نقش ریه یا شش در بدن انسان
ریه یا شش، اندام حیاتی برای تنفس و تبادل گاز است که در قفسه‌ی سینه قرار دارد و طی دم و بازدم اکسیژن هوای ورودی را جذب کرده و دی اکسید کربن دفع می‌کند.
به طور معمول بدن کنترل و تعادل رشد سلولها را بر عهده دارد و سلولها در مرحله‌ی خاصی از چرخه‌ی زندگی خود می میرند تا از رشد بیش از حد آنها جلوگیری شود. سرطان در سیستم تنظیم و تعادل رشد سلولی اختلال ایجاد می‌کند و منجر به تکثیر و تقسیم غیر مجاز و بیش از حد سلولها می شود که در سرطان ریه، این الگوی رشد بیش از حد سلولی در ریه‌ها دیده می‌شود.
سرطان ریه به عنوان یکی از کشنده‌ترین نوع سرطان‌ها در جهان سالانه تعداد فراوانی از زنان و مردان را به کام مرگ می‌کشد. سرطان ریه در مراحل اولیه هیچ نشانه‌ای ندارد و بیماران اغلب زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد اما باز هم در درمان سرطان ریه جای امیدواری می باشد.
سیگار و سرطان ریه
اما وضعیت همواره اینگونه نبوده است. پیش از کاربرد گسترده دستگاه های مکانیکی پیچیدن سیگار، سرطان ریه یک بیماری نادر بود. امروزه، تقریباً 90 درصد از مرگ و میر ناشی از سرطان ریه به دلیل کشیدن سیگار اتفاق می افتد.
سرطان ریه فقط افراد سیگاری را درگیر نمی‌کند، بلکه افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند نیز در معرض ابتلا به این نوع از سرطان هستند به طوری که سالانه ۲۰ تا ۲۵ هزار آمریکایی با وجود اینکه هرگز سیگاری نبودند به سرطان ریه مبتلا می‌شوند. همچنین افراد سیگاری که سیگار را ترک کرده‌اند، همچنان در معرض خطر ابتلا به این نوع از سرطان هستند.
لازم به ذکر است که ۱۸ درصد مبتلایان به سرطان ریه هرگز سیگاری نبودند و ۲۱ درصد سیگاری هستند و ۶۱ درصد در گذشته سیگار می‌کشیدند.
علاوه بر سیگار زندگی در مناطق دارای مقادیر بالای گازهای دی اکسید نیتروژن که بیشتر از دود اتومبیل و سایر وسایل نقلیه تولید می‌شود، خطر ابتلا به سرطان ریه را حدود ۳۳ درصد افزایش می‌دهد.
علل بروز سرطان ریه در فرد
از جمله عوامل بروز سرطان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف دخانیات و استعمال سیگار
- قرار گرفتن در معرض اشعه رادون
- قرار گرفتن در معرض دود سیگار افراد سیگاری
- استعداد ژنتیکی
- گازهای ناشی از سوخت‌های دیزلی
- گازهای ناشی از پخت و پز (در کشورهای در حال توسعه)
- آزبست (پنبه نسوز)، کادمیوم و آرسنیک
کشیدن سیگار دلیل عمده ابتلا به سرطان ریه است، اما تنها عامل خطر نمی باشد. به نظر می آید استنشاق دود سیگار در منزل یا در محل کار هم این خطر را افزایش می دهد. احتمال ایجاد سرطان ریه در شخصی غیر سیگاری که با یک فرد سیگاری ازدواج کرده است 20 تا 30 درصد بیشتر از شخصی غیر سیگاری است که همسر یا شوهرش سیگار نمی کشد.
