داروی هرسپتین Trastuzumab
هرسپتین نام تجاری یک داروی شیمی درمانی به نام تراستوزوماب است که در درمان سرطان سینه، مری و معده استفاده می‌شود. داروی هرسپتین معمولاً به تنهایی و یا در ترکیب با سایر داروهای شیمی درمانی تجویز شده و به درمان سرطان کمک می‌کند.
عوارض داروهای شیمی درمانی یکی از نگرانی‌های بیماران و خانواده‌هاست و هرسپتین هم از این قضیه مستثنی نیست. اما شناخت مکانیسم عمل این دارو و انجام مراقبت‌های لازم در طول دوران درمان بیمار را در کنترل این عوارض کمک می‌کند.
عملکرد داروی هرسپتین (تراستوزوماب)
داروی هرسپتین به کنترل رشد سلول‌های سرطانی که حاوی مقادیر زیادی از پروتئینی به نام گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال 2 (HER2) هستند، کمک می‌کند. این گیرنده که در تمام سلول‌های انسان یافت می‌شود و رشد و ترمیم سلول را کنترل می‌کند، در برخی از انواع سرطان از جمله سرطان پستان، مری و معده یافت می‌شود که به رشد و زنده ماندن سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. هرسپتین با جلوگیری از اثرات این ماده و کمک به سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلول‌های سرطانی به درمان سرطان کمک می‌کند.
کاربرد داروی هرسپتین
هرسپتین در موارد زیر کاربرد دارد:
- در مراحل اولیه سرطان سینه به دنبال جراحی و رادیوتراپی و یا شیمی درمانی برای کاهش خطر بازگشت سرطان
- در مراحل پیشرفته سرطان سینه برای کاهش سرعت رشد سرطان و افزایش مدت زندگی بیمار
- سرطان پیشرفته معده
- سرطان پیشرفته مری که در محل برخورد با معده قرار دارد
تزریق هرسپتین در مبتلایان به سرطان سینه جهت شیمی درمانی سرطان سینه معمولاً هر 1 یا 3 هفته یک بار است و برای سرطان مری و سرطان معده هر سه هفته یک بار
نحوه تجویز و مصرف داروی هرسپتین
داروی تراستوزوماب یا هرسپتین به صورت زیر تجویز می‌شود:
تزریق از طریق وریدی، که دارو به آرامی و قطره قطره به خون وارد شود. در اولین جلسه درمان معمولاً 90 دقیقه و در جلسه‌های بعد 30 دقیقه زمان صرف می‌شود.
در اولین جلسه درمان سرطان با داروی هرسپتین معمولاً لازم است 6 ساعت در بیمارستان و یا بهترین کلینیک شیمی درمانی تحت نظر بهترین متخصص شیمی درمانی باشید تا در صورت بروز عوارض احتمالی تحت مراقبت قرار بگیرید اما برای جلسه‌های بعد 2 ساعت کافی است.
نکات مراقبتی در طول درمان با تراستوزوماب
قبل از شروع درمان و در طول دوره درمان سرطان با این دارو نکات زیر را رعایت کنید:
- در صورت باردار بودن، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- مطمئن شوید که باردار نیستید و از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
- در طول روز به میزان زیادی آب بنوشید.
- این داروها کمی حالت تهوع ایجاد می‌کنند بنابراین شاید نیاز باشد داروی ضدتهوع مصرف کنید. تعداد وعده غذایی خود را زیاد و خود غذا را سبک کنید.
- برای رفع ناراحتی‌هایی از قبیل تب و سردرد می‌توانید از استامینوفن و ایبوپروفن کمک بگیرید اما قبل از آن از پزشک تایید بگیرید.
- بهتر است نوشیدن مشروبات الکی را حذف کنید.
- در صورت بروز هر گونه علائم و عوارضی با پزشک خود در تماس باشید.
عوارض داروی هرسپتین
هرسپتین نیز همانند همه داروهای دیگر شیمی درمانی عوارضی برای بیمار دارد که با رعایت یکسری اصول مراقبتی می‌توان این عوارض را به حداقل رساند. بسیاری از عوارض هرسپتین با گذشت زمان شدت کمتری پیدا می‌کنند و از بین می‌روند. همچنین بروز این عوارض در هر فرد متفاوت است و همه افراد همه عوارض را تجربه نمی‌کنند. پزشک بر اساس عوارض شما ممکن است داروهایی تجویز کند و یا برنامه غذایی خاصی را برای شما تعیین کند.
