رحم

رحم یک عضو توخالی و واقع در لگن زنان است. رحم مانند یک گلابی وارونه است که از رشد جنین تا زمان تولد حمایت می کند. رحم از سه قسمت فوندوس (بالاترین قسمت)، بدن (Body) و گردن رحم (پایین ترین قسمت) تشکیل شده است.

بدن (body) رحم دارای ۳ لایه است:

• ‎لایه داخلی یا آستر آندومتر است.
• ‎سروزا لایه‌ای از پوشش بافت خارج رحم است.
• در وسط یک لایه ضخیم از عضله قرار دارد که به عنوان میومتریوم شناخته می‌شود. این لایه عضلانی برای بیرون راندن کودک در هنگام زایمان لازم است.

سرطان رحم چیست؟

سرطان رحم همانند سرطان تخمدان یکی از سرطان های اندام های تناسلی زنان است. این سرطان چهارمین و شایع ترین سرطان در زنان است و معمولاً افراد بالای ۵۵ سال را تحت تاثیر قرار می دهد.

اکثر سرطان های رحم با عنوان سرطان آندومتر شروع می شوند. سرطان آندومتر در سلول های لایه ی داخلی رحم که آندومتر نامیده می شود، ایجاد می شود.

در نوع دیگری از سرطان رحم که سارکوم رحم نامیده می شود بدخیمی در عضلات و بافت‌های پشتیبانی کننده رحم دیده می شود. سارکوم رحم یک سرطان نادر است و معمولاً با سرطان آندومتر متفاوت است.

سارکوم چست؟

سارکوم نوعی از سرطان است که می‌تواند در نقاط مختلفی از بدن ایجاد شود و اصطلاح عمومی برای گروه وسیعی از سرطان‌هاست که در استخوان ‌ها و در بافت ‌های نرم که به آن بافت پیوندی نیز گفته می‌شود؛ شروع می‌شود. بنابرین سارکوم در بافت‌هایی دیده می‌ شود که سایر ساختارهای بدن را به هم متصل کرده، پشتیبانی و احاطه می‌کند. این بافت های پیوندی شامل عضله، چربی، رگ‌های خونی، اعصاب، تاندون‌ها و پوشش مفاصل می‌شوند.

انواع سارکوم رحم

1. ‎لیومیوسارکوم رحم (LMS)

‎این تومورها تا حد زیادی رایج‌ترین نوع سارکوم های رحمی هستند و از دیواره عضلانی رحم یا میومتر شروع می‌شوند. لیومیوسارکوم ها می‌توانند به سرعت رشد و گسترش یابند.

2. سارکوم استرومایی آندومتر (ESS)

‎تومورهای ESS در بافت همبند حمایت کننده استروما از پوشش رحم یا همان آندومتر شروع می‌ شوند. این نوع از سارکوم های رحمی نادر هستند.

علائم و نشانه‌های سارکوم رحم

1. خون­ریزی غیرطبیعی

خون­ریزی غیرطبیعی واژن یکی از نشانه های سرطان رحم است که ممکن است به صورت دوره های سنگین (خون­ریزی قاعدگی) یا خون­ریزی میان دوره ای (خون­ریزی بین دوره ها) یا لکه بینی در زنان جوان غیر یائسه دیده شود.

خون­ریزی غیرطبیعی در زنان یائسه هم به صورت خون­ریزی واژینال دیده می شود که در این دوره زندگی طبیعی نیست زیرا قاعدگی متوقف شده است. خون ریزی در این سنین هم می تواند به صورت خود به خودی و هم می تواند پس از مقاربت رخ دهد.

2. درد کمر یا پایین لگن

درد لگن یا پایین شکم نیز ممکن است در سرطان رحم وجود داشته باشد. این درد در زنان جوان تر، ممکن است با درد تخمک گذاری یا دوره (قاعدگی) اشتباه شود. همچنین می تواند به ندرت به سایر ارگان های لگن نسبت داده شود. با این حال، برخلاف درد دوره خون­ریزی در چرخه قاعدگی، درد سرطان رحم معمولاً در کل دوره قاعدگی ثابت است.

