سرطان ریه و علائم سرطان ریه چیست؟

مقدمه

سرطان ریه نوعی بیماری است که دلیل آن رشد کنترل نشده سلول در بافت های ریه است. اگر این بیماری توسط پزشک جراح و یا متخصص انکولوژی درمان نشود، رشد سلولی می تواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافت های اطراف یا سایر اعضای بدن برسد که بسیار خطرساز است. انواع اصلی سرطان ریه سرطان های ریه سلول کوچک (SCLC)، که سرطان سلولی جو شکل نیز نامیده می شود، و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) هستند. شایع ترین علائم عبارتند از سرفه (همراه با خلط خونی)، کاهش وزن و تنگی نفس که در ادامه بیشتر به آنها می پردازیم.

انواع سرطان ریه

سرطان ریه به چندین نوع تقسیم می‌شود:

۱. سرطان سلول‌های غیر کوچک Non-Small Cell Lung Cancer – NSCLC

سرطان سلول‌های غیر کوچک ریه یا NSCLC، یکی از رایج‌ترین انواع سرطان ریه است. این نوع سرطان شامل سلول‌های غددی، پوستی یا بزرگ است. عواملی مانند سیگار کشیدن، آلودگی هوا و عوامل ژنتیک می‌توانند عامل اصلی بروز آن باشند. تشخیص با تصویربرداری مانند CT scan و بیوپسی انجام می‌شود. درمان ممکن است شامل جراحی برای برداشتن تومور، شیمی درمانی، رادیوتراپی یا ترکیبی از این روش‌ها باشد، که بسته به مرحله بیماری و وضعیت فرد تعیین می‌شود. به 3 دسته زیر تقسیم می شوند:

• آدنوکارسینوما Adenocarcinoma : رایج‌ترین نوع سرطان ریه است که از غدد سطح ریه نشأت می‌گیرد.
• سرطان سلول‌های سنگفرشی Squamous Cell Carcinoma : از سلول‌های پوستی سطح ریه نشأت می‌گیرد و معمولاً با عوارض تنفسی همراه است.
• سرطان سلول بزرگ Large Cell Carcinoma : شکل نادرتری از سرطان ریه است که از سلول‌های بزرگ‌تری نشأت می‌گیرد.

۲. سرطان سلول‌های کوچک Small Cell Lung Cancer – SCLC

• این نوع سرطان ریه کمتر شایع است اما غالباً به سرعت گسترش می‌یابد و معمولاً با سیگار کشیدن ارتباط مستقیمی دارد.

در تشخیص و درمان سرطان ریه، تفاوت‌هایی بین انواع مختلف وجود دارد. این شامل روش‌های درمانی مانند جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی، و درمان‌های هدفمند مولکولی می‌شود که بسته به نوع سرطان و مرحله آن طبق تشخیص بهترین متخصص انکولوژی در تهران انتخاب می‌شود.

تفاوت انواع سرطان ریه

علائم و نشانه های سرطان ریه

نشانه های سرطان ریه سال های متعددی طول می کشد تا خود را بروز دهد اما در کل نشانه های و علائم سرطان ریه شامل:

🎗 اگر سرفه فردی که سیگار نمی کشند بیش از دو هفته طول بکشد.
🎗 تغییر رنگ خلط سینه
🎗 مشاهده خون در خلط سینه
🎗 دوره های مکرر حالت ذات الریه یا برونشیت
🎗 افزایش میزان خلط سینه
🎗 خس خس کردن سینه
🎗 خستگی مفرط
🎗 از دست دادن اشتها
🎗 سردرد، درد استخوان و درد مفاصل
🎗 شکستگی های استخوان که مربوط به جراحت های تصادفی نباشد
🎗 اثرات وابسته به اعصاب، عدم تعادل در راه رفتن و یا از دست دادن حافظه به صورت دوره ای
🎗 ورم گردن یا صورت
🎗 از دست دادن وزن بدون دلیلی خاص

پیشگیری از سرطان ریه

اگر چه راه حلی دقیق برای پیشگیری از بیماری سرطان ریه وجود ندارد اما برخی از عوامل هستند که اگر رعایت کنید ممکن است از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.