کشیدن سیگار چگونه منجر به ایجاد سرطان ریه می شود؟
مجاری تنفسی دارای آستری از موهای بسیار ریز به نام مژه (مژک) می باشند. این موها با جارو کردن و بیرون راندن توکسین ها، باکتری و ویروس ها از ریه ها محافظت می کنند. سیگار نه تنها پر از مواد شیمیایی سرطان زا است که سیستم دفاع طبیعی ریه را هم خلع سلاح می کند بلکه دود توتون این مژه ها را فلج می کند و بنابراین آنها نمی توانند وظیفه خود را انجام دهند، و در نتیجه مواد سرطان زا در ریه جمع می شود ودر طولانی مدت زمینه برای ایجاد سرطان فراهم می شود. به طوری که ایجاد سرطان ریه مستقیماً با تعداد سیگار های کشیده شده در روز، مدت زمان سیگار کشیدن و محتوای قطران و نیکوتین سیگار های کشیده ارتباط دارد. اکثر کسانی که به علت سرطان ریه می میرند، سیگاری هستند.
همچنین منواکسید کربن یکی از اصلی ترین گازهای سمی در خروجی اگزوز اتومبیل و دود سیگار است، میل ترکیبی این گاز با خون بسیار بالاتر از اکسیژن است. این گاز باعث کاهش قدرت عمل اکسیژن در خون افراد سیگاری حرفه‌ای تا 15 درصد می شود. و در اثر هیپوکسی ایجاد شده در سلول های ریه وضعیت بیمار سیر خطرناک تری به خود خواهد گرفت. همچنین به دلیل هیپوکسی ایجاد شده تراکم استخوان های افراد سیگاری از دست رفته و به راحتی شکسته می شود همین طور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آن ها پس از شکستگی تا 80 درصد افزایش پیدا می‌کند
علائم سرطان ریه
سرطان ریه دارای علائم خطرناکی است که در صورت ظهور علائم، باید افراد آن را جدی بگیرند، از جمله علائم ابتلا به سرطان ریه عبارتند از:
🎗 سرفه بلند مدت که با درمان برطرف نمی شود
🎗 سرفه همراه با خلط یا خون
🎗 درد قفسه سینه که با تنفس، خنده یا سرفه بدتر می شود
🎗 صدای زمخت و خشن
🎗 تنگی نفس
🎗 خس خس سینه
🎗 ضعف و خستگی
🎗 از دست دادن اشتها و کاهش وزن
🎗 عفونت های ریوی تنفسی مانند پنومونی یا برونشیت
علائم هشداردهنده در مراحل پیشرفته تر سرطان ریه
در مراحل پیشرفته تر سرطان ریه، علائم عبارتند از:
- تورم غدد لنفاوی در گردن یا محدوده استخوان جناغ (نشانه درگیر شدن سیستم لنفاوی با سرطان ریه)
- درد استخوان، به خصوص در کمر، دنده ها، باسن یا کمر و پشت (نشانه درگیر شدن استخوان ها با سرطان ریه)
- سردرد و سرگیجه، عدم تعادل، بی حسی دست ها و پاها (نشانه درگیر شدن مغز و ستون فقرات با سرطان ریه)
- افتادگی پلک و کوچک شدن مردمک (نشانه درگیر شدن اعصاب صورت با سرطان ریه)، درد شانه …
تغییر سبک زندگی بیمار پس از تشخیص سرطان ریه
ممکن است تشخیص سرطان ریه باعث شوکه شدن شخص بیمار شود، و اگر با کشیدن سیگار ارتباط داشته باشد، امکان دارد او احساس گناه هم بکند که در ایجاد این بیماری مقصر است. اما اینک زمان آن نیست که او شخص خود را مقصر قلمداد کند. بهتر است که بیمار آینده نگر باشد زیرا، هنوز آنقدر دیر نشده که او نتوان تغییرات مناسبی در سبک زندگی بیمار ایجاد کرد. شواهد مطالعات مختلف نشان می دهد وضعیت بیمارانی که پس از آگاهی از ابتلا به سرطان ریه سیگار را ترک می کنند بهتر از بیمارانی خواهد بود که به کشیدن سیگار ادامه می دهند.
جهت مشاوره و درخواست نوبت دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص رادیوتراپی، انکولوژی و شیمی درمانی با شماره های ۶۶۱۲۶۰۴۴ – ۶۶۱۲۶۰۶۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه