را به بدن خود می دهید که شما قوی هستید، درحال بهبودی هستید و به سوی آینده ای سالم تر حرکت می کنید.
قبل از شروع هر برنامه ورزشی، حتما با تیم درمانی خود مشورت کنید تا از ایمنی آن برای شرایط خاص شما اطمینان حاصل شود. ما می توانیم شما را راهنمایی کنیم تا یک برنامه متناسب، ایمن و موثر برای خودتان پیدا کنید و حرکت را به بخشی قدرتمند و جدایی ناپذیر از مسیر بهبودی خود تبدیل نمایید.
“ جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید “
بدون دیدگاه