⛔ اگر سیگاری هستید حتما آن را ترک نمایید. (نقش دخانیات و بخصوص سیگار در سرطان ریه)
⛔ از قرار گرفتن در معرض دود سیگار دوری کنید.
⛔ از برخی مواد سرطان زا اجتناب کنید.
✅ رژیم غذایی مناسب داشته باشید.
✅ ورزش کردن را فراموش نکنید و بیشتر روزهای هفته را به ورزش بپردازید.

نقش رژیم غذایی مناسب در پیشگیری از سرطان ریه

رژیم غذایی مناسب می‌تواند در پیشگیری از سرطان ریه نقش مهمی داشته باشد.

• مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌ اکسیدان‌ ها مانند میوه‌ها، سبزیجات، مغزهای روغنی و محصولات کامل غلات به عنوان یک بخش اساسی از رژیم غذایی مفید است. کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده و مواد غذایی پر پروتئین از منابع سالم مانند ماهی، مرغ، سویا و حبوبات می‌تواند کمک کند.
• کنترل وزن و اجتناب از مصرف ترکیبات الکلی و مصرف تنباکو نیز از اقدامات مهم در پیشگیری از سرطان ریه است. همچنین، مصرف گوشت قرمز و فرآورده‌های لبنی با چربی اشباع زیاد، به همراه مواد نگهدارنده و افزودنی‌های غذایی، باید محدود شود.

” رژیم غذایی با تغذیه مناسب و مقابله با عوامل اکسیداسیون و التهاب، دو عامل مهم که در جلوگیری از ایجاد سرطان ریه، کمک می‌کنند. این اقدامات بهبود سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به سرطان را تقویت می‌کند. هرچند رژیم غذایی به تنهایی نمی‌تواند گسترش سرطان ریه را کاملاً جلوگیری کند، اما نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به آن دارد و به سلامتی ریه‌ها کمک می‌کند. “

سیگار دقیقا چگونه باعث آسیب به ریه و منجر به سرطان ریه می شود؟

سیگار شامل بیش از ۷۰۰۰ ترکیب شیمیایی است که مستقیم وارد ریه می‌شود. بخشی از این مواد شیمیایی از قبیل نیکوتین، تار و نیکوتین‌آمید به سرعت وارد خون و سلول‌های بدن می‌شوند و اثرات زیانبار زیادی دارند. مهم‌ترین اثرات سیگار بر ریه و سلامتی عبارتند از:

• التهاب و تحریک مزمن ریه: سیگار باعث التهاب مزمن در ریه می‌شود که باعث آسیب به بافت‌های ریه و تخریب سلول‌های سالم آن می‌شود.
• افزایش تولید ترشحات و فیبروز ریه: مواد شیمیایی موجود در دود سیگار باعث افزایش تولید ترشحات و افزایش فیبروز (تغییرات سخت شدن و تغییر شکل بافت) در ریه می‌شود که باعث کاهش قابلیت تعویض هوای ریه و تنفس می‌شود.
• خطر سرطان ریه: مواد شیمیایی موجود در سیگار، باعث آسیب به DNA سلول‌های ریه می‌شوند و می‌توانند باعث تغییرات ژنتیکی و بروز سرطان شوند.

به طور کلی، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار باعث آسیب به بافت‌های ریه، کاهش عملکرد تنفسی، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های ریه‌ای و قلبی عروقی مختلف، از جمله آمفیزم و بالا رفتن خطر ابتلا به سرطان ریه می‌شوند.

راه های تشخیص سرطان ریه

برای تشخیص این نوع سرطان راه های زیادی وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.

• معاینه فیزیکی

زمانی که پزشک بعد از معاینه بیمار مشکوک شود، سوالاتی درباره علائم این بیماری از بیمار میپرسد تا مطمئن شود که تشخیص آن ها درست بوده است یا خیر؟

• آزمایشات تصویربرداری

با تصویربرداری هر توده ای که وجود داشته باشد قابل رویت خواهد بود و پزشک با مشاهده نتیجه آزمایش تشخیص خواهد داد که فرد دچار سرطان ریه شده است یا خیر؟

• آزمایش خلط

یکی دیگر از راه های تشخیص این نوع سرطان، آزمایش خلط می باشد. فردی که سرفه های خلط داری می کند با استفاده از میکروسکوپی خلط می توان این نوع بیماری را تشخیص داد.