3. توده بیش از رحم

تومورهای بزرگ تر ممکن است در قسمت پایین شکم و لگن که در آن رحم قرار دارد قابل لمس باشند. با این حال دیگر علل احتمالی توده ها در این مناطق باید رد شود. برای مثال فیبروئیدهای رحمی (تومور غیر سرطانی) ممکن است دلیل دیگری برای احساس توده در این منطقه باشند.

4. کاهش وزن ناخواسته

در بسیاری از سرطان ها، کاهش وزن ناخواسته یک علامت رایج و غیر اختصاصی است. البته کاهش وزن ناخواسته به خودی خود یک نشانه قابل اعتماد از سرطان رحم نیست. اما اگر همراه با نشانه های دیگر مانند خون­ریزی غیر طبیعی واژینال باشد احتمال ابتلا به سرطان رحم افزایش می یابد.

5. مسائل روده و مثانه

همانطور که ذکر شد سرطان رحم می تواند گسترش یابد. این گسترش می تواند به مکان های دور (متاستاز سرطان) یا به ارگان های مجاور (تهاجم) باشد. بر این اساس مثانه و روده (به ویژه رکتوم) به دلیل نزدیکی به رحم بیشتر در معرض خطر تهاجم سرطان رحم هستند.

اگر سرطان به این اندام ها گسترش پیدا کند پس از آن ممکن است نشانه هایی از علائم مختلف نیز همراه با علائم دیگر سرطان رحم دیده شود:

• مشکل انتقال ادرار
• درد هنگام ادرار کردن
• درد مثانه
• ادرار کم
• خون در ادرار
• یبوست و یا اسهال
• حرکات روده تحریک پذیر
• درد رکتوم
• خون در مدفوع

عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سارکوم را افزایش دهند چیست؟

• چاقی

زنان چاق دارای شانس بیشتری برای رشد سرطان رحم هستند.

• سابقه تولد و قاعدگی

زنانی در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستند که حداقل یکی از موارد زیر دارا باشند:

• هرگز فرزند نداشته اند.
• اولین دوره قاعدگی آنها قبل از ۱۲ سالگی باشد.
• یائسگی بعد از ۵۵ سالگی اتفاق افتاده باشد.
• تاریخچه مصرف استروژن به تنهایی

خطر ابتلا به سرطان رحم در میان زنانی که به مدت چندین سال از استروژن به تنهایی (بدون پروژسترون) برای درمان علائم یائسگی استفاده می کنند، بالاست.

• تاریخچه مصرف تاموکسیفن

تاموکسیفن مورد استفاده در زنان برای جلوگیری یا درمان سرطان پستان خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهند.

• سابقه سلامت خانواده

زنان با مادر، خواهر یا دختر مبتلا به سرطان رحم، در معرض خطر ابتلا به بیماری هستند.

• سندرم‌های ارثی

برخی از سندرم هایی که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، می‌توانند از والدین به کودکان منتقل شوند. نمونه‌هایی از سندروم‌هایی که خطر سارکوم را افزایش می‌دهند شامل رتینوبلاستوما خانوادگی و نوروفیبروماتوز نوع ۱ است.

• پرتودرمانی سرطان

درمان توسط پرتودرمانی سرطان خطر ایجاد سارکوم را افزایش می‌دهد.

• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

برخی مواد شیمیایی مانند مواد شیمیایی صنعتی و علف‌کش‌ها می‌توانند خطر سارکوم را افزایش دهند.

• قرار گرفتن در معرض ویروس‌ها

ویروس موسوم به تبخال انسان می‌تواند خطر ابتلا به نوعی سارکوم به نام سارکوم کاپوزی را در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف افزایش دهد.

درمان انواع سارکوم رحمی

‎اکثر زنان مبتلا به سارکوم رحم برای حذف سرطان تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. برای کاهش خطر بازگشت سرطان پس از جراحی می توان از پرتودرمانی، درمان سرطان با شیمی درمانی سرطان رحم و هورمون درمانی استفاده کرد. این روش ‌های درمانی همچنین ممکن است برای سرطان ‌هایی که با جراحی برطرف نمی ‌شوند و یا به دلیل مشکلات سلامتی دیگر نیز مورد استفاده قرار بگیرند.

جهت مشاوره آنلاین و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.