درمان هدفمند سرطان چگونه است؟

دارو های مورد استفاده در روش درمان هدفمند سرطان برای حمله به اهداف خاصی مانند گیرنده ها یا پروتئین های سلول های سرطانی طراحی شده اند. هدف از این نوع درمان کند یا متوقف کردن رشد تومور می باشد. این کار از طریق حمله به مشخصه های ژنتیکی سلول که منجر به رشد و تقسیم آن می شوند، انجام می شود. همچنین، این دارو ها ممکن است به درمان های دیگر سرطان مانند شیمی درمانی کمک کنند.

🎗 بنابرین درمان هدفمند به عنوان یکی از پیشرفته ترین روش های درمان سرطان بر خلاف شیمی درمانی که تمام سلول های بدن که رشد سریع دارند را از بین می برد، به طور مستقیم مشخصه های خاصی از سلول های سرطانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد که از طریق آزمایش های پیشرفته ژنومیک یا دیگر تست های آزمایشگاهی یا فرآیندهای تشخیصی شناسایی شده اند.

چند نمونه از سرطان هایی که با روش درمان هدفمند درمان می شوند

در زیر چند نمونه از سرطان هایی که روش درمان هدفمند اکنون برایشان در دسترس هست، آورده شده است.

• سرطان پستان
• سرطان پروستات
• سرطان مزمن خون ردهمیلوئیدی (CML)
• سرطان ریه
• سرطان روده بزرگ
• سرطان پوست ملانوم (نوعی سرطان پوست)
• لنفوم (نوعی سرطان دستگاه لنفاوی)

چه نوع درمان های هدفمندی وجود دارد؟

بسیاری از روش های درمانی هدفمند برای استفاده در درمان سرطان تایید شده است. این روش های درمانی شامل موارد زیر است:

• درمان های هورمونی

هورمون درمانی با جلوگیری از تولید هورمون در بدن و یا تداخل در عملکرد هورمون ها انجام می شود ورشد تومورهای حساس به هورمون را که برای رشد به هورمون های خاصی نیاز دارند، کند یا متوقف می کنند. این روش درمان هدفمند برای سرطان های پستان و پروستات تایید شده است.

• مهارکننده های انتقال سیگنال

هنگامی که یک سلول سیگنال خاصی را دریافت می کند، سیگنال از طریق یک سری واکنش های بیوشیمیایی در داخل سلول پخش می شود که در نهایت منجر به ایجاد پاسخ (های) مناسب در سلول خواهد شد. در برخی از سرطان ها، سلول های بدخیم تحریک می شوند تا به طور مداوم تقسیم شوند، بدون اینکه عوامل رشد خارجی این را از آن ها بخواهد. مهارکننده های انتقال سیگنالفعالیت مولکول های شرکت کننده در انتقال سیگنال (سیگنال رشد بی رویه سلول) را مسدود می کنند.

• تعدیل کننده های بیان ژِن

این روش عملکرد پروتئین هایی را که در کنترل بیان ژن ها نقش دارند اصلاح می کنند.

• القا کننده های آپوپتوز

آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلول) یکی از روش هایی است که در طی آن سلول های غیر ضروری یا غیر طبیعی بدن از بین می روند. اما سلول های سرطانی برای جلوگیری از آپوپتوز راهکار هایی دارند. القاکنندگان آپوپتوز می توانند با دور زدن این راهکار ها باعث از بین رفتن سلول های سرطانی شوند.

• مهار کننده های رگ زایی (آنژیوژنز)

تامین خون برای رشد بیش از اندازه تومورها ضروری است، زیرا خون اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز تومورها را برای ادامه رشد تامین می کند. درمان هایی که با رگ زایی تداخل دارند ممکن است رشد تومور را مسدود کنند. از این رو مهارکننده های آنژیوژنز مولکول هایی را که رشد رگ های خونی جدید را تحریک می کنند، هدف قرار می دهند و مانع رشد رگ های خونی جدید به تومور ها می شوند.

• درمان های ایمنی (ایمونوتراپی)

در این روش درمانی آنتی بادی های مونوکلونال، مولکول های خاصی را در سطح سلول های سرطانی تشخیص می دهند و به آنها متصل می شوند و یک نوع دیگر آنتی بادی های مونوکلونال به سلول های ایمنی خاص متصل می شوند تا به این سلول ها کمک کنند سلول های سرطانی را بهتر مورد شناسایی قرار دهند تا ضمن اتصال به آنها منجر به تخریب ایمنی سلول های هدف شوند.

• واکسن های سرطان و ژِن درمانی

این روش درمان نیز گاهی اوقات به عنوان درمان هدفمند در نظر گرفته می شوند. زیرا در رشد سلول های خاص سرطانی اختلال ایجاد می کنند.

درمان هدفمند چگونه انجام می شود؟

چگونگی و محل مصرف دارو های هدفمند به عوامل زیادی از جمله ملاحظات بالینی و ترجیحات شخصی بستگی دارد.

دارو های درمان هدفمند ممکن است به صورت یکی از روش های زیر تجویز شود:

• به صورت قرص، کپسول یا شربت که معمولاً در خانه مصرف می شود.
• از طریق سوزن سرنگ به داخل ورید، عضله یا زیر پوست تزریق می شود.
• تزریق داخل ورید به صورت قطره ای (انفوزیون)که ممکن است چندین ساعت طول بکشد.

چگونگی تجویز دارو های درمان هدفمند به عوامل مختلفی بستگی دارد و همچنین ممکن است به نوع داروی تجویز شده نیز بستگی داشته باشد. برای مثال:

• دارو های با مولکول کوچک معمولاً به صورت قرص یا کپسول تجویز می شوند.
• آنتی بادی های مونوکلونال معمولاً از طریق تزریق تجویز می شوند.
• داروهای ایمونوتراپی معمولاً تزریق می شوند.

عوارض جانبی درمان هدفمند

دارو های درمان هدفمند برای گذر از سلول های سرطانی طراحی شده اند، فرآیندی که برای ایجاد عوارض جانبی کمتر در نظر گرفته شده است. با این حال، برخی از دارو های درمانی هدفمند ممکن است بر روی عملکرد سلول تأثیر گذاشته و عوارض جانبی ایجاد کنند.

مشکلات پوستی رایج ترین عوارض جانبی درمان هدفمند می باشند. این مشکلات عبارتند از:

• جوش
• خشک شدن پوست
• خارش
• حساسیت به نور
• قرمز شدن پوست
• التهاب نوک انگشت

سایر عوارض جانبی درمان هدفمند عبارتند از:

• خستگی
• مشکلات گوارشی
• فشار خون بالا
• زخم های دهان
• شرایط خودایمنی
• خونریزی

برخی از عوارض جانبی درمان هدفمند ممکن است پس از پایان درمان به سرعت از بین بروند در حالی که برخی از عوارض جانبی ممکن است هفته ها ادامه داشته باشند.

🎗 چندین نکته مهم در مورد درمان هدفمند سرطان

• داروهای درمان هدفمند قدرتمند هستند و ممکن است حتی در پرستار یا اعضای خانواده عوارض جانبی ایجاد کنند.
• اگر درمان هدفمند را در خانه دریافت می کنید، آگاهی خود را در مورد شرایط مربوط به آن بالا ببرید. ممکن است هزینه برخی از دارو هایی که در خانه مصرف می شوند، از مشابه آن ها که تزریق می شود، بیشتر باشد.
• دارو های درمان هدفمند ممکن است در ترکیب با سایر درمان های سرطان مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی تجویز شوند.

جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.