• بیوپسی

نمونه برداری از بافت ریه می تواند در تشخیص این بیماری کمک کند. این نوع نمونه برداری می تواند به روش های مختلفی مانند برونکوسکوپی، نمونه برداری سوزنی، مشاهده‌ ی فضای سینه ‌ای صورت بگیرد.

اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان

تشخیص بیماری در مراحل اولیه می‌تواند جان بیمار را نجات دهد زیرا سلول‌های سرطانی ریه می‌توانند قبل از آن ‌که پزشک تشخیص دهد، به اندام‌ های دیگر سرایت پیدا کنند. متاستاز سرطان روند درمان را بسیار دشوارتر می‌کند.

روش های درمان سرطان ریه

” جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی (درمان دارویی) برای درمان سرطان ریه مورد استفاده قرار می‌گیرند. “

عمل جراحی می‌تواند سرطان ریه را درمان کند اما تنها یک نفر از هر 5 نفر مبتلا به بیماری سرطان ریه برای عمل جراحی مناسب است.

در صورتی که سرطان ریه در خارج از قفسه سینه گسترش پیدا نکرده باشد و اندام ‌های حیاتی مانند کبد را تحت تاثیر قرار نداده باشد و همچنین اگر فرد بیمار، بیماری‌های دیگری مانند برونشیت مزمن (bronchitis) و بیماری قلبی نداشته باشد، تنها در این شرایط، استفاده از عمل جراحی برای حذف تومور سرطانی ممکن است مقدور باشد.

• درمان سرطان ریه از طریق جراحی

درمان جراحی برای سرطانی انجام می گیرد که هنوز در مراحل اولیه اش باشد و به حالت پیشرفته تبدیل نشده است. در حقیقت هدف از انجام جراحی، برداشتن سلول های بدخیم کوچکی هستند که هنوز به سایر نقاط انتقال نیافته اند. در این روش تومور بوسیله جراحی برداشته می شود. اگر غدد لنفاوی موجود در سینه نیز درگیر شده باشند، غدد لنفاوی نیز برداشته خواهند شد. این عمل با بیهوشی عمومی انجام می گیرد. در این عمل سعی می شود که فقط بافت های آسیب دیده ریه برداشته شود. پزشک متخصص قبل از اقدام به این عمل برآورد می کند که بقیه ریه سالم توانایی انجام فرایند تنفس را دارد یا خیر. در صورتی که پاسخ منفی باشد، این روش درمانی مناسب بیمار نخواهد بود.

• درمان سرطان ریه بوسیله شیمی درمانی

شیمی درمانی سرطان ریه عبارتست از درمان به وسیله داروهای شیمایی بصورت خوراکی یا تزریقی. شیمی درمانی یک روش درمانی خوب برای درمان انواع سرطان ریه به شمار می رود. در این روش سلول های بدخیم ریه به کلی نابود می شوند یا از رشد و نمو آن ها جلوگیری می شود. با این روش می توان سرطان را به بصورت کلی یا جزئی درمان نمود. در صورتی که سرطان ریه از مراحل اولیه، خارج شده باشد و برداشتن تومور از طریق جراحی امکان پذیر نباشد، از این روش درمانی استفاده می شود. استفاده از داروهای شیمیایی عوارضی مثل حالت تهوع و استفراغ، آسیب های پوستی، ریزش مو، خستگی، کم خونی، بی حسی و یا مور مور شدن اعضای بدن و.. را به دنبال دارد.

• درمان سرطان ریه بوسیله پرتودرمانی

پرتودرمانی ریه عبارتست از تاباندن اشعه هایی با پرتو بالا به ناحیه درگیر شده. تاباندن اشعه هایی مثل آلفا و بتا و گاما و ایکس باعث نابودی سلول های سرطانی ریه می شوند. همچنین استفاده از پرتودرمانی باعث جلوگیری از متاستاز سرطان ریه (مورد بسیار خطرناک) خواهد شد. تعداد جلسات پرتودرمانی بنا به وضعیت سرطان ریه و وضعیت بیمار تعیین می شوند.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.