این عوارض شامل موارد زیر است:
- واکنش به دارو مانند لرز، تب، تورم لب و صورت، سردرد، گر گرفتگی، خس خس سینه و نفس نفس زدن
- خستگی و بی خوابی
- اسهال یا یبوست
- درد در عضلات، مفاصل، قفسه سینه و شکم
- آبریزش بینی
- درد، قرمزی و آبریزش چشم
- سرگیجه
- سرفه
- فشار خون بالا و پایین
- مشکلات قلبی
در صورت بروز هر یک از عوارض فوق حتماً با پزشک متخصص خود صحبت کنید و مشورت بگیرید.
تاثیر مصرف هرسپتین بر سلامت قلب
برای کاهش عارضه‌های قلبی ناشی از داروی هرسپتین، لازم است بیمار به طور ویژه تحت نظر باشد چراکه این عوارض ممکن است جدی و خطرناک باشند. به همین منظور قبل از شروع درمان سرطان با داروی تراستوزوماب، یکسری آزمایش‌ها از قبیل اسکن قلب از بیمار دریافت می‌شود تا میزان سلامتی عملکرد قلب بررسی شود. همچنین در طول درمان با این دارو، قلب بیمار مرتباً چکاپ می‌شود.
سوالات متداول
۱- چه افرادی نباید هرسپتین مصرف کنند؟
در بیماران سرطانی که فاکتور HER2 در آنها مثبت نیست، نباید از این داروی ضد سرطان استفاده کرد چراکه این دارو بر این ماده تاثیرگذار است. همچنین در موارد زیر مصرف هرسپتین توصیه نمی‌شود:
- وجود بیماری‌های قلبی مانند نارسایی قلبی و مشکل دریچه‌های قلب
- فشار خون بالا
- خانم‌هایی که باردار هستند
- دوران شیردهی به نوزاد
حداقل 7 ماه بعد از مصرف هرسپتین باردار نشوید. همچنین حداقل 7 ماه بعد از قطع مصرف این دارو، از شیردهی به نوزاد خودداری کنید چرا که این دارو وارد شیر مادر می‌شود و به نوزاد آسیب می‌رساند.
۲- طول دوره درمان سرطان با داروی هرسپتین چقدر است؟
برای افرادی که در مراحل اولیه سرطان سینه هستند، طول مدت درمان با این دارو معمولاً 1 سال است و برای مراحل پیشرفته سرطان پستان، مری و معده به تشخیص پزشک تا هر زمانی که درمان مفید باشد، ادامه خواهد داشت.
۳- آیا داروی هرسپتین به تنهایی برای درمان سرطان استفاده می‌شود؟
در مراحل اولیه سرطان سینه ممکن است این درمان را قبل یا بعد از جراحی سرطان سینه به تنهایی و یا با دیگر داروهای شیمی درمانی تجویز کرد. در مراحل پیشرفته سرطان سینه این دارو را به همراه داروهای شیمی درمانی تاکسول و تاکسوتر و یا همراه با هورمون تراپی تجویز می‌کنند و در سرطان پیشرفته مری و معده به همراه داروی شیمی درمانی کپسیتابین یا زلودا مصرف می‌شود.
۴- آیا مصرف هرسپتین با دیگر داروها مجاز است؟
خیر.
هرسپتین می‌تواند با سایر داروهای شیمیایی و گیاهی تداخل دارویی داشته باشد که حتماً باید در مورد هر دارو و واکسیناسیونی با پزشک متخصص شیمی درمانی خود مشورت کنید. همچنین مصرف ویتامین‌ها و داروهای گیاهی را هم نباید خودسرانه انجام دهید.
جهت مشاوره و یا درخواست نوبت حضوری دکتر مریم میرزایی مقدم متخصص انکولوژی، رادیوتراپی و شیمی درمانی با شماره های ۰۲۱۸۶۱۲۶۱۹۳ ـ ۰۲۱۸۶۱۲۶۳۹۵ و اینستاگرام ایشان در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه